Bài viết được tư vấn bởi Chuyên gia Nhi khoa - Bác sĩ Vũ Quốc Ánh từ Bệnh viện Quốc tế Mytour Đà Nẵng.

Rốn, nơi nhạy cảm nhất trên cơ thể của em bé sau khi chào đời, đang đối diện với nguy cơ nhiễm trùng cao nếu các biện pháp vệ sinh không được thực hiện đúng cách. Việc cắt rốn và thay băng hàng ngày đòi hỏi sự cẩn trọng, vì nếu không diệt khuẩn một cách kỹ lưỡng, rốn có thể trở thành điểm nhiễm trùng nguy hiểm. Ngoài ra, những biểu hiện không bình thường ở rốn trẻ sơ sinh có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Phần lớn trẻ sơ sinh sẽ tự rụng rốn trong vòng 2 tuần đầu tiên sau khi sinh, trừ những trường hợp đặc biệt như chồi hạch rốn hay máu rốn chậm khô. Vì vậy, cha mẹ không cần quá lo lắng nếu rốn chưa rụng ở một số trẻ trong khoảng 10 ngày tuổi. Tuy nhiên, việc vệ sinh rốn hàng ngày là rất quan trọng để theo dõi và phát hiện sớm những dấu hiệu không bình thường.

Trước khi rụng, phần chân rốn có thể có dịch ươn ướt, màu nâu nhẹ do máu đông, nhưng không được có mủ xanh hoặc mủ vàng, không có mùi hôi. Vùng chân rốn không nên sưng đỏ, bé không có triệu chứng sốt hay thay đổi đột ngột trong hoạt động bú và ngủ. Mẹ nên mở thoáng rốn, không sử dụng băng rốn, và thực hiện vệ sinh kỹ lưỡng cho vùng chân rốn.

Nếu rốn của bé có mùi khó chịu khác thường, hãy đưa bé đến chuyên khoa nhi ngay lập tức. Trong trường hợp chồi hạch rốn, rốn thường rụng chậm và có tiết dịch. Nếu bạn thấy rốn ướt vì dịch chảy không bình thường và rụng chậm hơn so với trẻ khác, hãy đưa bé đến bác sĩ nhi khoa để kiểm tra và xác định liệu bé có chồi hạch rốn hay vẫn còn ống rốn? Bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp dựa trên kết quả kiểm tra.

• Nhiễm trùng rốn tại chỗ

Nếu bạn nhận thấy sự mất ranh giới giữa da và dây rốn, dây rốn đỏ, có mủ và đôi khi có rỉ máu, đó có thể là dấu hiệu của một nhiễm trùng rốn cần được điều trị ngay lập tức bằng kháng sinh. Việc chăm sóc tại nhà là quan trọng, hãy rửa rốn bé mỗi ngày 1-2 lần bằng nước muối sinh lý 0.9%, và nếu rốn vẫn tiếp tục chảy mủ hoặc dịch sau 2 ngày hoặc nếu tình trạng nhiễm trùng trở nên nặng hơn, hãy đưa bé tái khám.

Để phòng ngừa nhiễm trùng rốn tại chỗ, hãy vô trùng kỹ trước và sau khi sinh. Cắt và cột rốn bằng dụng cụ vô trùng, và nhớ rửa tay trước khi chăm sóc bé. Hãy giữ rốn khô và thoáng bằng cách không đặt bất kỳ chất lạ nào lên rốn, không bọc rốn quá chặt, và hạn chế việc đặt bất kỳ chất kháng khuẩn hoặc bọc rốn.

• Nhiễm trùng rốn lan toả

Đây là trường hợp nhiễm trùng rốn nghiêm trọng lan ra các mô xung quanh, tạo ra vùng rốn có đường kính lớn hơn 2cm. Trẻ có thể phát ban đỏ quanh rốn, có thể kèm theo triệu chứng sốt, sưng, và giảm sức khỏe tổng thể. Hãy đưa bé đến bác sĩ ngay nếu bạn nghi ngờ về nhiễm trùng rốn lan toả.

• Bệnh uốn ván rốn

Vi khuẩn Clostridium tetani có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ qua vết cắt rốn. Triệu chứng của uốn ván rốn có thể xuất hiện sau một thời kỳ ủ bệnh và bao gồm sốt, quấy khóc, bỏ bú, cơ thể căng trở và co giật. Điều trị cần được thực hiện ngay lập tức để ngăn chặn sự lan toả của uốn ván và bảo vệ sức khỏe của bé.

• Bệnh động mạch rốn đơn

Bình thường, dây rốn kết nối mẹ và thai sẽ có 3 mạch máu: 2 động mạch và 1 tĩnh mạch. Bất thường thường là sự hiện diện của chỉ 1 động mạch rốn, chiếm 0.08 - 1.9%. Điều này có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu và dẫn đến vấn đề sức khỏe của bé.

• Bệnh u hạt rốn

U hạt rốn là tình trạng mô hạt phát triển quá mức sau khi rốn rụng. Điều này thường xảy ra ở trẻ rụng rốn chậm, thường sau 6 - 8 ngày sau khi sinh. Để giảm nguy cơ u hạt, hãy đảm bảo bé rụng rốn đúng thời gian và thực hiện vệ sinh rốn đầy đủ.

• Tồn tại ống niệu rốn

Thông thường, ống niệu rốn sẽ đóng kín và xơ hóa thành dây chằng rốn - bàng quang sau khi bé sinh. Tuy nhiên, nếu tồn tại ống niệu rốn, nước tiểu có thể trào ngược từ bàng quang vào rốn, làm cho cuống rốn liên tục rỉ dịch. Điều này có thể làm rốn bé ướt và tăng nguy cơ nhiễm trùng tiểu đường. Bạn cần phải thực hiện phẫu thuật để giải phóng ống niệu rốn.

• Thoát vị rốn

Trong vòng 5 - 7 ngày sau khi sinh, cuống rốn sẽ teo dần và rụng, tạo nên rốn của bé. Thoát vị rốn xảy ra khi cơ bụng không đóng kín lỗ rốn lại. Điều này tạo ra một khối tròn nổi lên tại lỗ rốn và có thể cảm nhận khi bấm nhẹ. Thoát vị rốn thường không đau và ít khi gây vấn đề, thường tự lành khi bé đạt 1 tuổi.

Trong thời kỳ 0-1 tháng tuổi, ngoài việc chú ý đến rốn của bé, mẹ cần chăm sóc bé đặc biệt kỹ lưỡng vì hệ miễn dịch của bé còn non nớt. Giai đoạn này là cơ hội vàng để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc, phát hiện sớm các bệnh nguy hiểm. Để bảo vệ sức khỏe của bé:

• Siêu âm tim sau sinh sớm để phát hiện tim bẩm sinh ngay cả khi thai kỳ không có vấn đề về tim.
• Thực hiện sàng lọc sau sinh để phát hiện các bệnh lý nguy hiểm như suy giáp bẩm sinh, thiếu hụt men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, suy giảm thính lực bẩm sinh.

Mytour là một trong những bệnh viện thực hiện siêu âm tim cho sơ sinh, với đội ngũ bác sĩ chuyên gia về siêu âm tim và điều trị bệnh lý tim ở trẻ. Điều này giúp phát hiện chính xác các vấn đề về tim và can thiệp kịp thời. Mytour cung cấp đầy đủ dịch vụ sàng lọc sau sinh, bao gồm: lấy máu từ gót chân, xét nghiệm máu tĩnh mạch để phát hiện sớm và chính xác 3 bệnh lý nguy hiểm ở sơ sinh khi bé 3-7 ngày tuổi. Khi phát hiện vấn đề sức khỏe, đội ngũ bác sĩ tại Mytour sẽ tư vấn điều trị với đầy đủ chuyên khoa để giúp bé được điều trị tốt nhất.

Thạc sĩ. Bác sĩ Vũ Quốc Ánh, với hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc tại Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Phụ sản Nhi Đà Nẵng, hiện là Bác sĩ Nhi khoa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Đà Nẵng.