Đền Hóa Dạ Trạch – Di tích thờ Chử Đồng Tử, một trong 'Tứ bất tử'

Đền Hóa Dạ Trạch tọa lạc ngay trên vùng đầm lầy Dạ Trạch, hiện thuộc huyện Khoái Châu, Hưng Yên. Theo truyền thuyết, đây từng là nơi lưu danh của lâu đài Chử Đồng Tử và Tiên Dung sau chuyến bay về trời.

Đền Hóa Dạ Trạch – Nơi thờ Chử Đồng Tử, một trong 'Tứ bất tử'

Đền Hóa Dạ Trạch tồn tại lâu dài trên ngọn đồi giữa đầm lầy, để đến đền, người dân phải đi thuyền vượt qua 19 bậc thang. Năm 1883, đền Dạ Trạch trải qua bi kịch khi bị thực dân Pháp đốt cháy, đến năm 1890 mới được xây dựng lại.

Theo câu chuyện dân gian, Chử Đồng Tử sống với cha ở xã Văn Đức, nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội. Do hỏa hoạn, gia đình mất hết tài sản, chỉ còn một chiếc khố duy nhất. Trong giây phút cuối cùng của cha, ông đã bảo con giữ gìn chiếc khố quý báu này.

Tuy nhiên, vì lòng hiếu thảo, Chử Đồng Tử đã quyết định liệm khố theo cha, hy sinh phần lớn cuộc sống để đánh cá và sống sót. Ban ngày, ông làm ngư dân đánh cá kiếm miếng ăn và trở thành biểu tượng của lòng hiếu thảo và tình yêu thương gia đình.

Thời xưa, vua Hùng thứ 18 là Hùng Duệ Vương có công chúa tên Tiên Dung, đã đến tuổi lập gia đình nhưng lại ham du lịch, không chịu lấy chồng. Một ngày, thuyền rồng của Tiên Dung ghé thăm vùng Chử Xá, nơi có tiếng chuông trống vang lên, đàn sáo ngân nga, làm cho Chử Đồng Tử hoảng sợ nhanh chóng nấp mình vào cát tránh tránh.

Thuyền đậu vào bờ, Tiên Dung dạo chơi và sau đó sai người dựng màn ở bụi lau để tắm. Thật không may, chỗ đó lại chính là nơi Chử Đồng Tử đang nằm, và khi nước suối rót từ từ, thân hình của chàng lộ ra dưới lớp cát. Tiên Dung rất kinh ngạc và quan tâm về tình cảnh, cuối cùng đã xin được phép nên duyên với Chử Đồng Tử.

Trong sách “Lĩnh Nam chích quái” có ghi lại câu chuyện về nhà vua Hùng Duệ Vương, nghi ngờ về tình cảm của công chúa Tiên Dung và Chử Đồng Tử, ông đã sai quân đến bắt họ. Nhưng đến nửa đêm, bất ngờ trời sáng rực, lâu đài của Chử Đồng Tử và Tiên Dung bay lên trời, để lại đầm nước bao la. Quân lính khiếp sợ và vua quyết định xây đền thờ để cúng tế, tôn vinh cảnh đẹp thiên nhiên này trong suốt bốn mùa.

Đền Hóa Dạ Trạch đã được trùng tu cách đây 100 năm, đầm xung quanh được lấp đầy, chỉ còn lại một hồ bán nguyệt nhỏ. Đi lên đền ngày nay chỉ còn leo qua 4 bậc thang. Đền hướng chính về Đông, xây theo kiểu chữ 'Công' với 3 tòa và 5 gian, một kiến trúc lộng lẫy theo truyền thống.

Phía đối diện với chính điện là lầu chuông và bia. Chuông này được đúc vào năm Thành Thái 1902 và mang tên gọi “Dạ Trạch từ chung”. Sân đền rộng lớn, không chỉ có chính điện và lầu chuông, mà còn có một dãy nhà nằm giữa sân đền. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, nơi này từng là nơi quân đội ta luyện tập võ nghệ.

Đền Hóa Dạ Trạch nổi tiếng với không khí trang nghiêm, với những cây cổ thụ cổ kính tạo nên bức tranh trầm mặc. Trong khuôn viên đền, có một vườn nhãn giàu truyền thống, là biểu tượng của Hưng Yên.

Nét đẹp cổ kính của kiến trúc gỗ bên trong đã trở nên quý phái hơn với vết thời gian. Những cột gỗ lim to vẫn khẳng định sức mạnh của mình. Các bức hoành phi câu đối và những câu chuyện tôn vinh Thánh Chử Đồng Tử hiện hữu nguyên vẹn.

Gian chính điện thờ Chử Đồng Tử, với hình ảnh vợ thứ nhất là công chúa Tiên Dung bên trái và vợ thứ hai là công chúa Tây Sa bên phải, tạo nên bức tranh tâm linh uy nghi. Chử Đồng Tử, từ bỏ cuộc sống nhung lụa, đã đi khắp nơi để giúp đỡ mọi người. Không chỉ làm chữa bệnh, ông còn giảng dạy nghề buôn bán cho nhân dân, vì vậy Thánh Chử Đồng Tử được tôn vinh như là ông tổ của nghề buôn bán.

Mỗi năm, để tưởng nhớ công ơn của Thánh Chử Đồng Tử, người dân tổ chức lễ hội đặc biệt từ ngày mùng 10 tháng Chạp. Lễ hội này không chỉ là một trong 16 lễ hội lớn nhất cả nước mà còn thể hiện rõ văn hóa nông nghiệp đặc sắc của vùng đồng bằng.

Theo Mytour.com

***

Tham khảo: Cẩm nang du lịch Mytour.com