Buzz
Di sản thế giới đa dạng (hay di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới) là loại di sản kết hợp giữa giá trị văn hóa và thiên nhiên nổi bật. Để được công nhận là di sản thế giới đa dạng, địa danh đó phải đáp ứng ít nhất một tiêu chí về di sản văn hóa (tiêu chuẩn i, ii, iii, iv, v, vi) và một tiêu chí về di sản thiên nhiên (tiêu chuẩn vii, viii, ix, x).
Tổng quan
Tính đến cuối năm 2023, UNESCO đã công nhận 40 di sản thế giới đa dạng trong tổng số 1172 di sản thế giới. Di sản thế giới đa dạng chỉ chiếm khoảng ~3,4% tổng số di sản thế giới. Nhiều di sản đa dạng đã được công nhận từ nhiều lần do thêm tiêu chuẩn hoặc mở rộng phạm vi. Trước khi trở thành di sản thế giới đa dạng, nhiều khu vực đã là di sản thiên nhiên thế giới (như Khu bảo tồn Ngorongoro, Ohrid, Tassili n'Ajjer, Vườn quốc gia Tongariro) hoặc di sản văn hóa thế giới (như núi Thái Sơn, Thành cổ Maya và rừng Calakmul).
Trung Quốc và Úc dẫn đầu về số lượng di sản thế giới đa dạng với 4 địa điểm mỗi quốc gia. Theo sau là Peru, Mexico, Hy Lạp, Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ với hai địa điểm mỗi nước. Vùng hoang dã Tasmania ở Úc và núi Thái Sơn ở Trung Quốc là hai di sản thế giới đa dạng đáp ứng nhiều tiêu chuẩn nhất (7 tiêu chuẩn). Ngược lại, Vách đá Bandiagara, Tehuacán-Cuicatlán, Paraty và Ilha Grande - Văn hóa và Đa dạng sinh học, và Vùng các hồ Willandra là bốn di sản đa dạng đạt ít tiêu chuẩn nhất (mỗi di sản chỉ đạt 1 tiêu chuẩn về văn hóa và 1 tiêu chuẩn về thiên nhiên). Có hai di sản xuyên quốc gia bao gồm Pyrénées-Mont Perdu và Khu bảo tồn xuyên biên giới Maloti-Drakensberg. Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) là di sản thế giới đa dạng duy nhất ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
Danh mục di sản thế giới đa dạng
| TT | Tên di sản hỗn hợp | Quốc gia | Năm công nhận | Tiêu chuẩn văn hóa | Tiêu chuẩn tự nhiên |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Khu bảo tồn Ngorongoro | Tanzania | 1979 | (iv) | (vii),(viii),(ix),(x) |
| 2 | Ohrid | Macedonia | 1979 | (i),(iii),(iv) | (vii) |
| 3 | Vườn quốc gia Tikal | Guatemala | 1979 | (i),(iii),(iv) | (ix),(x) |
| 4 | Vùng các hồ Willandra | Úc | 1981 | (iii) | (viii) |
| 5 | Vườn quốc gia Kakadu | Úc | 1981 | (i),(vi) | (vii),(ix),(x) |
| 6 | Vùng hoang dã ở Tasmania | Úc | 1982 | (iii),(iv),(vi) | (vii),(viii),(ix),(x) |
| 7 | Khu bảo tồn lịch sử Machu Picchu | Peru | 1983 | (i),(iii) | (vii),(ix) |
| 8 | Vườn quốc gia Göreme và khu núi đá Cappadocia | Thổ Nhĩ Kỳ | 1985 | (i),(iii),(v) | (vii) |
| 9 | St Kilda | Anh | 1986 | (iii),(v),(vii) | (ix),(x) |
| 10 | Thái Sơn | Trung Quốc | 1987 | (i),(ii),(iii),(iv),(v) | (vi),(vii) |
| 11 | Vườn quốc gia Uluru-Kata Tjuta | Úc | 1987 | (v),(vi) | (vii),(viii) |
| 12 | Hierapolis-Pamukkale | Thổ Nhĩ Kỳ | 1988 | (iii),(iv) | (vii) |
| 13 | Metéora | Hy Lạp | 1988 | (i),(ii),(iv),(v) | (vii) |
| 14 | Núi Athos | Hy Lạp | 1988 | (i),(ii),(iv),(v),(vi) | (vii)
|
| 15 | Vách đá Bandiagara | Mali | 1989 | (v) | (vii) |
| 16 | Hoàng Sơn | Trung Quốc | 1990 | (ii) | (vii),(x) |
| 17 | Vườn quốc gia Rio Abiseo | Peru | 1990 | (iii),(vii) | (ix),(x) |
| 18 | Vườn quốc gia Tongariro | New Zealand | 1990 | (vi) | (vii),(viii) |
| 19 | Tassili n'Ajjer | Algeria | 1992 | (i),(iii) | (vii),(viii) |
| 20 | Nga Mi Sơn cùng Lạc Sơn Đại Phật | Trung Quốc | 1996 | (iv),(vi) | (x) |
| 21 | Vùng đất Laponia | Thụy Điển | 1996 | (iii),(v) | (vii),(viii),(ix) |
| 22 | Pyrénées-Mont Perdu | Pháp và Tây Ban Nha | 1997 | (iii),(iv),(v) | (vii),(viii) |
| 23 | Khu đa dạng sinh học ở Ibiza | Tây Ban Nha | 1999 | (ii),(iii),(iv) | (ix),(x) |
| 24 | Khu thắng cảnh Vũ Di Sơn | Trung Quốc | 1999 | (iii),(vi) | (vii),(x) |
| 25 | Khu bảo tồn xuyên biên giới Maloti-Drakensberg | Nam Phi và Lesotho | 2000 | (i),(iii) | (vii),(x) |
| 26 | Cảnh quan văn hóa và hệ sinh thái Lope-Okanda | Gabon | 2007 | (iii),(iv) | (ix),(x) |
| 27 | Papahānaumokuākea | Hoa Kỳ | 2010 | (iii),(vi) | (viii),(ix),(x) |
| 28 | Khu bảo tồn Wadi Rum | Jordan | 2011 | (iii),(v) | (vii) |
| 29 | Quần đảo nam Palau | Palau | 2012 | (iii),(v) | (vii),(ix),(x) |
| 30 | Thành phố cổ đại của người Maya và Các khu bảo vệ rừng nhiệt đới của Calakmul | Mexico | 2014 | (i),(ii),(iii),(iv) | (ix),(x) |
| 31 | Quần thể danh thắng Tràng An | Việt Nam | 2014 | (v) | (vii),(viii) |
| 32 | Các dãy núi Blue và John Crow | Jamaica | 2015 | (iii) | (vi),(x) |
| 33 | Vườn quốc gia Khangchendzonga | Ấn Độ | 2016 | (iii),(vi) | (vii),(x) |
| 34 | Khối núi Ennedi: Cảnh quan văn hóa và thiên nhiên | Tchad | 2016 | (iii) | (vii),(ix) |
| 35 | Ahwar Nam Iraq: Khu bảo vệ đa dạng sinh học và Quang cảnh sót lại của các thành phố Lưỡng Hà | Iraq | 2016 | (iii),(v) | (ix),(x) |
| 36 | Tehuacán-Cuicatlán: Nơi sinh sống ban đầu của nền văn minh Mesoamerica | Mexico | 2018 | (iv) | (x) |
| 37 | Pimachiowin Aki | Canada | 2018 | (iii), (vi) | (ix) |
| 38 | Vườn quốc gia Chiribiquete | Colombia | 2018 | (iii) | (ix),(x) |
| 39 | Paraty và Ilha Grande-Văn hóa và Đa dạng sinh học | Brasil | 2019 | (v) | (x) |
| 40 | Te Henua Enata – Quần đảo Marquesas | Pháp | 2024 | (iii), (vi) | (vii), (ix), (x) |
Ảnh minh họa
- Di sản thế giới
- Quần thể danh thắng Tràng An
Danh sách Di sản Thế giới | |||
|---|---|---|---|
Châu Á và châu Đại Dương ·
Châu Âu ·
Châu Mỹ ·
Châu Phi | |||
