Đề thi Ngữ văn lớp 7 cuối kỳ 2 theo sách Kết nối tri thức
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc đoạn văn dưới đây:
Đặng Thuỳ Trâm đã viết: “Cuộc đời cần phải vượt qua thử thách, nhưng đừng bao giờ khuất phục trước khó khăn.” Mỗi chúng ta đều phải đối diện với gian nan, thử thách và thất bại. Không có con đường nào là dễ dàng; để thành công, trước hết chúng ta phải học cách chấp nhận, đối mặt và vượt qua thất bại của bản thân. Thất bại lớn nhất trong cuộc đời là không chiến thắng chính mình, không cố gắng theo đuổi mục tiêu và lý tưởng đã chọn.
Quả đúng như vậy, việc kiên trì và nỗ lực theo đuổi mục tiêu, lý tưởng là vô cùng quan trọng. Cuộc sống giống như một bản giao hưởng với nhiều cung bậc khác nhau, không phải lúc nào cũng thuận lợi và dễ dàng. Thất bại là điều không thể tránh khỏi nhưng chính là bài học quý giá đầu tiên trong hành trình của chúng ta. Đôi khi, chúng ta có thể tự trách mình vì những quyết định sai lầm, nhưng đó là cơ hội để nhận thức và học hỏi, biến thất bại thành động lực để tiến về phía thành công mà không bỏ cuộc hay nản chí.
(Theo Trần Thị Cẩm Quyên, trong sách Văn học và tuổi trẻ, Viện Nghiên cứu Sách và Học liệu Giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo, số 11 -2021)
Trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 8 bằng cách khoanh tròn vào đáp án đúng nhất:
Câu 1. Văn bản trên sử dụng phương thức biểu đạt nào?
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Nghị luận
D. Biểu cảm
Đáp án: D
Câu 2. Theo tác giả, tại sao mỗi người trong chúng ta đều phải đối mặt với thử thách, khó khăn, và thất bại?
A. Vì không có con đường nào là hoàn toàn bằng phẳng, nếu muốn đạt được thành công, chúng ta cần học cách chấp nhận và vượt qua thất bại của chính mình.
B. Vì thất bại lớn nhất trong cuộc đời là không thể chiến thắng bản thân và không nỗ lực theo đuổi những mục tiêu và lý tưởng đã chọn.
C. Vì thất bại là điều khó tránh khỏi và chính là bài học quý giá đầu tiên trên con đường đời của chúng ta.
D. Vì cuộc sống như một bản giao hưởng đầy biến động, không phải lúc nào cũng dễ dàng và thành công dễ dàng đạt được.
Đáp án: A
Câu 3. Theo em, câu văn nào trong đoạn văn thứ hai nêu rõ luận điểm chính?
A. Thực tế cho thấy, việc kiên trì và nỗ lực để theo đuổi mục tiêu và lý tưởng là rất cần thiết.
B. Cuộc đời giống như một bản giao hưởng với nhiều sắc thái, không phải lúc nào cũng thuận lợi và dễ dàng để thành công.
C. Thất bại là điều khó tránh, nhưng chính nó là bài học quý giá đầu tiên trên con đường đời của chúng ta.
D. Tuy nhiên, đó là cơ hội để chúng ta nhận thức, học hỏi và biến thất bại thành động lực để đạt được thành công mà không từ bỏ.
Đáp án: A
Câu 4. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu: “Cuộc đời như một bản giao hưởng với nhiều cung bậc, không phải lúc nào cũng dễ dàng và thuận lợi để thành công”?
A. Ẩn dụ, so sánh
B. So sánh, liệt kê
C. So sánh, điệp ngữ
D. So sánh, nhân hóa
Đáp án: B
Câu 5. Từ “thành công” trong đoạn văn trên được hiểu là gì?
A. Những điều tốt đẹp đang chờ đón ở phía trước.
B. Những mục tiêu hoặc mong muốn mà mình đạt được.
C. Những điều có giá trị cho cuộc sống.
D. Đạt được những kết quả hoặc mục tiêu đã đề ra.
Đáp án: D
Câu 6. Đoạn văn dưới đây sử dụng phép liên kết nào?
“Thỉnh thoảng, chúng ta tự trách mình vì những quyết định sai lầm. Tuy nhiên, đó là cơ hội để nhận ra và học hỏi, biến thất bại thành động lực để đạt được thành công, mà không từ bỏ hay nản chí.”
A. Phép lặp lại
B. Phép thay thế
C. Phép liên kết
D. Phép liên tưởng
Đáp án: C
Câu 7. Dấu ngoặc kép trong câu dưới đây có chức năng gì?
Đặng Thuỳ Trâm đã viết: “Cuộc đời cần phải vượt qua thử thách, nhưng đừng bao giờ khuất phục trước khó khăn.”
A. Đánh dấu lời trích dẫn trực tiếp
B. Đánh dấu từ ngữ có nghĩa đặc biệt
C. Đánh dấu từ ngữ với hàm nghĩa châm biếm
D. Đánh dấu tên của tác phẩm
Đáp án: A
Câu 8. Đoạn trích trên làm em liên tưởng đến câu tục ngữ nào?
A. Đoàn kết tạo nên sức mạnh.
B. Thất bại là mẹ của thành công.
C. Thất bại là người thầy tuyệt vời của chúng ta.
D. Đừng để thất bại làm bạn sợ hãi.
Đáp án: B
Thực hiện theo yêu cầu:
Câu 9. Bạn có đồng ý với quan điểm của tác giả trong đoạn văn trên không? Giải thích lý do của bạn.
Hướng dẫn: học sinh trình bày quan điểm cá nhân và lý giải lý do cho quan điểm đó
Câu 10. Dựa trên đoạn trích đã cho, em hãy bày tỏ suy nghĩ về cách đối diện của thế hệ trẻ hiện nay trước những thử thách và thất bại (viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu)
Hướng dẫn: Học sinh viết một đoạn văn ngắn từ 5 đến 7 câu để diễn đạt quan điểm cá nhân về thái độ sống của thế hệ trẻ hiện nay.
- Về mặt hình thức: đoạn văn nên có từ 5 đến 7 câu với cấu trúc mở đoạn, thân đoạn, và kết đoạn
- Về nội dung: Cần thể hiện quan điểm cá nhân về thái độ sống của thế hệ trẻ ngày nay.
Ví dụ: Qua đoạn văn trích dẫn, tôi thấy rằng thế hệ trẻ hiện nay có thể rút ra nhiều bài học quý giá về thái độ sống từ những điều mà tác giả chia sẻ. Trước hết, họ không nên e ngại khi đối mặt với khó khăn và thất bại, mà cần xem đó như cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Thứ hai, sự kiên trì và nỗ lực liên tục là yếu tố then chốt giúp vượt qua thử thách. Thay vì từ bỏ khi gặp khó khăn, thế hệ trẻ nên xem thất bại là bước đệm để tiến xa hơn. Cuối cùng, quan trọng là không chỉ tìm kiếm thành công mà còn thử thách bản thân để phát triển hơn. Với tinh thần này, tôi tin rằng thế hệ trẻ có thể vượt qua mọi thử thách và đạt được thành công.
PHẦN II. XÂY DỰNG VĂN BẢN (4.0 điểm)
Viết một bài nghị luận thể hiện quan điểm của em về quan niệm: Vệ sinh trường học là trách nhiệm của nhân viên lao công được nhà trường trả lương.
Đáp án:
Mở bài:
Đưa ra vấn đề nghị luận và bày tỏ quan điểm phản đối cách nhìn nhận về vấn đề.
Trong thời đại hiện nay, việc duy trì vệ sinh trường học là rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển của học sinh. Tuy nhiên, quan niệm cho rằng việc vệ sinh trường học hoàn toàn là trách nhiệm của nhân viên lao công được nhà trường trả lương cần được xem xét lại một cách thận trọng.
Thân bài:
- Giải thích bản chất của quan niệm
Quan điểm cho rằng nhân viên lao công tại trường học có trách nhiệm chủ yếu trong việc duy trì vệ sinh và bảo trì cơ sở vật chất của trường. Họ được trả lương bởi nhà trường để đảm bảo công việc này được thực hiện hiệu quả và đúng cách.
- Phê phán các khía cạnh của quan điểm
Tuy nhiên, quan điểm này có sự hạn chế khi chỉ chú trọng đến trách nhiệm của nhân viên lao công mà không xem xét vai trò và trách nhiệm của nhà trường. Nhà trường không chỉ trả lương mà còn có nhiệm vụ cung cấp tài nguyên, thiết bị và đảm bảo sự phối hợp giữa các bộ phận để duy trì môi trường học tập sạch sẽ.
- Đánh giá tác động tiêu cực của quan điểm
Quan điểm này có thể gây ra sự mất cân bằng về trách nhiệm và giảm tinh thần trách nhiệm của các bên liên quan. Nếu nhân viên lao công phải gánh vác trách nhiệm một mình mà không nhận được sự hỗ trợ và phối hợp từ nhà trường, động lực và hiệu quả công việc có thể bị suy giảm.
Kết luận
Trình bày ý nghĩa của việc đưa ra quan điểm phản đối.
Việc nêu ý kiến phản đối có vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng giáo dục về sự phân chia trách nhiệm và quản lý hiệu quả trong việc duy trì môi trường học tập an toàn và sạch sẽ. Đây là cơ hội để cải thiện chất lượng giáo dục và sự phát triển toàn diện của học sinh, từ đó góp phần xây dựng một môi trường học tập tốt hơn.