Mẫu 01. Đề thi giữa kỳ 1 môn Ngữ Văn lớp 9 tại Hồ Chí Minh cập nhật mới nhất năm 2023 - 2024
PHẦN I. (4 điểm):
Câu 1. (1 điểm) Hoàng Lê nhất thống chí là một tác phẩm văn xuôi chữ Hán vĩ đại nhất và đạt thành tựu nổi bật về nghệ thuật, đặc biệt trong thể loại tiểu thuyết của văn học Việt Nam thời trung đại.
Viết một đoạn văn ngắn (5 - 7 câu) trình bày hiểu biết của bạn về tác giả.
Câu 2. (1 điểm) Giải thích ý nghĩa của nhan đề tác phẩm.
Câu 3. (1 điểm) Tóm tắt nội dung hồi thứ 14 của tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí.
Câu 4. (1 điểm) Lý do vì sao Hoàng Lê nhất thống chí được coi là một tiểu thuyết lịch sử.
PHẦN II (6 điểm):
Kể lại một lần em mắc lỗi mà luôn cảm thấy hối tiếc và day dứt.
ĐÁP ÁN:
PHẦN I:
Câu 1:
Cuốn tiểu thuyết 'Hoàng Lê Nhất Thống Chí' là một tác phẩm chương hồi miêu tả quá trình thống nhất vương triều nhà Lê trong lịch sử Việt Nam vào cuối thế kỉ XVIII. Tác phẩm được viết bởi Ngô Thì Chí và Ngô Thì Du, hai thành viên quan trọng của dòng họ Ngô Thì, đã có những đóng góp lớn trong việc ghi chép và truyền bá thông tin về sự kiện lịch sử này.
Bảy hồi đầu của tác phẩm được Ngô Thì Chí viết, tiếp theo là mười hồi của Ngô Thì Du, và ba hồi cuối cùng được bổ sung từ thời Tự Đức bởi Ngô Thì Thuyết. Tác phẩm không chỉ là một tài liệu lịch sử quan trọng mà còn là một công trình văn học có giá trị cao.
Câu 2:
Nhan đề 'Hoàng Lê Nhất Thống Chí' phản ánh chính xác nội dung tác phẩm. Dưới dạng chữ Hán, tác phẩm ghi lại sự kiện lịch sử khi quân Tây Sơn đánh bại chúa Trịnh và phục hồi Bắc Hà cho vua Lê. Ý nghĩa của nhan đề không chỉ dừng lại ở sự thống nhất mà còn bao hàm giai đoạn đầy biến động trong lịch sử xã hội Việt Nam.
Câu 3:
Tóm tắt một phần quan trọng của tác phẩm, tập trung vào các bước chủ yếu mà Quang Trung thực hiện để thống nhất đất nước. Từ việc tổ chức lại quân đội, tiến hành lễ tế trời đất, tuyển binh, đến cuộc chiến đấu ác liệt để chiếm lại Thăng Long. Điều này giúp người đọc có cái nhìn tổng quát về các sự kiện chính trong tác phẩm.
Câu 4:
'Hoàng Lê Nhất Thống Chí' không chỉ là một tác phẩm văn xuôi mà còn là một tài liệu lịch sử. Nó không chỉ ghi lại sự kiện lịch sử mà còn phản ánh chân thực đời sống xã hội phong kiến Việt Nam vào cuối thế kỉ XVIII. Tác giả đã sử dụng các nhân vật và tình huống để vẽ nên một bức tranh sinh động về nỗ lực và cuộc chiến của người Việt trong việc bảo vệ đất nước khỏi sự xâm lược.
PHẦN II:
Bài văn tự sự:
Cuộc sống là một hành trình đầy thử thách và học hỏi. Trong quá trình này, tôi đã mắc phải một sai lầm lớn, một quyết định sai trái để lại vết thương sâu đậm trong tâm trí tôi. Mọi chuyện bắt đầu từ một lựa chọn vội vã, thiếu suy nghĩ. Tôi đã để mình rơi vào tình cảnh tiêu cực, xa rời bản thân và những giá trị tôi từng quý trọng.
Quá trình mắc lỗi không chỉ gây đau đớn về thể chất mà còn là một cuộc chiến nội tâm. Tâm trạng của tôi như một bức tranh tối tăm, không có ánh sáng, chỉ còn lại nỗi đau và sự hối tiếc. Tôi tự vấn về quyết định của mình, tại sao tôi lại chọn con đường sai trái đó.
Sau cơn bão, bầu trời dần quang đãng, và tâm hồn tôi cũng dần hồi phục. Suy ngẫm và thú nhận lỗi lầm là bước đầu tiên để tái tạo bản thân. Dù không thể thay đổi quá khứ, tôi có thể điều chỉnh hành động của mình trong tương lai. Những trải nghiệm đau đớn đã giúp tôi nhìn cuộc sống một cách tích cực hơn. Tôi học cách từ những sai lầm, không để chúng làm tổn thương tôi mà biến chúng thành động lực để trưởng thành. Cuộc hành trình của tôi trở nên ý nghĩa hơn khi tôi học cách đối mặt và sửa chữa lỗi lầm.
Cuộc sống luôn đưa ra những thử thách và cơ hội mới. Tôi tự tin tiếp tục trên con đường của mình, mang theo bài học quý giá từ những sai lầm, để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Việc hồi phục từ lỗi lầm không chỉ là một hành trình cá nhân mà còn là hành trình của sự trưởng thành và tự khẳng định.
Mẫu 02. Đề thi giữa kỳ 1 môn Ngữ Văn lớp 9 tại Hồ Chí Minh mới nhất năm học 2023 - 2024
Câu 1 (2,0 điểm): Đọc các cụm từ sau và trả lời theo yêu cầu bên dưới:
- Người sống hơn vàng.
- Còn người còn của cải.
- Gan vàng dạ sắt thép.
- Quý giá hơn vàng.
a) Cụm từ nào là thành ngữ?
b) Giải thích ý nghĩa của thành ngữ vừa tìm được?
c) Sử dụng thành ngữ đó để viết một câu?
Câu 2 (2,0 điểm):
Viết một đoạn văn thể hiện cảm nhận của em về vẻ đẹp của khổ thơ kết thúc bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu:
Đêm nay rừng vắng sương muối
Đứng cạnh nhau chờ giặc đến
Đầu súng treo ánh trăng.
Câu 3 (6,0 điểm):
Phân tích sự thay đổi tâm trạng của Thúy Kiều qua đoạn trích 'Kiều ở lầu Ngưng Bích' trong tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du.
ĐÁP ÁN:
Câu 1: Đoạn trích được lấy từ sách 'Ngữ văn 9/ tập 1'.
Tác giả không được nêu cụ thể trong đoạn, có thể là một giáo trình hoặc tuyển tập văn học.
Câu 2:
a. Trương Sinh trong đoạn trích không thể hiện phương châm hội thoại xây dựng và tích cực. Anh ta biểu lộ sự cáu kỉnh và hành động đánh đập con cái của mình.
b. Câu nói của bé Đản: 'Trước đây, có một người đàn ông đến mỗi đêm, dù mẹ Đản đi đâu hay ngồi đâu, ông ta đều có mặt, nhưng chưa bao giờ bế Đản.' phản ánh sự trung thực và không giấu giếm sự thật.
Câu 3:
a. Những từ đồng nghĩa với 'qua đời' bao gồm 'mất' và 'chết'.
Trong đoạn trích, từ 'bế' không mang nghĩa đen của việc ôm ấp, nâng lên mà ám chỉ việc mang thai, một nghĩa chuyển.
Câu 4:
Khi trở về sau chiến trận, Trương Sinh gặp phải nhiều thử thách. Mẹ anh đã qua đời và đứa con nhỏ không giao tiếp, luôn quấy khóc khi được ôm. Trước nỗi buồn này, Trương Sinh đã không hiểu đúng tình cảm và mối quan hệ của vợ với người đàn ông khác.
Câu 5:
Tôi không đồng tình với cách hành xử của Trương Sinh trong đoạn trích. Anh ta quá dễ nổi cáu và nghi ngờ phẩm hạnh của vợ mà không chịu lắng nghe lời giải thích của bà.
II. PHẦN VIẾT:
Trong thế giới nhỏ bé của tôi, có một người bạn đặc biệt, đó là chú mèo Whiskers. Whiskers không chỉ là một thú cưng, mà còn là người bạn đồng hành đáng quý, luôn mang đến cho tôi niềm vui và những kỷ niệm khó quên.
Whiskers sở hữu bộ lông mềm mại và màu trắng tinh khiết. Mỗi lần nhìn thấy chú, tôi như được hòa mình vào một không gian yên bình và ấm áp. Đôi tai dễ thương và đôi mắt lấp lánh của Whiskers tạo nên một hình ảnh vô cùng quyến rũ. Không giống những chú mèo khác, Whiskers có khả năng nhảy múa độc đáo. Khi tôi buồn, chú sẽ nhảy lên, quấn quýt quanh tôi với những động tác vui nhộn. Đôi mắt sáng của chú khiến tôi cười và quên đi mọi lo lắng trong cuộc sống.
Bên cạnh đó, Whiskers còn là một 'người bảo vệ' tuyệt vời. Chú rất nhạy bén và có trực giác, như một người canh gác đáng tin cậy. Thỉnh thoảng, tôi thích ngồi bên Whiskers trên ghế sofa, theo dõi chú quan sát mọi động thái bên ngoài qua cửa sổ. Đó là cảm giác bình yên và đầy ý nghĩa. Trong những lúc buồn bã hay mệt mỏi, Whiskers luôn ở bên, như một người bạn trung thành. Chú không chỉ là một thú cưng, mà là một người bạn vô giá trong từng giai đoạn của cuộc sống.
Mẫu 03. Đề thi giữa kỳ 1 Ngữ Văn lớp 9 Hồ Chí Minh mới nhất
I. PHẦN ĐỌC HIỂU: (3,0 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
“... Vua Quang Trung nói tiếp:
- Lần này, ta sẽ tự mình chỉ huy quân đội, kế hoạch tấn công đã được chuẩn bị sẵn. Dự kiến chỉ mất khoảng mười ngày để đẩy lùi quân Thanh. Nhưng chúng là quốc gia lớn hơn gấp mười lần nước ta, nên sau khi thua trận, chúng sẽ cảm thấy xấu hổ và tìm cách trả thù. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng chiến tranh không dứt, không phải là điều tốt cho dân chúng. Chỉ có người khéo léo như Ngô Thì Nhậm mới có thể giải quyết tình hình. Nếu đợi thêm mười năm nữa để củng cố lực lượng và phát triển quốc gia, thì không có gì phải lo sợ trước quân Thanh.”
(Trích từ Hồi thứ mười bốn “Hoàng Lê nhất thống chí” - Ngô gia văn phái)
Câu 1: Những lời này được Vua Quang Trung nói với ai và trong hoàn cảnh nào?
Câu 2: Giải thích ý nghĩa của từ 'Phương lược'.
Câu 3: Lời của Vua Quang Trung trong đoạn văn trên được dẫn theo hình thức trực tiếp hay gián tiếp? Giải thích lý do.
II. PHẦN VIẾT: (7,0 điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)
Dựa vào đoạn trích trong phần Đọc - Hiểu, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nhận của bạn về hình ảnh người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ.
Câu 2: (5,0 điểm)
Theo văn bản “Cảnh ngày xuân” (Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du), hãy vào vai Thúy Kiều và kể về chuyến đi chơi cùng các em trong dịp Thanh minh.
ĐÁP ÁN:
I. PHẦN ĐỌC HIỂU: (3,0 điểm)
Đoạn trích từ hồi thứ mười bốn trong 'Hoàng Lê nhất thống chí' của Ngô gia văn phái mô tả quan điểm và chiến lược quân sự của vua Quang Trung.
Câu 1: Những lời này thuộc về vua Quang Trung, được trao đổi với các tướng lĩnh như Sở, Lân, và Ngô Thì Nhậm trong bối cảnh khi vua đang điều quân từ Phú Xuân tới Tam Điệp (0,5 điểm).
Câu 2: Từ 'Phương lược' có nghĩa là kế hoạch chiến lược tổng thể. Trong ngữ cảnh này, từ này chỉ đến chiến lược và kế hoạch của vua Quang Trung trong chiến tranh (1,0 điểm).
Câu 3: Lời của vua Quang Trung trong đoạn trích được dẫn theo kiểu trực tiếp. Điều này được xác định qua việc sử dụng dấu hai chấm và dấu gạch ngang mở đầu lời dẫn (1,5 điểm).
II. PHẦN VIẾT: (7,0 điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)
Nguyễn Huệ, hay còn gọi là Quang Trung, không chỉ nổi bật với trí tuệ sắc bén và ý chí chiến đấu kiên cường, mà còn với tầm nhìn chiến lược sâu rộng. Ông không chỉ là một vị vua yêu nước mà còn là một nhà lãnh đạo quân sự xuất sắc, với lòng yêu nước và kiến thức quân sự phong phú, khắc họa rõ nét hình ảnh của một anh hùng trong lịch sử (2,0 điểm).
Câu 2: (5,0 điểm)
Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Du, Thúy Kiều đảm nhận vai trò kể lại chuyến đi chơi cùng các em trong dịp Thanh minh. Giữa khung cảnh mùa xuân rực rỡ, Kiều miêu tả những hoạt động lễ hội náo nhiệt và cảm xúc của mình khi tham gia. Cô cảm thấy vui vẻ và quyến luyến, đồng thời suy tư về những khó khăn sắp tới. Qua đó, cô vừa kể chuyện vừa thể hiện tâm trạng sâu lắng của mình, tạo nên một tác phẩm văn xuôi đầy sáng tạo (5,0 điểm).
Tổng hợp và phân tích các đoạn văn về Chị em Thúy Kiều hay nhất