Buzz
Đèn sợi quang (dịch từ tiếng Pháp Manchon) là loại đèn sử dụng xăng, dầu hỏa hoặc khí gas. Đặc điểm nổi bật là chụp măng sông, ánh sáng mạnh mẽ, với lõi làm bằng sợi được tẩm muối kim loại, nâng cao độ sáng khi đặt lên ngọn lửa. Manchon là một lưới làm từ chỉ cotton tẩm hóa chất đặc biệt, khi cháy phát ra ánh sáng trắng tự nhiên (full spectrum). Đèn có thể treo trên xà nhà hoặc đặt trên bàn. Đây là một trong những phát minh quan trọng nhất trong lịch sử hải đăng.
Quá trình phát triển
Vào đầu thế kỷ XIX, các chuyến đi biển dài ngày bằng tàu hơi nước gia tăng, đòi hỏi phải có những hải đăng có công suất mạnh để hoa tiêu có thể nhận diện từ xa. Các quốc gia có ngành hàng hải phát triển bắt đầu xây dựng thêm nhiều hải đăng dọc bờ biển. Đồng thời, cần cải tiến phao tiêu để có thể nhận diện ngay cả vào ban đêm.
Nhằm đáp ứng nhu cầu, đèn sợi quang đã được phát minh. Đèn này hoạt động dựa trên nguyên lý làm bốc hơi nhiên liệu, thường là dầu nhẹ, bằng cách áp dụng áp suất và nhiệt độ thích hợp lên các ống tuýp trên lớp vỉ nung. Nhờ vậy, đèn sợi quang có khả năng tự 'đun nóng' và phát sáng mạnh gấp 6 lần so với các đèn dầu trước đây, đồng thời tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.
Nguyên lý hoạt động
Dầu hỏa được chứa trong bình và bơm lên dưới áp lực bằng tay. Khi mở van, dầu sẽ phun qua một lỗ nhỏ và dẫn qua ống đồng chịu nhiệt đến 'đầu đốt' bằng sành, nằm ở phần trên của đèn và bên trong lưới sợi quang. Đầu đốt đã được làm nóng trước nhờ lửa mồi, nên dầu sẽ chuyển thành hơi và cháy. Nhờ lưới sợi quang, ngọn lửa phát ra ánh sáng trắng mạnh khoảng 500CP, tương đương với 400 W. Lượng dầu và không khí phải được điều chỉnh bằng một hệ thống điều chỉnh tay. Một lít dầu hỏa có thể cháy liên tục khoảng 10 giờ với độ sáng tối đa.
Tình hình tại Việt Nam
Tại Việt Nam, đèn sợi quang được các ngư dân ở miền Trung (như Nghệ An, Hà Tĩnh) ưa chuộng để khai thác hải sản, đặc biệt là câu mực. Vào ban đêm, ánh sáng mạnh của đèn sợi quang thu hút đàn mực, làm cho việc câu mực trở nên dễ dàng hơn.
