Buzz
Mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa không chỉ là điểm đến nổi tiếng về văn hóa - lịch sử mà còn là một trong những điểm du lịch hấp dẫn ở Cần Thơ. Khi đến đây, bạn sẽ được khám phá về vị anh hùng Bùi Hữu Nghĩa cũng như ngắm nhìn kiến trúc độc đáo của khu tưởng niệm.
Khu tưởng niệm thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa (Ảnh: Sưu tầm)Bên cạnh các danh lam thắng cảnh nổi tiếng, mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa là một trong những di sản văn hóa - lịch sử được nhiều du khách quan tâm. Khi bạn có cơ hội đến Cần Thơ du lịch, hãy dành thời gian ghé thăm khu di tích này để hiểu thêm về cuộc đời, sự nghiệp của một nhân tài toàn diện và chân thành.
Tiểu sử của danh nhân văn hóa Bùi Hữu Nghĩa ở xứ Tây Đô
Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa, còn được biết đến với hiệu Nghi Chi, sinh năm 1807 và qua đời năm 1872. Quê quán của ông tại thôn Long Tuyền, tổng Định Thới, phủ Định Viễn, trấn Vĩnh Thanh (nay là khu vực 2, phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ).
Ông là một trong những danh nhân văn hóa nổi tiếng ở xứ Tây Đô (Ảnh: Sưu tầm)Năm Ất Mùi (1835), ông đỗ Giải nguyên (thủ khoa) của kỳ thi Hương ở Gia Định - năm Minh Mạng thứ XVI. Do đó, ông thường được gọi là thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa hoặc thủ khoa Nghĩa. Sau đó, ông được bổ nhiệm làm quan Tri huyện Phước Chánh (Biên Hòa) và trở thành Tri phủ Trà Vang (nay là tỉnh Trà Vinh).
Trong 24 năm làm quan, thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa trải qua những khó khăn trên con đường quan lộ. Mặc dù gặp phải nhiều thách thức, nhưng ông vẫn kiên định với lẽ phải, luôn ủng hộ nhân dân chống lại bất công. Năm 1848, vì bênh vực người nghèo trong vụ án 'Rạch Láng Thé', ông bị kết án tử oan. Vợ của ông, bà Nguyễn Thị Tồn, đã dũng cảm đi kêu oan cho ông ở kinh đô Huế. Động lòng từ hành động can trường của bà, vua Tự Đức đã tha tội cho ông và ông bị đày ra trấn thủ ở biên giới Vĩnh Thông (nay là thành phố Châu Đốc).
Bức tượng của ông được trưng bày trong khu tưởng niệm (Ảnh: Sưu tầm)Năm 1867, ông rời chức vụ quan về quê mở trường học, cung cấp thuốc chữa bệnh cho người dân, tự xưng là “Liễu Lâm chủ nhân” và viết văn nghị luận chống lại thực dân Pháp, động viên tinh thần yêu nước. Không thể không nhắc đến vở tuồng “Kim Thạch Kỳ Duyên” của ông, đã được biểu diễn trên toàn quốc và là vở tuồng đầu tiên của Việt Nam được dịch sang tiếng Pháp. Vì những đóng góp đó, thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa được tôn vinh là một trong bốn “Rồng Vàng” của miền Nam.
Vở kịch tuồng “Kim Thạch Kỳ Duyên” của ông đã được chuyển ngữ sang tiếng Pháp (Ảnh: Sưu tầm)Ngay cả sau khi nghỉ việc chính trị, ông vẫn âm thầm hỗ trợ nghĩa quân Phan Tôn - Phan Liêm mở rộng ảnh hưởng tại Cần Thơ, Vĩnh Long trong thập niên 1967 - 1868 và đóng vai tư vấn cho nghĩa quân Đỗ Thừa Luông - Đỗ Thừa Tự tại Cần Thơ vào năm 1869.
Vào ngày 21/1/1872 (năm Nhâm Thân), ông qua đời sau một thời gian lâm bệnh, hưởng thọ 65 tuổi. Trước công đức của ông, nhân dân và chính quyền địa phương đã xây dựng khu mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa. Hằng năm, vào ngày 21 tháng Giêng, họ tổ chức lễ tưởng niệm với nhiều hoạt động đa dạng. Vì thế, nếu có cơ hội đến xứ Tây Đô, ngoài việc tham quan
2. Một số điểm nhấn về khu lăng mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa tại Cần Thơ
Khu lăng mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa trở thành điểm đến du lịch nổi tiếng tại Cần Thơ (Ảnh: Sưu tầm)Về vị trí của mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa, theo truyền thống, ngôi mộ này được xây dựng từ đá ong trong khu vườn của Đốc phủ Dương Thân Hỷ. Sau đó, nhân dân ở làng Bình Thủy đã thiết lập bài vị và thần chủ, đưa hình ảnh thần tượng vào thờ trong đình Bình Thủy, còn các học trò của ông thì cử hành thờ phụ tại chùa Nam Nhã.
Mộ của ông được người dân Cần Thơ thế hệ sau chăm sóc, tu bổ và tôn tạo thường xuyên. Năm 1994, khu lăng mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa tại Cần Thơ đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, cùng với những địa danh du lịch nổi tiếng của Cần Thơ như chùa Ông, Hiệp Thiên Cung, Khám Lớn Cần Thơ…
Năm 2009, UBND TP. Cần Thơ đã thông qua dự án đầu tư, xây dựng và mở rộng khu tưởng niệm của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa. Công trình này có diện tích 10.000m2 với tổng kinh phí xây dựng gần 50 tỷ đồng.
- Địa chỉ của mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa: đường Cách Mạng Tháng 8, Bùi Hữu Nghĩa, Bình Thủy, Cần Thơ
3. Khám phá kiến trúc giả cổ tại khu lăng mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa
Vào ngày 1/3/2013, khu lăng mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa đã được khánh thành, đúng vào dịp kỷ niệm 141 năm ngày ông ra đi. Kiến trúc chính của di tích này mang phong cách giả cổ, với các cột tròn có đường kính khoảng 1m, được sơn màu nâu đỏ, mái lợp bằng ngói xanh rêu mát mắt và được trang trí với nhiều bức tượng hình rồng, phượng…
Công trình được xây dựng theo phong cách kiến trúc giả cổ (Ảnh: Sưu tầm)Cổng vào được thiết kế theo mô hình cổng tam quan, với phần mái cong và các chi tiết trang trí tinh tế. Bên trong khu lăng mộ có một khuôn viên rộng lớn, thoáng đãng, bao gồm 3 tòa nhà lớn.
Khu vực nhà bia (Ảnh: Sưu tầm)Ở trung tâm là nhà thờ, bên phải là nhà trưng bày, bên trái là nhà tiếp khách. Bên cạnh cổng vào là khu nhà bia để ghi lại thành tựu và đức tính của ông cũng như một số công trình khác để phục vụ du khách tham quan.
Phần mộ của ông và vợ (Ảnh: Sưu tầm)Hàng năm, vào dịp kỷ niệm ngày ông thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa ra đi, lễ tưởng niệm diễn ra trong không khí trang nghiêm, kết hợp với nhiều hoạt động đa dạng như biểu diễn võ thuật truyền thống, tổ chức thư viện di động, hướng dẫn viết thư pháp cho học sinh... thu hút sự tham gia của đông đảo cư dân địa phương và du khách từ khắp nơi.
Bên cạnh các địa điểm du lịch nổi tiếng khác, mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa đã trở thành điểm đến thu hút du khách với những trải nghiệm thú vị khi khám phá xứ Tây Đô.Cùng với nhiều điểm du lịch khác, khu lăng mộ của thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa đã trở thành điểm đến hấp dẫn mang lại cho du khách những trải nghiệm đặc biệt trong hành trình khám phá xứ Tây Đô.
