Đề thi môn Ngữ văn lớp 10 tại Đà Nẵng với đáp án

1. Lịch thi lớp 10 THPT năm học 2024-2025 tại Đà Nẵng

Sở Giáo dục và Đào tạo Đà Nẵng đã công bố lịch thi tuyển sinh lớp 10 THPT năm học 2024-2025.

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2024-2025 tại Đà Nẵng sẽ được tổ chức từ ngày 2 đến 4/6. Thí sinh sẽ thi 3 môn: Ngữ văn, Ngoại ngữ và Toán.

Ngày 2/6, buổi sáng, thí sinh sẽ thi môn Ngữ văn (thời gian 120 phút); buổi chiều sẽ thi môn Ngoại ngữ (thời gian 90 phút). Ngày 3/6, thí sinh thi môn Toán vào buổi sáng. Đối với thí sinh thi vào Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, môn chuyên sẽ thi vào sáng 4/6.

Ngày 1/6, thí sinh cần có mặt tại điểm thi lúc 9h30 để được hướng dẫn và nghe nội quy thi.

Ngày 2/6, từ 8h00 đến 10h00, thí sinh thi môn Ngữ văn, với thời gian làm bài là 120 phút.

Từ 14h30 đến 16h00, thí sinh sẽ thi môn Ngoại ngữ, thời gian làm bài là 90 phút.

Ngày 3/6, từ 8h00 đến 10h00, thí sinh thi môn Toán, với thời gian làm bài là 120 phút.

- Vào ngày 4.6, các thí sinh dự thi môn chuyên vào Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn cần có mặt tại điểm thi lúc 7h.

- Trong khoảng thời gian từ 8h00 đến 10h30, thí sinh sẽ làm bài thi môn chuyên trong 150 phút tại Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn.

Sở Giáo dục và Đào tạo Đà Nẵng yêu cầu các trường tiếp tục dạy học và ôn tập, chú trọng rèn kỹ năng làm bài, làm quen với các dạng bài và đề thi cũ, đồng thời hỗ trợ và khuyến khích học sinh chuẩn bị tâm lý tốt nhất cho kỳ thi.

2. Đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn của Sở GD&ĐT Đà Nẵng năm học 2023 - 2024

Câu 1. (2,0 điểm)

Hãy đọc đoạn văn dưới đây và trả lời các câu hỏi:

CÂY TÙNG VÀ HOA HỒNG

Cây tùng và hoa hồng là hàng xóm nhưng mối quan hệ giữa họ không mấy tốt đẹp. Cây tùng chế giễu hoa hồng: “Cậu thật yếu đuối, gió nhẹ cũng khiến cậu nghiêng ngả.”

Hoa hồng không kém cạnh, đáp lại: 'Cậu nhìn lại mình đi, thân cậu sần sùi và xù xì, thật xấu xí!'

Ngoài những lời chỉ trích, bình thường họ không bao giờ giao tiếp với nhau.

Một ngày, ông hổ đi ngang qua và nghe thấy cuộc tranh cãi giữa cây tùng và hoa hồng, liền nói: “Tại sao hai bạn chỉ chăm chăm vào khuyết điểm của nhau mà không nhận ra những điểm tốt? Cây tùng vững chãi, không sợ lạnh giá, là hình mẫu đáng học hỏi. Hoa hồng lại ngát hương, làm đẹp cuộc sống và mang niềm vui cho mọi người. Các bạn nên học hỏi những ưu điểm của nhau để cùng tiến bộ và trở thành bạn tốt.”

Nhờ lời khuyên của ông hổ, cây tùng và hoa hồng đã nhận ra sai lầm của mình và từ đó sống hòa thuận và vui vẻ với nhau.

(1001 câu chuyện mẹ kể con nghe - Mùa xuân, dịch giả Tuệ Văn, NXB Mỹ thuật, 2011, trang 45-46)

a) Lời dẫn “Trông cậu yêu đuối làm sao, gió thổi là đổ nghiêng ngả!” là lời dẫn trực tiếp hay gián tiếp? (0,5 điểm)

b) Thái độ và lời nói của cây tùng và hoa hồng vi phạm phương châm hội thoại nào trong giao tiếp? (0,5 điểm)

c) Theo bạn, tại sao cây tùng và hoa hồng lại thường xuyên chỉ trích nhau? (0,5 điểm)

d) Bạn có đồng ý với quan điểm của ông hổ rằng: 'Chúng ta cần học hỏi ưu điểm của người khác để có thể tiến bộ' không? Giải thích lý do. (0,5 điểm)

Câu 2. (3,0 điểm)

Viết một đoạn hoặc bài văn ngắn thể hiện quan điểm của bạn về tầm quan trọng của việc công nhận những điểm mạnh của người khác.

Câu 3. (5,0 điểm)

Phân tích nhân vật anh thanh niên qua hai đoạn trích sau đây:

- (...) Tôi phải báo cáo tình hình hàng ngày qua máy bộ đàm vào các giờ: bốn giờ sáng, mười một giờ trưa, bảy giờ tối và một giờ sáng. Trong ngành, đây được gọi là ‘ốp’. Công việc không khó, chỉ cần chính xác. Tuy nhiên, phần gian khổ nhất là lần báo cáo lúc một giờ sáng. Trời lạnh lắm, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết. Đêm khuya, nằm trong chăn, chỉ muốn tắt chuông đồng hồ. Ra ngoài, dù đèn bão có sáng đến đâu cũng không đủ. Gió tuyết như xô đẩy, và cái lặng im lúc đó thật đáng sợ: gió như chặt ra từng khúc, muốn quét đi tất cả. Xong việc, trở vào thì không thể ngủ lại được.

Và:

- Quê tôi ở Lào Cai. Năm trước, tôi tưởng mình sẽ được đi xa, nhưng không phải vậy. Bố tôi rất tuyệt vời. Hai bố con cùng xin ra mặt trận. Kết quả là bố tôi được đi, còn tôi thì không. Nhân dịp Tết, một đoàn các chú lái máy bay đến thăm cơ quan tôi ở Sa Pa. Tôi không có mặt ở đó, nên các chú cử một người đến tận đây. Người ấy nói rằng nhờ công tôi phát hiện một đám mây khô, không quân đã hạ được nhiều phản lực Mi trên cầu Hàm Rồng. Đối với tôi, thật bất ngờ và không ngờ. Người lái máy bay còn nhắc đến bố tôi và nói: “Thế là một - hòa nhé!”. Tuy chưa hòa, nhưng từ đó tôi sống rất hạnh phúc. Ủa, bác vẽ tôi ư? Không, đừng vẽ tôi! Để tôi giới thiệu với bác những người khác đáng để bác vẽ hơn.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2023, trang 183-185)

3. Đáp án môn Văn kỳ thi vào lớp 10 tại Đà Nẵng năm học 2023 - 2024

Câu 1:

a. Lời dẫn trực tiếp là: 'Trông cậu thật mỏng manh, chỉ cần gió thoảng qua là nghiêng ngả, đúng là yếu đuối'.

b. Thái độ và lời nói của cây tùng và hoa hồng không phù hợp với nguyên tắc giao tiếp lịch sự.

c. Cây tùng và hoa hồng thường chỉ trích nhau vì cả hai xem mình là chuẩn mực và áp đặt tiêu chuẩn đó lên đối phương, dẫn đến việc họ liên tục châm biếm lẫn nhau.

d. Quan điểm cá nhân:

- Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm của ông hổ vì:

Mỗi người đều có những đặc điểm riêng, và việc liên tục học hỏi và hoàn thiện bản thân là cần thiết để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Những người khác có thể là nguồn cảm hứng quý giá cho sự phát triển cá nhân.

- Tuy nhiên, tôi không đồng tình với quan điểm của ông hổ vì:

Mỗi cá nhân cần tự mình khám phá và phát triển, không nên chỉ là bản sao của người khác. Dù học hỏi từ người khác là cần thiết, nhưng không nên đánh mất bản sắc và cá tính của chính mình.

- Tôi đồng ý một phần với quan điểm của ông hổ vì:

Việc duy trì bản sắc và cá tính cá nhân là rất quan trọng, nhưng cũng cần mở rộng lòng để tiếp thu và học hỏi từ người khác. Sự kết hợp giữa phát triển bản thân và học hỏi từ người khác sẽ giúp chúng ta trở thành những người có ảnh hưởng tích cực trong xã hội.

Câu 2: Học sinh có thể chọn viết đoạn văn hoặc bài văn tùy theo sự phù hợp.

Gợi ý:

Mở bài:

Trong xã hội hiện đại, việc công nhận và khen ngợi những điểm mạnh của người khác là rất quan trọng để xây dựng một môi trường giao tiếp tích cực và thúc đẩy sự phát triển cá nhân. Điều này mở ra câu hỏi về ảnh hưởng của việc này đối với sự tiến bộ của từng cá nhân và cộng đồng.

Thân đoạn:

Công nhận những phẩm chất tích cực của người khác không chỉ giúp ta nhìn nhận và đánh giá đúng mà còn là cơ hội để học hỏi và phát triển bản thân. Khi chúng ta biết trân trọng những điểm mạnh của người khác, chúng ta sẽ rút ra được nhiều bài học quý giá, từ đó góp phần vào sự phát triển cá nhân và xây dựng một xã hội hòa hợp và văn minh.

Ngược lại, nếu chúng ta không công nhận những điểm tốt của người khác, chúng ta có thể trở nên ích kỷ, thường xuyên chỉ trích và chê bai người khác. Điều này có thể làm suy yếu sự tin tưởng trong các mối quan hệ và dẫn đến việc các mối quan hệ trở nên xa cách và rạn nứt.

Dẫn chứng:

Câu chuyện về cây tùng và hoa hồng là một ví dụ rõ ràng về điều này. Nếu chúng ta chỉ chú ý đến khuyết điểm của người khác, chúng ta có thể trở nên ích kỷ và không được yêu mến. Ngược lại, khi biết công nhận những điểm tốt của người khác, cuộc sống sẽ trở nên dễ chịu hơn và bản thân cũng phát triển.

Kết đoạn:

Việc nhận thức đúng về tầm quan trọng của việc công nhận điểm mạnh của người khác không chỉ giúp cá nhân phát triển mà còn góp phần vào sự tiến bộ của cộng đồng. Điều này chứng minh rằng đây không chỉ là một kỹ năng giao tiếp mà còn là yếu tố thiết yếu trong việc xây dựng một xã hội lịch thiệp và phát triển.

Câu 3:

Mở bài:

Trong tác phẩm 'Lặng Lẽ Sa Pa' của Nguyễn Thành Long, chúng ta gặp một thanh niên sống đơn độc trên đỉnh Yên Sơn, cao hai ngàn sáu trăm mét. Với sự nghiêm túc và tự giác trong công việc khí tượng kiêm vật lý địa cầu, anh đã tạo ra hình ảnh ấn tượng của một người đầy kiên trì và trách nhiệm.

Thân bài:

Khái quát về nhân vật anh thanh niên:

Anh thanh niên sống trong điều kiện khắc nghiệt nhưng vẫn duy trì tinh thần làm việc nghiêm túc và tự giác. Công việc hàng ngày của anh là ghi chép và báo cáo thời tiết, bất chấp thời tiết khắc nghiệt của mùa đông. Anh là hình mẫu của sự kiên trì, chính xác và trách nhiệm trong công việc.

Đoạn 1:

Nhân vật thanh niên được mô tả là người sống chân thành với công việc của mình. Hàng ngày, anh tự mình ghi chép và báo cáo các chỉ số khí tượng mà không cần sự kiểm tra hay giám sát từ bên ngoài. Phong cách làm việc của anh được nhiều người ngưỡng mộ và coi trọng, là hình mẫu của sự kiên trì và trách nhiệm trong công việc.

Đoạn 2:

Anh thanh niên là biểu tượng của sự tận tụy và tinh thần tự giác. Mặc dù công việc của anh không được nhiều người công nhận, anh vẫn tự hào và hài lòng với những gì mình đã thực hiện. Việc anh phát hiện đám mây khô và góp phần vào chiến thắng của không quân Việt Nam trên cầu Hàm Rồng chứng minh rõ ràng tầm quan trọng của công việc anh, làm cho anh trở thành biểu tượng của tinh thần cống hiến và tự trọng của thanh niên Việt Nam.

Ngoài ra, việc đặt tên cho nhân vật và xây dựng cốt truyện cũng là những yếu tố nghệ thuật góp phần làm nên sức hút của câu chuyện.

Kết bài:

Cảm nhận về nhân vật thanh niên trong tác phẩm 'Lặng Lẽ Sa Pa' cho chúng ta thấy giá trị của sự kiên trì, trách nhiệm và cống hiến trong cuộc sống. Anh không chỉ là một nhân vật trong câu chuyện mà còn là biểu tượng cho sự phát triển và xây dựng đất nước. Sự tận tâm và tự giác của anh là tấm gương đáng ngưỡng mộ, khuyến khích chúng ta sống ý nghĩa và cống hiến cho xã hội.