Buzz
Đi qua Đèo Ngang (của Bà Huyện Thanh Quan) bao gồm việc tóm tắt nội dung chính, phân tích dàn ý, cấu trúc, giá trị nội dung và nghệ thuật, cùng với bối cảnh sáng tác, nguồn gốc của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm và sự nghiệp sáng tác nghệ thuật để giúp các em học sinh hiểu tốt môn văn lớp 8
Tác giả
1. Tiểu sử
- Bà Huyện Thanh Quan, tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống vào thế kỉ XIX, năm sinh và năm mất không rõ.
- Quê hương: làng Nghi Tàm, nay là phần của quận Tây Hồ, Hà Nội.
- Chồng của bà làm tri huyện Thanh Quan (thuộc Thái Ninh), tỉnh Thái Bình, vì thế bà được gọi là Bà Huyện Thanh Quan.
- Bà là một trong những nhà thơ nữ tài năng hiếm có trong thời đại xưa, vẫn còn để lại sáu bài thơ Đường luật.
2. Sự nghiệp
a. Tác phẩm chính
- Bà Huyện Thanh Quan không có nhiều tác phẩm, chủ yếu viết bằng chữ Nôm theo thể loại Đường luật. Các bài thơ đã được tìm thấy gồm: Thăng Long thành hoài cổ, Qua chùa Trấn Bắc, Qua Đèo Ngang, Chiều hôm nhớ nhà, Tức cảnh chiều thu, Cảnh đền Trấn Võ, Cảnh Hương sơn.
b. Phong cách nghệ thuật
- Thơ của bà thu hút sự quan tâm và đánh giá của nhiều nhà nghiên cứu:
+ GS. Dương Quảng Hàm:
Các bài thơ Nôm của bà thường miêu tả cảnh đẹp, biểu hiện tình cảm, nhưng mỗi bài đều được đánh giá cao và cho thấy bà là người trung thực, thanh tao, có kiến thức rộng và suy nghĩ sâu xa về quê hương và dân tộc. Văn phong của bà rất lịch lãm, tinh tế.
+ GS. Thanh Lãng:
Thơ của Bà Huyện Thanh Quan rất tinh tế. Lời thơ của bà điều luyện, tinh xảo, đẹp như một bức tranh cổ.
+ GS. Nguyễn Lộc:
Thơ của bà thường mô tả về thiên nhiên, đặc biệt là vào thời điểm hoàng hôn, tạo ra cảm giác lặng lẽ và buồn bã. Cảnh vật trong những bài thơ của bà giống như những bức tranh dòng nước, những chấm phá... Hơn nữa, thực ra, cảnh vật trong thơ bà không chỉ là cảnh vật, mà còn là tâm trạng. Tình cảm của bà thường là sự nhớ mong da diết về những thời khắc quý giá đã qua. Chính vì vậy, bà được coi là một nhà thơ hoài cổ. Thơ của bà còn được chú ý vì nghệ thuật điêu luyện đến từng chi tiết. Ở đó, ngôn từ được sắp xếp một cách tỉ mỉ mà không hề gò bó, cồn cào. Câu thơ của bà tinh tế, ngôn từ được chăm chút và lựa chọn cẩn thận...
- Như vậy, có thể thấy Bà Huyện Thanh Quan là một nhà thơ tài ba, tràn đầy chất thơ với ngôn từ trau chuốt được chăm sóc kỹ lưỡng. Thơ của bà thể hiện tình yêu đối với thiên nhiên, đất nước và sự u hoài trước biến cố của cuộc đời.
Bản đồ tư duy của tác giả Bà Huyện Thanh Quan:
Tác phẩm
1. Tổng quan
a. Nguyên bản
Bài thơ được viết khi bà đang đi từ Bắc Hà đến Huế để nhận chức “Cung Trung giáo tập”.
b. Cấu trúc: 4 phần (Giới thiệu - Diễn biến - Phân tích - Kết luận)
- Phần 1 (hai đoạn giới thiệu): Tổng quan về cảnh vật Đèo Ngang
- Phần 2 (hai đoạn diễn biến): Cuộc sống của người dân ở Đèo Ngang
- Phần 3 (hai đoạn phân tích): Tâm trạng của tác giả
- Phần 4 (hai đoạn kết luận): Nỗi cô đơn sâu thẳm của tác giả
c. Thể thơ: thể thơ Đường luật thất ngôn bát
d. Phương thức biểu đạt: sự kết hợp giữa biểu cảm và miêu tả
2. Giá trị về nội dung và nghệ thuật
a. Giá trị về nội dung
Bài thơ cho thấy cảnh Đèo Ngang rộng lớn và u buồn, nơi mà cuộc sống con người vẫn còn hoang sơ và mộc mạc. Đồng thời, nó thể hiện sự nhớ nhà, tình cảm với quê hương và nỗi buồn lặng lẽ của tác giả.
b. Giá trị về nghệ thuật
- Sử dụng thể thơ Đường luật thất ngôn bát
- Kỹ thuật miêu tả cảnh quan và tình cảm
- Sử dụng từ ngữ sinh động và kỹ thuật so sánh, đối lập.
Bản đồ tư duy của bài thơ Qua Đèo Ngang:
