Dự thảo Luật An toàn Giao thông Đường bộ đang xem xét việc ngăn chặn việc điều chỉnh chỉ số đồng hồ đo quãng đường đã đi và yêu cầu xe phải được trả về trạng thái ban đầu khi kiểm định.
Bộ Công An gần đây đã đề xuất nhiều điểm mới trong phiên bản thứ 4 của Dự thảo Luật An toàn Giao thông Đường bộ. Một trong những điểm nổi bật là việc cấm 'điều chỉnh chỉ số trên bảng đồng hồ đo quãng đường đã đi của ô tô' và 'thay đổi các bộ phận cơ giới của xe nhằm đạt tiêu chuẩn kỹ thuật ô tô khi kiểm định'. Đề xuất này đang được lấy ý kiến từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân.
Đây là hai vấn đề nổi bật và trở thành trung tâm của sự chú ý trong nhiều năm qua. Hiện nay, các văn bản pháp luật tại Việt Nam chưa có quy định cụ thể về hình thức cũng như biện pháp xử phạt đối với các hành vi này.
Đề nghị nghiêm cấm việc tua ODO, đưa xe về trạng thái ban đầu khi kiểm định.
Hành vi điều chỉnh chỉ số trên ODO (đồng hồ đo quãng đường đã đi) thường xảy ra trên thị trường xe đã qua sử dụng nhằm khuyến khích người mua cảm thấy yên tâm khi chọn một chiếc xe đã qua sử dụng ít. Do đó, người bán xe cũ hoặc các nhà buôn thường điều chỉnh ngược ODO để tăng tính thanh khoản của xe.
Thao tác tua ODO không chỉ là cách lừa dối người mua mà còn gây ra sự mất đi chu kỳ bảo dưỡng và sửa chữa xe. Dựa trên số dấu vết đã đi, xe sẽ cần phải trải qua các đợt bảo dưỡng nhỏ, trung bình và lớn. Nếu xe đã đến thời điểm cần bảo dưỡng lớn nhưng chỉ số mới chỉ ở mức bảo dưỡng nhỏ, điều này có thể khiến người dùng bỏ qua việc thay thế các bộ phận quan trọng, ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn của xe.
Đọc thêm: Đề xuất hỗ trợ 1.000 USD cho người tiêu dùng mua ô tô điện, vì sao không thực tế?
Ngoài ra, việc tua ODO còn gây ra những vấn đề pháp lý. Trường hợp gần đây nhất có lẽ là khi Anycar bị một khách hàng mua xe Honda City cũ tố cáo đã tua ngược công tơ mét, gây ra tranh cãi trong thời gian qua.
Ở nhiều quốc gia trên thế giới như Pháp, Anh, Australia,... hành vi tua ODO bị xem xét nghiêm ngặt, có thể bị phạt tiền hoặc tù. Tại Mỹ, việc này được coi là tội phạm nghiêm trọng.
Thao tác tua ODO cũng mang lại những rắc rối về mặt pháp lý.
Pháp luật Mỹ nghiêm cấm việc quảng cáo, rao bán, lắp đặt hoặc sử dụng các thiết bị để thay đổi chỉ số ODO. Người vi phạm có thể bị phạt tối đa 250.000 USD hoặc gấp đôi số tiền lãi ròng hoặc lỗ ròng từ việc phạm tội, tùy thuộc vào số tiền nào lớn hơn. Họ cũng có thể bị phạt tù, với mức án cao nhất là 3 năm.
Ngoài việc tua công-tơ-mét, Bộ Công an cũng đề xuất cấm việc thay đổi phụ tùng để tạm thời đạt tiêu chuẩn kỹ thuật khi kiểm định. Đặc biệt là kể từ khi siết chặt hoạt động kiểm định (cuối năm 2022), các chủ xe đã bắt đầu tìm đến các cơ sở để tháo các phụ kiện độ hoặc thuê các bộ phận nguyên bản như đèn, la-zăng,.. từ nơi khác để biến chiếc xe trở thành 'zin' khi kiểm định.
Phương pháp này khiến cho hình ảnh, chất lượng thực sự của xe khi kiểm định khác biệt hoàn toàn so với khi chạy hàng ngày trên đường, từ cấu trúc cho đến khả năng vận hành. Ví dụ, một chiếc xe lắp đèn LED-bar (đèn LED chiếu sáng có công suất lớn trên nóc xe) có thể tháo lắp dễ dàng khi kiểm định thường không đạt chất lượng tiêu chuẩn, có thể gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông.
Đề xuất này giới hạn việc độ xe tràn lan, sau đó sử dụng các bộ phận nguyên bản để làm thay đổi kết quả kiểm định. Độ xe trái phép không phải là biện pháp nâng cấp để tăng cường an toàn và khả năng vận hành ổn định hơn. Theo Thông tư 2/2023 của Bộ GTVT, chủ xe có thể nâng cấp một số chi tiết nhưng không được phép gây ra các lỗi nghiêm trọng như làm hư hỏng, khiếm khuyết xe.
Nguồn hình ảnh: Internet