Tìm hiểu về Đề tài Lũ lụt - Hiểu biết về nguyên nhân và hậu quả
I. Đề tài Lũ lụt - Hiểu biết về nguyên nhân và hậu quả - Chuẩn bị:
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần chuẩn bị:
Một số kiến thức cần biết về hiện tượng lũ lụt:
+ Lũ lụt có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như thủy triều, nước biển dâng, nước sông tràn đê hoặc đê vỡ, gây nguy hiểm cho các khu vực dân cư như làng mạc, thành phố, khu đô thị,...
+ Tác động của lũ lụt: ảnh hưởng đến nguồn nước, gây ra nhiều loại bệnh cho con người và động vật, gây thiệt hại trong nông nghiệp và gây khó khăn cho nền kinh tế của quốc gia, thế giới.
+ Các sự kiện lũ lụt nổi tiếng: Lũ lụt ở Trung Quốc năm 1931 (2.500.000 - 3.700.000 người thiệt mạng); Lũ lụt Hoàng Hà năm 1887 (900.00 - 2.000.000 người thiệt mạng) và năm 1938 (500.000 - 700.000 người thiệt mạng) tại Trung Quốc; Sóng thần Ấn Độ Dương năm 2004 tại Indonesia (230.000 người thiệt mạng); Lũ St.Felix tại Hà Lan năm 1530 (hơn 100.000 người thiệt mạng); Lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 tại Việt Nam (594 người thiệt mạng và hơn 100.000 người bị thương)...
- Em từng chứng kiến cảnh lũ lụt ở miền Trung trên TV. Nước lên cao đến không thể tin nổi, cuốn trôi hết mọi thứ. Khung cảnh xung quanh chỉ còn lại một số cây cỏ và vài mái nhà. Những người dân ở đây phải vật lộn ngồi trên mái nhà, mong chờ sự cứu giúp, cứu trợ.
- Theo em, lý do gây ra lũ lụt chính là do mưa lớn. Khi mưa lớn, nước ở các con sông, hồ, biển dâng lên cao, hệ thống thoát nước không đủ sức chứa nên xảy ra hiện tượng ngập lụt. Cơn lũ này gây ra nhiều tổn thất nặng nề về con người và tài sản, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và cuộc sống của con người trên toàn thế giới.
II. Tìm hiểu về Lũ lụt - Nguyên nhân và Tác hại - Đọc hiểu:
* Gợi ý trả lời câu hỏi phần đọc hiểu:
1. Liệu nội dung sa pô có đề cập đến tất cả các ý chính của tên văn bản không?
- Nội dung sa pô đã đề cập đến tất cả các ý chính của tên văn bản:
+ Đã đề cập đến hiện tượng lũ lụt.
+ Đã chỉ ra nguyên nhân: 'Việc khai thác rừng một cách vô trách nhiệm cùng với việc ô nhiễm môi trường không khí góp phần làm nhiệt đới hóa Trái Đất, gây ra các hiện tượng lũ lụt'.
+ Đã chỉ ra tác hại: 'Gây ảnh hưởng đến cuộc sống của cộng đồng dân cư'.
2. Trong phần Lũ lụt là gì?, thông tin được trình bày như thế nào?
- Thông tin được trình bày theo cách phân tích từng khía cạnh của hiện tượng 'lũ lụt' và sau đó đưa ra kết luận tổng quát.
3. Có những loại lũ nào?
Có ba loại lũ chính:
- Lũ ống: Hiện tượng lũ, nước với dòng chảy mạnh đổ từ vùng cao xuống vùng thấp, đặc biệt là trên những khu vực có địa hình đồi núi, có thể cuốn trôi nhà cửa, mạng sống và nhiều đồ vật khác.
- Lũ quét: Hiện tượng mưa lớn gây ra dòng lũ khổng lồ trên các con sông, vùng ngập lụt, gây ra nhiều thiệt hại lớn do có phạm vi lan truyền rộng lớn.
- Lũ sông: Được gây ra bởi những trận mưa lớn ở nguồn của sông, khiến cho lưu vực nước trên sông tăng cao và dòng chảy mạnh hơn, có thể làm đê vỡ gây ra tình trạng ngập lụt.
4. Bức ảnh này minh họa cho hiện tượng gì?
- Bức ảnh này minh họa cho tình trạng ngập lụt.
5. Thông tin từ các đề mục in đậm có điểm gì khác biệt so với các đề mục in đậm nghiêng?
- Thông tin từ các đề mục in đậm tóm tắt nội dung chính của mỗi phần, trong khi các đề mục in đậm nghiêng giải thích về nội dung chính đã được trình bày.
6. Lưu ý đến các con số và ý nghĩa của chúng.
- Các con số:
+ 'lũ lụt trên sông Dương Tử ở Trung Quốc vào năm 1911 đã gây ra tử vong cho 100,000 người'.
+ 'lũ lụt trên đồng bằng sông Hồng vào năm 1971 gây ra 594 người thiệt mạng và hơn 100,000 người bị thương nặng'.
- Tác dụng:
+ Tăng tính chính xác của diễn giải từ người viết.
+ Đánh dấu sự thật về những tổn thất mà lũ lụt mang lại cho con người.
7. Phần nêu về hậu quả của lũ lụt trình bày thông tin ra sao?
- Thông tin được trình bày theo cách phân loại và liệt kê, từ đó mô tả một cách chi tiết về những hậu quả của lũ lụt.
III. Tìm hiểu về Lũ lụt - Nguyên nhân và Tác hại - Sau khi đọc:
* Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu hỏi 1 trang 73 trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 8 - Tập 1:
- Dựa vào tiêu đề của bài viết, ta có thể chia thành 3 phần như sau:
+ Phần 1 (Từ đầu đến 'trực tiếp tràn vào khu dân cư'): Giới thiệu, mô tả và giải thích về hiện tượng lũ lụt.
+ Phần 2 (Từ đó đến 'gây nên nhiều thiên tai'): Trình bày các nguyên nhân gây ra hiện tượng lũ lụt.
+ Phần 3 (Phần còn lại): Mô tả những hậu quả, tác động mà lũ lụt mang lại.
- Sơ đồ cấu trúc của văn bản 'Lũ lụt là gì? - Nguyên nhân và tác hại':
Câu hỏi 2 trang 73 trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 8 - Tập 1:
- Tác giả đã lựa chọn các phương pháp diễn đạt và liệt kê để trình bày ý tưởng và thông tin trong văn bản:
+ Giải thích: Trong phần 'Lũ lụt là gì?', tác giả đã diễn giải mỗi yếu tố 'lũ' và 'lụt'. Từ đó, phân loại và tổng hợp chúng thành một định nghĩa tổng quát về hiện tượng 'lũ lụt' - Giúp độc giả hiểu sâu và có cái nhìn tổng quát hơn về hiện tượng được thảo luận.
+ Liệt kê: Trong phần 'Nguyên nhân gây ra lũ lụt' và 'Tác hại của lũ lụt', tác giả đã sắp xếp các ý lớn theo một trình tự hợp lý và chặt chẽ. Từ đó, trình bày và giải thích một cách chi tiết - Giúp người đọc nắm bắt thông tin nhanh chóng và có tổ chức hơn.
Câu hỏi 3 trang 73 trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 8 - Tập 1:
- Các nội dung được trình bày trong văn bản tuân theo một trình tự logic, có cấu trúc rõ ràng. Thông tin cung cấp cũng rất chính xác, bao gồm cả dữ liệu số liệu và hình ảnh minh họa. Điều này giúp làm rõ mục đích chính của văn bản: giới thiệu về hiện tượng lũ lụt cũng như những nguyên nhân và hậu quả của nó.
Câu hỏi 4 trang 73 trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 8 - Tập 1:
- Cách giải thích về hiện tượng tự nhiên (lũ lụt) trong văn bản này rất chi tiết. Tác giả đã diễn đạt từng yếu tố 'lũ' và 'lụt' một cách cụ thể, sau đó tổng hợp và đưa ra định nghĩa chung để độc giả hiểu tổng quan về hiện tượng.
Câu hỏi 5 trang 73 trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 8 - Tập 1:
- Từ văn bản, chúng ta nhận thấy rằng hiện tượng lũ lụt đã và đang là mối nguy hại lớn cho con người, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác trên thế giới. Đều cần phải nâng cao ý thức cá nhân và cộng đồng để xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ và lành mạnh, giảm thiểu các hiện tượng thiên nhiên cực đoan.
- Em mong muốn tìm hiểu thêm về các biện pháp thực tế nhằm giảm thiểu tác động của hiện tượng thiên nhiên tiêu cực này, từ đó đóng góp vào việc ngăn chặn và phòng tránh hiệu quả hơn.
Câu hỏi 6 trang 73 trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn 8 - Tập 1:
- Nội dung:
+ Danh sách một số trận lũ lụt nổi tiếng: Lũ lụt Trung Quốc năm 1931 (2.500.000 - 3.700.000 người chết); Lũ lụt Hoàng Hà năm 1887 (900.00 - 2.000.000 người chết) và năm 1938 (500.000 - 700.000 người chết) tại Trung Quốc; Sóng thần Ấn Độ Dương năm 2004 tại Indonesia (230.000 người chết); Lũ St.Felix tại Hà Lan năm 1530 (hơn 100.000 người chết); Lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 tại Việt Nam (594 người chết và hơn 100.000 người bị thương)...
+ Một số quốc gia có đường bờ biển dài, mạng lưới sông ngòi phong phú và vùng đồng bằng rộng lớn mà dân số phải đối mặt với nguy cơ lũ lụt cao hơn bao gồm: Hà Lan, Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Ai Cập, Myanmar, Áo, Albania,...
+ Chuyên gia Jun Rentschler của Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh: 'Sau khi đánh giá mức độ nghèo đói ở các cộng đồng dân cư đang đối mặt với nguy cơ lũ lụt, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng các quốc gia có thu nhập thấp phải đối mặt với nguy cơ lũ lụt cao hơn và dễ bị tổn thương hơn do tác động kéo dài'.
+ Nhà nghiên cứu chỉ ra rằng hầu hết những người bị ảnh hưởng bởi lũ lụt (khoảng 1,24 tỷ người) sống ở Nam Á và Đông Á, trong đó có hơn 30% ở Trung Quốc và Ấn Độ.
- Hình ảnh:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Đã có thêm thông tin về tình trạng lũ lụt tại Việt Nam và trên thế giới. Để khám phá nhiều kiến thức hơn về các hiện tượng tự nhiên, hãy tham khảo các bài mẫu khác trên Mytour như: Soạn bài Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường; Soạn bài Nước biển dâng.