Di sản văn hóa cổ đại vẫn còn ảnh hưởng đến chúng ta hiện nay

1. Văn hóa cổ đại là gì?

Văn hóa cổ đại bao gồm các nền văn minh, phong tục, tín ngưỡng và văn hóa của các cộng đồng cư dân trên thế giới trong quá khứ. Ở phương Đông, các nền văn minh như Ai Cập cổ, Trung Hoa cổ, Ấn Độ cổ, và Lưỡng Hà cổ đều có những đặc điểm văn hóa riêng biệt. Tương tự, ở phương Tây, các nền văn minh như Hi Lạp cổ và Roma đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong tư tưởng, tập tục, nghệ thuật, và kiến trúc. Những thành tựu văn hóa này đã tạo nên một thế giới văn minh vĩ đại của thời cổ đại và vẫn được lưu truyền cho đến ngày nay.

2. Những thành tựu văn hóa cổ đại

Thành tựu văn hóa cổ đại bao gồm các giá trị vật thể được tạo ra bởi con người hàng trăm năm trước trên nền tảng thế giới tự nhiên. Chúng được phân chia thành thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông và phương Tây.

2.1. Thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông

Văn hóa cổ đại phương Đông đã để lại nhiều di sản quý giá vẫn còn giá trị đến ngày nay, bao gồm các lĩnh vực như sau:

• Lịch pháp và thiên văn học:

Để hỗ trợ sản xuất và sinh hoạt, lịch đã được phát minh từ rất sớm, mỗi năm có 365 ngày được chia thành tháng, tuần, ngày, và mỗi ngày có 24 giờ. Họ cũng đã quan sát chuyển động của Mặt trăng và Mặt trời, từ đó hình thành nền tảng của thiên văn học.

• Chữ viết:

Chữ viết ra đời để lưu giữ và trao đổi thông tin, được xem là một trong những phát minh vĩ đại nhất của nhân loại. Ban đầu, chữ tượng hình được sử dụng và sau đó chữ tượng ý ra đời để phù hợp hơn với nhu cầu của con người. Người Trung Quốc khắc chữ lên dải tre, lụa, và mai rùa; người Ấn Độ viết trên vỏ cây papyrus; còn người Sumer viết trên đất sét ướt bằng các đầu cây nhọn rồi nung khô.

• Toán học:

Để tính toán diện tích ruộng đất sau ngập nước và phục vụ xây dựng, toán học đã xuất hiện sớm ở phương Đông. Ban đầu, cư dân viết các chữ số từ 1 đến 1 triệu bằng những ký hiệu đơn giản. Người Ai Cập cổ đại nổi bật với hình học, tính được số Pi=3,16, diện tích hình tròn, hình tam giác, và thể tích hình cầu. Người Lưỡng Hà thành thạo số học với các phép cộng, trừ, nhân, chia lên tới một triệu. Hệ chữ số mà chúng ta dùng hiện nay, bao gồm số 0, là thành tựu của người Ấn Độ. Trung Quốc cũng có cuốn sách Cửu chương toán thuật, một tác phẩm kinh điển của toán học cổ, với 246 bài toán từ giả thiết đến lời giải, viết vào khoảng năm 152 TCN, phục vụ cho đạc điền, thiên văn, và thu thuế.

• Kiến trúc:

Nghệ thuật kiến trúc thời kỳ này rất đa dạng và phong phú. Nhiều công trình kiến trúc hàng nghìn năm vẫn tồn tại như Vạn lý trường thành ở Trung Quốc, Kim tự tháp Ai Cập, đền tháp ở Ấn Độ, và thành Babilon ở Lưỡng Hà. Những di tích cổ xưa này là minh chứng cho sự sáng tạo và lao động của con người, tạo ra những kiệt tác bền vững với thời gian dù sử dụng công cụ thô sơ.

2.2. Thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây

• Lịch pháp và chữ viết:

Các quốc gia cổ đại phương Tây đã khác biệt với phương Đông nhờ vào việc sử dụng công cụ bằng sắt và tiếp xúc với biển, mở ra một chân trời mới cho sản xuất và thương mại trên biển. Sự tiếp xúc này giúp các quốc gia phương Tây tiếp thu khoa học sớm hơn, và nhờ vào việc đi biển, họ có cái nhìn toàn diện hơn về Trái Đất và hệ Mặt Trời.

Hệ thống chữ cái của người Hy Lạp và La Mã cổ đại đã ra đời từ thời điểm này, được gọi là chữ cái La Mã. Ban đầu có 20 ký tự, sau đó bổ sung thêm 6 ký tự nữa. Cùng lúc, hệ thống chữ số La Mã cũng được phát triển, là một thành tựu quan trọng vẫn còn giá trị cho đến ngày nay.

• Khoa học:

Khoa học đã có những bước tiến từ thời cổ đại phương Đông, nhưng chỉ khi đến thời cổ đại phương Tây, những hiểu biết này mới được công nhận là khoa học chính thức.

Người Hy Lạp đã đưa toán học vượt ra khỏi việc ghi chép và giải bài tập đơn lẻ. Các nhà toán học nổi tiếng của thời kỳ này vẫn còn được nhớ đến, và thành tựu toán học của họ vẫn giữ được giá trị cho đến nay.

• Văn học:

Hy Lạp là quốc gia phương Tây cổ đại đầu tiên phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực văn học. Sau những anh hùng ca nổi tiếng của Hôme như Iliat và Odixe, nhiều nhà văn và tác phẩm mới ra đời, giữ vững giá trị cho đến ngày nay.

• Nghệ thuật:

Người Hy Lạp cổ đại và các nền văn minh phương Tây khác đã tạo ra nhiều thành tựu nghệ thuật đáng chú ý, nhiều trong số đó vẫn được bảo tồn đến ngày nay. Ví dụ, các tác phẩm như Tượng nữ thần Athena đội mũ chiến binh, Người lực sĩ ném đĩa, và thần Vệ nữ Milo vẫn giữ được giá trị và sự ngưỡng mộ.

3. Những di sản văn hóa cổ đại vẫn còn giá trị hiện nay

Các nền văn minh cổ đại, bao gồm cả phương Đông và phương Tây, đã để lại nhiều thành tựu văn hóa mà vẫn còn giá trị sử dụng cho đến hôm nay. Một số ví dụ tiêu biểu bao gồm:

• Hệ thống lịch, bao gồm cả âm lịch và dương lịch.
• Chữ viết: Các hệ chữ cái như a, b, c, … và chữ số La Mã như I, II, III, …
• Những thành tựu khoa học cơ bản như phép đếm đến 10, số Pi, các định luật Pythagoras, định luật Thales, …
• Các công trình kiến trúc và điêu khắc nổi tiếng như Kim tự tháp, đền Parthenon, … là những kiệt tác vĩ đại, thu hút du khách và vẫn tồn tại bền bỉ qua thời gian.

Trong đó, thành tựu văn hóa của cư dân cổ đại được coi là quan trọng nhất cho đến ngày nay chính là sự phát triển của chữ viết. Bởi vì:

Trước hết, chữ viết đã khắc phục những hạn chế của giao tiếp bằng âm thanh. Nó xuất hiện để đáp ứng nhu cầu truyền đạt thông tin qua không gian và lưu giữ kinh nghiệm sản xuất, đấu tranh qua thời gian. Chữ viết là một hệ thống ký hiệu đồ họa dùng để biểu đạt ngôn ngữ âm thanh, với chức năng đại diện cho lời nói.

Thứ hai, sự ra đời của chữ viết đã đánh dấu một bước tiến lớn trong sự phát triển của nhân loại, trở thành một tiêu chí quan trọng để nhận diện thời kỳ văn minh.

Cuối cùng, sự phát triển của chữ viết là một trong những thành tựu vĩ đại nhất của văn minh phương Đông để lại cho lịch sử nhân loại, giúp việc ghi chép lịch sử trở nên dễ dàng hơn, từ đó thế hệ sau có thể hiểu rõ hơn về thế giới cổ đại.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour về những thành tựu văn hóa cổ đại vẫn còn giá trị đến ngày nay. Hy vọng thông tin chúng tôi cung cấp hữu ích cho bạn. Xin chân thành cảm ơn.