Đền Bạch Mã - “điểm linh thiêng” trên 1000 năm tuổi ở Hà Nội

Đền Bạch Mã - một trong những di tích lịch sử nổi tiếng của Hà Nội là điểm đến thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước. Tại đây, bạn có thể thả mình vào không gian yên bình, khám phá những câu chuyện lịch sử và truyền thuyết thú vị. Mặc dù đã trải qua nhiều biến cố, nhưng đền Bạch Mã vẫn là niềm tự hào của người dân Hà Nội và một trong những điểm đến không thể bỏ qua khi đến Thủ đô.

Tương tự như đền Quán Thánh, đền Bạch Mã cũng nằm trong khu vực di tích Thăng Long Tứ Trấn. Đây là một ngôi đền linh thiêng, đựng trong mình lịch sử và văn hóa đặc trưng của dân tộc. Nếu bạn muốn tìm kiếm sự yên bình trong cuộc sống hối hả của thành phố, đền Bạch Mã sẽ là lựa chọn tuyệt vời.

1. Đền Bạch Mã ở đâu? Hướng dẫn đường đi

• Địa chỉ: 76 phố Hàng Buồm, Q. Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.

Đền Bạch Mã thuộc 'Tứ Trấn' của cố đô Thăng Long. Nằm tại huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, nhưng hiện tại có địa chỉ số 76 phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.

Từ trung tâm thành phố Hà Nội, bạn có thể đến đền Bạch Mã theo các cách sau: 

• Xe ô tô hoặc xe máy: khoảng 30 phút di chuyển. Bạn có thể đi từ Nguyễn Thái Học, qua cửa Nam, rẽ vào phố Phùng Hưng, phố Hàng Vải, đến đền Bạch Mã trên phố Hàng Buồm cách đó khoảng 2km. 
• Xe buýt: lựa chọn các tuyến số 18, 32, 34 và xuống tại điểm dừng Trần Nhật Duật. Từ đó, bạn chỉ cần đi bộ khoảng 500m là đến đền Bạch Mã. Thời gian di chuyển bằng xe buýt khoảng 40 phút.

Trong cẩm nang du lịch Hà Nội trọn bộ, đền Bạch Mã là một điểm không thể bỏ qua, đặc biệt đối với những người muốn khám phá lịch sử và văn hóa của Việt Nam.

2. Đền Bạch Mã thờ ai? Lịch sử đền Bạch Mã Hà Nội 

Đền Bạch Mã được xây dựng từ thế kỷ 9 để thờ và tôn vinh thần Long Đỗ. Trong thế kỷ X, Đinh Bộ Lĩnh đã đến đền Bạch Mã để cầu nguyện và hứa sẽ phong sắc thần nếu thành công trong chiến trận.

Sau khi chiến thắng, Đinh Tiên Hoàng mơ thấy một vị thần tự gọi mình là Thần Bạch Mã, nhắc nhở vua về việc tổ chức đúng nghi thức để tôn vinh thần. Vua đã phong tặng đền thờ thần Bạch Mã và xây dựng thêm một đền thờ ở quê hương của Hoàng hậu Dương Thị Nguyệt.

Trong thời kỳ triều Nguyễn, vua Đồng Khánh đã phong thần Bạch Mã là Hàm Quang Thượng Đẳng Thần. 

Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long. Khi thành đắp nhiều lần nhưng vẫn sụp đổ, vua cầu nguyện tại đền thờ thần Long Đỗ và được hướng dẫn bởi một con ngựa trắng từ đền đi ra. Vua đã theo vết chân của ngựa và xây dựng thành Thăng Long mới. Thần được phong làm Thành hoàng của kinh thành.

Ngôi đền đã được tu bổ nhiều lần, trong đó có 2 đợt trùng tu lớn nhất là vào niên hiệu Chính Hòa đời Lê Hy Tông và năm Minh Mệnh thứ 20. Đền Bạch Mã ngày nay là địa điểm tham quan nổi tiếng ở vùng đất thiêng với cảnh quan tôn nghiêm. 

3. Tìm hiểu kiến trúc đền Bạch Mã 

Khi bước vào đền Bạch Mã, du khách sẽ ngay lập tức bị thu hút bởi màu vàng rực rỡ của nền tường và cánh cửa gỗ đỏ được chạm khắc hoa văn rồng vàng, tạo nên vẻ đẹp cổ điển và trang nghiêm cho ngôi đền. 

Bên trong, nét kiến trúc đặc trưng là khung nhà gỗ toàn bộ, với hệ thống cột gỗ lim lớn và bộ đỡ mái được thiết kế theo phong cách 'giá chiêng chồng rường con nhị', với những chi tiết chạm khắc tỉ mỉ và chắc chắn. 

Nhà Đại Bái tại đền Bạch Mã gây ấn tượng mạnh mẽ với hình ảnh rồng phượng sơn son được thêu vàng tinh xảo. Chi tiết của các đầu rồng, hoành phi và câu đối không chỉ được thêu vàng lấp lánh mà còn rất tinh tế và sống động. 

4. Khám phá bên trong đền Bạch Mã có gì?

Nội thất của ngôi đền này bao gồm phương đình ở phía trong, bên trái là cây hương, bàn thờ, miếu thờ Tề Vương Phi, còn ở bên phải thờ Bể Núi. Tại Thiêu hương và Cung cấm có ban thờ và đồ tế lễ, tất cả đều được sắp xếp gọn gàng và trang trọng.

Ngoài ra, tại đây còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá mang giá trị lịch sử to lớn, bao gồm sắc phong, đôi phổng, chuông đồng, kiệu rước, độc bình, 15 tấm bia văn với các điển tích, thần thoại kể về việc xây dựng đền, những nghi lễ tôn thờ thần cùng với các lần tôn tạo trong hơn 1000 năm qua.

5. Lễ hội đền Bạch Mã diễn ra như thế nào?

Lễ hội đền Bạch Mã diễn ra trong hai ngày, từ ngày 12 đến 13 tháng Hai Âm lịch hàng năm để tưởng nhớ công ơn của thần Long Đỗ. Ngày đầu tiên, đội rước kiệu di chuyển từ đền Mã Mây đến đền Bạch Mã với đầy đủ các đội như đội múa rồng, đội tế nam quan, đội tế nữ và mô hình trâu để làm lễ tiến Xuân Ngưu. Lễ hội bắt đầu bằng lễ cáo thỉnh và sau đó là lễ tế Thánh. 

Ngày thứ hai, các đội tế nam và dâng hương nữ của các làng lân cận tham gia lễ Thánh, kết thúc bằng lễ tế giã hội của đội tế nam đền Bạch Mã. Ngoài ra, lễ hội còn có nhiều chương trình vui chơi, giải trí và biểu diễn nghệ thuật dân tộc đặc sắc. 

6. Những địa điểm tham quan hấp dẫn gần đền Bạch Mã 

Khi đã thăm quan đền Bạch Mã, du khách có thể tiếp tục khám phá các điểm du lịch lân cận để làm phong phú hơn cho chuyến đi của mình như:

• Đền Bà Kiệu cách 1,6 km
• Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cách 1,7 km
• Hồ Gươm cách 2,3 km
• Bốt Hàng Đậu cách 2,6 km

Bên cạnh những điểm đến trên, gần đền Bạch Mã Hà Nội còn có Trung tâm Thương mại Vincom Mega Mall Times City cách đó khoảng 6 km. Nơi đây đặc biệt hấp dẫn du khách với khu vui chơi giáo dục hướng nghiệp và thủy cung VinKE & Vinpearl Aquarium. 

Với mong muốn xây dựng môi trường “học mà chơi” lành mạnh cho trẻ em, khu vui chơi VinKE rộng 6.000m2 mang đến những trò chơi độc đáo mang tính giáo dục cao, giúp trẻ nhỏ được thỏa sức thể hiện đam mê và phát triển tư duy, kỹ năng cần thiết.  

Điểm nổi bật của VinKE là khu hướng nghiệp với nhiều mô hình thực tế, giúp trẻ em có cơ hội khám phá nhiều ngành nghề khác nhau. Khu vui chơi vận động đa dạng, phù hợp với mọi độ tuổi, bao gồm đi xe điện, xích đu, leo núi, nhà bóng, cầu trượt... Khu máy trò chơi cung cấp hơn 150 máy game hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Thủy cung Times City - đại dương thu nhỏ giữa trung tâm của Hà Nội có diện tích gần 4.000m2, bao gồm 3 khu vực với hệ sinh thái riêng biệt:

• Khu vực nước ngọt được ví như rừng nguyên sinh ở Amazon, nơi du khách có thể ngắm nhìn nhiều loài cá nước ngọt khác nhau như: cá tai tượng đuôi đỏ, cá mập trắng nước ngọt, cá đuối… 
• Khu vực bò sát là nơi sinh sống của nhiều loài bò sát độc đáo: trăn vàng, kỳ tôm, cá sấu… cùng các loài côn trùng quen thuộc: nhện hoa hồng, bọ cạp hoàng đế… 
• Khu vực nước mặn là điểm đến nổi tiếng thu hút nhiều du khách với hệ sinh vật biển đa dạng cùng nhiều chương trình và tiết mục biểu diễn dưới nước hấp dẫn: show diễn nàng tiên cá, chương trình cho cá ăn, làm quen với bò sát…

Bài viết đã giới thiệu đôi nét về đền Bạch Mã để bạn đọc tham khảo. Khi đến đây, bạn sẽ được chiêm ngưỡng công trình kiến trúc độc đáo và tham gia vào các hoạt động tâm linh ý nghĩa. Chắc chắn, trải nghiệm tham quan đền Bạch Mã sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời trong chuyến đi của bạn đến Thủ đô Hà Nội.