Đền Chuông

Đền Chuông được biết đến với tên gọi Kim Chung Tự (金鍾寺), nằm tại thôn Nhân Dục, phường Hiến Nam, thành phố Hưng Yên. Đền Chuông là một phần của di tích Phố Hiến và được gọi là 'Phố Hiến đệ nhất danh thắng'.

Quá khứ

Đền Chuông được xây dựng từ thời Hậu Lê (thế kỷ XV) và đã trải qua một đợt tu sửa lớn vào năm 1707, tạo nên hình dạng hiện đại như ngày nay.

Năm 1992, chùa Đền Chuông đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật.

Tên gọi

Theo truyền thuyết của những cụ già địa phương, chùa Chuông được người Tàu xây dựng tại Phố Hiến xưa và đặt tên là Kim Trung Tự (vàng trong chùa) vì trong chùa trước kia các hoành phi, câu đối và tượng Phật... được sơn vàng rực rỡ. Tuy nhiên, vào một năm nọ, vùng Bắc bị một trận lụt lớn chưa từng có gây phá hủy nhiều ngôi chùa, trong đó có chùa Chuông. Điều kỳ lạ là mặc dù quả chuông rất nặng nhưng lại nổi và trôi đến khu vực bờ sông thuộc thôn Nhân Dục, tổng An Tảo, huyện Kim Động, phủ Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên ngày xưa (nay là phường Hiến Nam, thành phố Hưng Yên). Quả chuông này bị trôi nổi trong lũ và được người làm nghề chài ở thôn Nhân Dục phát hiện. Sau đó, dân làng đã mang chuông về chùa và cùng nhau góp sức xây dựng thêm. Mỗi khi đánh chuông, tiếng vọng xa và rất hay khác biệt so với những chiếc chuông khác. Do đó, chùa được biết đến với tên gọi Kim Chung Tự, nhưng kể từ khi có chiếc chuông đặc biệt này, người dân địa phương rất tự hào và hạnh phúc, muốn mọi người biết về chiếc chuông quý giá, hiếm có, âm thanh vang xa mà trời Phật đã ban tặng. Vì vậy, từ đó người ta gọi chùa ngắn gọn là chùa Chuông cho đến ngày nay.

Kiến trúc

Chùa Đền Chuông có kiến trúc theo phong cách 'Nội công ngoại quốc', bao gồm các công trình như Tiền đường, Thượng điện, Nhà tổ, Nhà mẫu và hai dãy hành lang. Mặt tiền của chùa hướng về phía Nam, là hướng của 'Bát Nhã' và 'Trí Tuệ'. Chùa được bố trí đồng đều trên một trục từ cổng Tam quan đến Nhà tổ. Qua cổng Tam quan là ba nhịp cầu đá xanh, bắc ngang qua ao (mắt rồng), cây cầu này được xây dựng vào năm 1702. Tiếp theo là con đường độc đạo được lát đá xanh dẫn thẳng đến nhà tiền đường, theo quan niệm của Phật giáo, nhà Phật là con đường thẳng dẫn đến sự giải thoát khỏi khổ đau.

Sảnh tiền đường

Nhà Tiền đường có quy mô năm gian hai chái, kiến trúc theo phong cách chồng đấu sen. Nối giữa tiền đường và Thượng điện là một khoảng sân, có cây hương đá được gọi là 'Thạch trụ', bốn mặt được khắc chữ Hán ghi công đức của nhân dân trong việc đóng góp tu sửa chùa.

Sảnh thượng điện

Thượng điện cũng bao gồm năm gian hai chái, có kiến trúc giống như nhà Tiền đường, thể hiện rõ nét kiến trúc thời Hậu Lê. Hệ thống tượng ở thượng điện được bài trí theo thứ tự: trên cùng là 3 pho Tam Thế; tiếp theo là A-di-đà và tứ Bồ-tát; lớp dưới là Văn Thù và Phổ Hiền; sau đó là Ngọc Hoàng và Nam Tào, Bắc Đẩu; tiếp theo là Địa Tạng Vương và Phạm Thiên, Đế Thích; cuối cùng là tòa Cửu Long và tượng Thích Ca sơ sinh.

Nhà Mẫu

Ở hai đầu phía Đông và phía Tây nối nhà Tiền đường và nhà Mẫu là hai dãy hành lang, kiến trúc kiểu kèo cầu quá giang đơn giản. Hai dãy hành lang được bài trí đối xứng các lớp tượng khác nhau. Đầu tiên là động 'Thập điện Diêm Vương', diễn tả cảnh nhục hình mà con người phải trải qua nơi âm giới. Đây là triết lý nhân quả của nhà Phật, người ta tin rằng con người sống trên dương thế, khi từ giã cõi đời phải trải qua 10 cửa điện để Diêm Vương xét hỏi công và tội. Ứng với mỗi tội đồ là một hình phạt tương ứng.

Các hiện vật

Một trong những hiện vật quý giá nhất vẫn được bảo tồn tại chùa là tấm bia đá được dựng năm Vĩnh Thịnh thứ 7 (1711), bia ghi tên các nhân vật đã đóng góp công đức trong việc tu sửa chùa. Điều đặc biệt của bia là ghi lại cảnh đẹp của Phố Hiến và một số phường như: Phường Hàng Bè, Hàng Sú, Thợ Nhuộm, Cự Đệ, Hàng Thịt... mà ngày nay chỉ còn trong quá khứ.

Lễ hội thường niên

Hằng năm, vào dịp lễ Phật Đản, mùa xuân về, Chùa Chuông tổ chức lễ hội thu hút đông đảo người dân trong vùng và du khách đến từ khắp nơi. Chùa Chuông cùng các danh thắng khác trong khu di tích Phố Hiến là điểm đến không thể bỏ qua cho du khách khi đến Hưng Yên.

Điện ảnh và truyền hình

Chùa Chuông đã xuất hiện nhiều trong phim Mê Thảo thời vang bóng của đạo diễn Việt Linh.