Buzz
Đề kiểm tra giữa kỳ 2 môn Ngữ văn lớp 12 với ma trận và đáp án cập nhật mới nhất
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn văn sau:
Chúng tôi gồm ba người, ba cô gái, sống trong một hang dưới chân đồi cao. Con đường trước hang kéo dài lên đồi, xa tít tắp, bị bào mòn với màu đất đỏ và trắng lẫn lộn. Cây cối xung quanh khô héo, không còn lá xanh, chỉ thấy thân cây cháy sém và những cây nhiều rễ nằm vương vãi. Những tảng đá lớn và vài cái thùng xăng hay phần ô tô hỏng hóc, gỉ sét nằm rải rác trong đất.
Nhiệm vụ của chúng tôi là ở đây. Khi bom nổ, chúng tôi phải chạy lên, đo khối lượng đất để lấp đầy hố bom, kiểm đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom. Chúng tôi được gọi là tổ trinh sát mặt đường, cái tên gợi lên hình ảnh những chiến công anh hùng. Công việc không hề đơn giản. Chúng tôi thường bị bom vùi lấp, có khi chỉ còn lại đôi mắt lấp lánh trên khuôn mặt bẩn thỉu. Những lúc ấy, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen”.
Đơn vị chăm sóc chúng tôi rất tận tình. Họ thường nói, “Để cho bọn trinh sát, chúng nó ở trên đó một mình”.
(Trích từ “Những ngôi sao xa xôi” – Lê Mytour)
Thực hiện các yêu cầu dưới đây:
Câu 1 (0,75 điểm): Xác định ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2 (0,75 điểm): Liệt kê các chi tiết về con đường bị phá hủy mà tác giả mô tả trong đoạn trích.
Câu 3 (1,0 điểm): Xác định biện pháp tu từ ẩn dụ trong câu: “Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là ‘những con quỷ mắt đen’” và nêu tác dụng của nó.
Câu 4 (0,5 điểm): Anh/Chị hãy đánh giá vẻ đẹp của các nữ thanh niên xung phong được tác giả miêu tả trong đoạn trích.
II. PHẦN LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Hãy viết một đoạn văn khoảng 150 từ về tầm quan trọng của niềm tin trong cuộc sống của bạn.
Câu 2 (5,0 điểm): Phân tích sức sống của nhân vật Mị như được thể hiện trong đoạn trích sau:
Đêm đã muộn. Trong căn nhà yên tĩnh, Mị dậy để thổi lửa. Ngọn lửa bập bùng, Mị nhìn sang, thấy A Phủ cũng vừa mở mắt, nước mắt lấp lánh chạy xuống hai hõm má xám đen. Nhìn cảnh tượng đó, Mị nhớ lại đêm năm trước khi A Sử trói Mị. Mị đã phải đứng trói như vậy, nước mắt chảy xuống miệng và cổ không thể lau đi. Cô cảm thấy sự tàn nhẫn, nghĩ rằng mình chỉ còn đợi chết ở đây. A Phủ cũng có thể chết như vậy, và cô cảm thấy bất lực và đau khổ.
Ngọn lửa đã tắt hẳn. Mị không thổi thêm, cũng không đứng dậy. Cô nhớ lại cuộc đời mình, tưởng tượng nếu A Phủ trốn thoát, thì Pá Tra sẽ bảo Mị đã cởi trói, và Mị sẽ phải bị trói thay. Suy nghĩ như vậy khiến Mị không còn sợ hãi trong tình cảnh hiện tại.
Khi nhà đã tối đen, Mị bước nhẹ đến bên A Phủ. Mặc dù A Phủ nhắm mắt, nhưng Mị cảm giác như A Phủ biết có người đến gần. Mị dùng dao nhỏ cắt nút dây mây trói. A Phủ thở phì phò, không rõ tỉnh hay mê. Khi gỡ hết dây trói, Mị thì thào “Đi ngay...” rồi nghẹn lại. A Phủ ngã quỵ nhưng vẫn gắng sức vùng lên và chạy trốn.
(Trích từ Vợ chồng A Phủ, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2007)
MA TRẬN VÀ ĐÁP ÁN CHI TIẾT:
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC HIỂU | 3,0 | |
| 1 | Ngôi kể: ngôi thứ nhất. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh trả lời ngôi kể là “tôi”: 0,75 điểm | 0,75 | |
| 2 | Những chi tiết về con đường bị tàn phá: bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn; hai bên đường không có lá xanh; chỉ có những thân cây bị tước khô cháy; những cây nhiều rễ nằm lăn lóc; những tảng đá to; một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất. Hướng dẫn chấm: - Trả lời như đáp án: 0,75 điểm. (trả lời thiếu: 0,5 điểm) - Nếu học sinh trích dẫn nguyên những câu văn “Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cây nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất” vẫn cho: 0,75 điểm. | 0,75 | |
| 3 | - Xác định phép tu từ Ẩn dụ: “những con quỷ mắt đen”” -> những nữ chiến sĩ thanh niên xung phong chịu nhiều gian khổ. - Tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ trong câu văn: + Việc sử dụng biện pháp tu từ này cho thấy tinh thần lạc quan, có trách nhiệm cao với công việc của ba cô gái. + Tạo cho câu văn giàu hình ảnh, sinh động, gợi cảm. Hướng dẫn chấm: + Xác định đúng phép tu từ: 0,25 điểm + Tác dụng: 0,75 ( ý1: 0,5 điểm, ý2: 0,25 điểm. | 1,0 | |
| 4 | Nhận xét về vẻ đẹp của các nữ thanh niên xung phong được tác giả khắc họa trong đoạn trích: Ngợi ca vẻ đẹp dũng cảm, can trường và tinh thần trách nhiệm cao của tuổi trẻ những năm chống Mĩ cứu nước. Vẻ đẹp đó làm nên cốt cách của con người Việt Nam trong những năm tháng chiến tranh và tiếp động lực cho tuổi trẻ ngày nay quyết tâm xây dựng và bảo vệ đất nước. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nhận xét được : 0,5 điểm. - Học sinh diễn đạt khác nhưng phù hợp: 0,5 điểm. - Học sinh nhận xét chung chung, chưa sát ý: 0,25 điểm | ||
| II | LÀM VĂN | 7,0 | |
| Trình bày suy nghĩ của bản thân về vai trò của niềm tin trong cuộc sống. | 2,0 | ||
| a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. | 0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Suy nghĩ của bản thân về vai trò của niềm tin trong cuộc sống. | 0,25 | ||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ suy nghĩ của bản thân về vai trò của niềm tin trong cuộc sống: - Giải thích về niềm tin - Vai trò của niềm tin trong cuộc sống: + Khi có được niềm tin vào con người và cuộc đời sẽ tạo động lực vượt qua nghịch cảnh, tạo nên kì tích và những điều tốt đẹp mới có thể xuất hiện. + Khi giữ được niềm tin thì con người mới có thể thư thái và hạnh phúc, dù ở trong nghịch cảnh; cuộc sống sẽ nhẹ nhàng, xã hội sẽ tốt đẹp hơn. - Bài học: Niềm tin là điều quan trọng nhưng nên tùy trường hợp để vận dụng, không nên đặt niềm tin mù quáng. Cần phải có lập trường kiên định, có niềm tin đủ lớn, và đặc biệt cần sống một cách nhân văn, tự tạo nên những điều tốt đẹp để tỏa bóng cho mình và cho đời. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm). - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm). - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. | 0,75 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. | 0,25 | ||
| e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về hiện tượng đời sống;có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm. | 0,5 | ||
| Phân tích sức sống của nhân vật Mị được nhà văn Tô Hoài thể hiện trong đoạn trích. | 5,0 | ||
| a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. | 0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Sức sống của nhân vật Mị trong đoạn truyện và đánh giá. . Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm. | 0,5 | ||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: | |||
| * Giới thiệu tác giả (0,25 điểm), tác phẩm và đoạn truyện (0,25 điểm) | 0,5 | ||
| 2 | * Phân tích sức sống của nhân vật Mị - Hoàn cảnh: Mị là con dâu gạt nợ của nhà thống lí Pá Tra, đêm mùa đông khi chứng kiến APhủ bị trói đứng. - Sức sống: + Nhìn thấy dòng nước mắt của APhủ: đánh thức cảm xúc vốn bấy lâu nay bị vùi lấp (sống lại nỗi đau về quá khứ đau khổ khi bị ASử trói đứng trong đềm mùa xuân năm trước, ý thức về nỗi đau thân phận con dâu gạt nợ); nhận thức sâu sắc về sự tàn độc của nhà thống lí, thương APhủ và nhận ra sự vô lí nếu APhủ bị trói đến chết ở đây. + Từ tình thương người, ý thức sâu sắc về sự bất công khiến Mị chiến thắng nỗi sợ hãi để có hành động táo bạo cắt dây cởi trói cho APhủ. - Sức sống của nhân vật được thể hiện qua bút pháp hiện thực sắc sảo, nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, những chi tiết chọn lọc, ngôn ngữ tự nhiên, sinh động, ... Hướng dẫn chấm: - Học sinh phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm. - Học sinh phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,75 điểm - 2,25 điểm. - Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện: 1,0 điểm - 1,5 điểm. - Học sinh phân tích sơ lược, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm - 0,75 điểm. | 2,5 | |
| * Đánh giá - Sức sống của nhân vật Mị khẳng định niềm tin vào sức sống mãnh liệt của người dân lao động vùng cao Tây Bắc, góp phần làm nên giá trị nhân đạo của tác phẩm Vợ chồng A Phủ. - Sức sống của nhân vật Mị góp phần thể hiện phong cách nghệ thuật truyện ngắn của Tô Hoài. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm. - Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm. | 0,5 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. | 0,25 | ||
| e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc của truyện ngắn Tô Hoài; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm. | 0,5 | ||
| Tổng điểm |
