Đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 tại tỉnh Đắk Lắk cùng đáp án

1. Lịch thi vào lớp 10 tại Đắk Lắk năm học 2024 - 2025

Năm học 2024 - 2025, tỉnh Đắk Lắk sẽ tổ chức thi tuyển và xét tuyển cho lớp 10 trung học phổ thông công lập. Trong số 60 trường THPT, 12 trường sẽ áp dụng hình thức thi tuyển. Các thí sinh thi tuyển sẽ trải qua kỳ thi trong 2 ngày, từ 7 đến 8 tháng 6 năm 2024, với 4 môn thi: môn Ngữ văn vào buổi sáng ngày 7/6, môn Ngoại ngữ vào chiều cùng ngày, môn Toán vào sáng 8/6 và các môn chuyên vào chiều 8/6. Sở Giáo dục và Đào tạo Đắk Lắk yêu cầu hoàn thành chấm thi trước ngày 14/6, và công bố điểm chuẩn cùng danh sách trúng tuyển vào ngày 21/6.

Đây là cơ hội quan trọng để học sinh thể hiện năng lực và kiến thức, từ đó có cơ hội vào các trường THPT danh tiếng ở Đắk Lắk. Xác định điểm chuẩn và danh sách trúng tuyển sẽ giúp học sinh chuẩn bị tinh thần và lập kế hoạch học tập cho năm học mới.

2. Đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 của sở GD&ĐT Đắk Lắk năm học 2023 - 2024

Câu 1. (2,0 điểm) Đọc văn bản sau:

Biết viết điều gì trước khi rời xa

Khi mẹ tôi còn ngồi bên cửa sổ

Vào mùa đông, mẹ quấn vào bếp lửa

Nhen trong tôi từng đốm lửa đỏ rực ...

Ngày con đi, ai sẽ thu hoạch buồng cau?

Giếng nước sâu, mẹ phải nhờ người khác múc

Đêm gió lớn, nghe tiếng nhà chuyển vách

Con dơi bay làm lạnh gáy ngoài hiên!

Con vào thành phố xa lạ và rộng lớn

Để dậy sớm, cần có đồng hồ báo thức

Ở miền biển, đêm tối như mực

Khi mẹ đi chợ phiên, phải để ý tiếng gà gáy

Nuôi con vất vả, mẹ như quả bầu già

Lá rụng, dây khô, chỉ còn lại ruột trống rỗng

Biển vắng lặng với cánh buồm lướt trong chiều gió mạnh

Mẹ trở về bên đồi cát xa xôi

(Trích từ tác phẩm Mẹ tôi của Nguyễn Hữu Thái, trong tuyển tập Bốn phương cùng bình, NXB Văn học, 2000, trang 106)

Thực hiện các yêu cầu sau đây:

1. Xác định phương thức chính được sử dụng trong văn bản trên.

2. Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ dưới đây:

Mẹ nuôi con với sự chậm chạp như trái bầu già

Lá rụng, dây khô, chỉ còn lại phần ruột trống rỗng

Biển vắng lặng với cánh buồm lướt trong chiều gió mạnh

Mẹ trở lại bên những đồi cát mờ xa.

3. Đánh giá tình cảm của người con dành cho mẹ qua văn bản.

Câu 2. (3,0 điểm) Dựa trên nội dung văn bản từ Câu 1, hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 250 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của tình mẹ đối với mỗi cá nhân.

Câu 3. (5,0 điểm)

Hãy nêu cảm nhận của bạn về nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích dưới đây:

- Anh hạ giọng, vừa tâm sự vừa đọc lại một điều đã suy ngẫm kỹ lưỡng:

- Trước đây, những đêm trời đen kịt, chỉ thấy một ngôi sao xa, tôi thường nghĩ ngôi sao đó đơn độc. Nhưng giờ đây, làm nghề này, tôi không còn nghĩ vậy nữa. Khi làm việc, tôi và công việc như một cặp đôi, làm sao có thể gọi là đơn độc được? Hơn nữa, công việc của tôi gắn liền với công việc của nhiều đồng chí khác. Công việc dù gian khổ, nhưng nếu bỏ đi, tôi sẽ thấy trống vắng. Ai mà không có sự 'thèm muốn', phải không bác? Chúng ta sinh ra, làm việc vì cái gì? Tôi tự nhủ như vậy. Bác lái xe đi, về Lai Châu, hãy dừng lại một lát ở đây. Nếu không phải giờ 'ốp', tôi sẽ xuống chơi. Một hôm, bác phải lên trạm tìm tôi. Tôi bảo: “Bác, tôi không thèm người đâu!”

Anh quay sang cô gái đang vừa đọc sách vừa lắng nghe, chân cô nhẹ nhàng đung đưa, nói:

- Cô thấy đấy, lúc nào tôi cũng có bạn trò chuyện, đó là nhờ có sách. Mỗi tác giả đều có phong cách riêng.

- Quê anh ở đâu? - Họa sĩ hỏi.

- Quê tôi ở Lào Cai. Năm ngoái, tôi nghĩ mình sẽ được đi xa, nhưng không. Tôi có một người cha tuyệt vời. Cả hai cha con cùng nộp đơn xin ra mặt trận. Kết quả là cha tôi trúng tuyển, còn tôi thì không. Dịp Tết, một nhóm phi công đến thăm cơ quan của tôi ở Sa Pa, nhưng tôi không có mặt. Một phi công được cử lên tận đây, nói rằng nhờ tôi phát hiện một đám mây khô mà không quân đã tiêu diệt được nhiều máy bay phản lực Mỹ trên cầu Hàm Rồng vào thời điểm đó. Tôi cảm thấy rất bất ngờ. Phi công đó còn nhắc đến cha tôi và ôm tôi, bảo rằng: “Thế là một - hòa nhé!” Tuy nhiên, tôi cảm thấy cuộc sống của mình đã trở nên thật hạnh phúc từ đó. Ô, bác đang vẽ tôi à? Không, đừng vẽ tôi! Để tôi giới thiệu với bác những người khác xứng đáng hơn.

(Trích từ tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, Ngữ văn lớp 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, trang 185)

3. Đáp án đề thi vào lớp 10 môn Văn tại Đắk Lắk năm học 2023 - 2024

Câu 1:

1. Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm

2. Phương pháp so sánh trong tu từ:

Trong văn bản, tác giả áp dụng biện pháp so sánh khi mô tả 'mẹ' như 'trái bầu già'. Hình ảnh này không chỉ thể hiện nỗi lo lắng, vất vả và sự hy sinh của mẹ trong suốt thời gian nuôi dưỡng con cái, mà còn gợi ý về tuổi tác và những gánh nặng cuộc sống mà mẹ đã trải qua. So sánh này làm nổi bật sự hy sinh, tình yêu thương và sự quý trọng của con cái dành cho mẹ.

3. Ý kiến cá nhân của học sinh:

Trong văn bản, tình cảm của con đối với mẹ được thể hiện qua những cảm xúc sâu thẳm trong tâm hồn. Đó là lòng yêu thương và sự biết ơn khi mẹ luôn là người truyền cảm hứng và chăm sóc con từ khi còn nhỏ: 'nhen trong tôi từng đốm lửa than hồng'. Khi con đi xa, sự lo lắng và lưu luyến về việc mẹ sẽ phải đối mặt với sự cô đơn và vất vả hơn nhấn mạnh sự quan tâm và tình cảm sâu sắc của con đối với mẹ, qua những suy tư và lo âu về cuộc sống của mẹ khi con không ở bên.

Câu 2.

a. Mở đầu:

Trong cuộc sống, tình mẹ không chỉ là một phần của gia đình mà còn là yếu tố cực kỳ quan trọng và ý nghĩa đối với từng cá nhân. Tình mẹ không chỉ là tình cảm gia đình mà còn là nguồn động viên, sức mạnh tinh thần và sự kiên nhẫn để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

b. Thân bài:

Tình mẹ có ý nghĩa vô cùng lớn lao và không thể phủ nhận trong mỗi con người. Nó là nguồn động lực để chúng ta nỗ lực hơn trong công việc và cuộc sống. Mẹ không chỉ là người chăm sóc và lo lắng mà còn là chỗ dựa tinh thần vững chắc khi gặp khó khăn và mệt mỏi. Tình mẹ giúp chúng ta tin vào khả năng của bản thân, đặt ra mục tiêu và đạt được chúng một cách kiên trì. Tuy nhiên, tình mẹ đôi khi không được trân trọng hoặc đền đáp đúng mức. Có những trường hợp mẹ bị bỏ rơi hoặc con cái hành động vô trách nhiệm, gây tổn thương tinh thần và ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tình cảm gia đình.

c. Kết luận:

Tình mẹ là một tài sản vô giá mà không gì có thể thay thế được trong cuộc đời. Vì thế, chúng ta cần trân trọng và nhận thức rằng hạnh phúc lớn nhất là có mẹ bên cạnh. Đồng thời, chúng ta cũng nên quan tâm, chăm sóc và dành tình yêu thương cho mẹ - người phụ nữ vĩ đại nhất trong cuộc sống.

Câu 3.

a. Mở đầu:

Nguyễn Thành Long là một trong những tác giả văn học nổi tiếng của Việt Nam, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả với tác phẩm 'Lặng Lẽ Sa Pa'. Trong tác phẩm, ông khắc họa hình ảnh một thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Sa Pa với sự chân thành, kiên cường và đam mê nghề nghiệp sâu sắc.

Đoạn trích cần phân tích là phần mô tả cuộc gặp gỡ giữa nhân vật chính - anh thanh niên và bác lái xe cùng cô kỹ sư, qua đó bộc lộ những phẩm chất và suy nghĩ tốt đẹp của anh.

b. Thân bài:

Trong tác phẩm, độc giả được giới thiệu về một thanh niên sống cô đơn trên đỉnh núi Sa Pa. Công việc của anh là đo gió, đo mưa và dự báo thời tiết, không chỉ đòi hỏi sự chăm chỉ mà còn phải đối mặt với sự tĩnh lặng và đơn độc của cuộc sống trên cao. Dù trong hoàn cảnh đơn sơ, anh vẫn giữ những phẩm chất đáng quý.

Anh thanh niên không chỉ là một người lao động tận tụy mà còn mang một cái nhìn cao đẹp về công việc và cuộc sống. Đối với anh, công việc là niềm vui và sự tự hào khi đóng góp vào bảo vệ đất nước. Sự khiêm tốn, tận tâm và lòng yêu nghề của anh hiện rõ qua từng hành động và suy nghĩ.

c. Kết bài:

Cuộc sống của anh thanh niên trên đỉnh núi Sa Pa vẽ nên một bức tranh đẹp về phẩm chất của người lao động Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Nguyễn Thành Long đã thành công trong việc khơi dậy lòng tự hào và sự tôn trọng đối với những người lao động âm thầm, cống hiến cả tuổi trẻ để phục vụ tổ quốc.