Di tích miếu Âm Hồn – Kỷ niệm đặc biệt tại thành phố Huế

Miếu Âm Hồn, ký ức bi thảm được tưởng nhớ

Di tích miếu Âm Hồn – Nơi linh thiêng của Huế

Sự kiện lịch sử khó quên

Miếu Âm Hồn nằm trên đường Mai Thúc Loan, thuộc phường Thuận Lộc. Hằng năm vào ngày 23 tháng 5 âm lịch, cư dân già cao niên hội tụ để cúng tế, tưởng niệm những anh hùng đã hy sinh. Ngày này trở thành ngày giỗ chung của người dân Cố đô Huế.

Đêm 23 tháng 5 năm Ất Dậu, Tôn Thất Thuyết chỉ huy cuộc tấn công vào đồn Pháp ở Mang Cá và khu Tòa Khâm Sứ bên hữu sông Hương.

Đội quân do Tôn Thất Lệ và Trần Xuân Soạn từ Đại nội Huế phối kích. Ban đầu địch bất ngờ, nhưng sau đó, chúng nhanh chóng hồi phục và đánh chiếm Kinh thành Huế.

Quân địch tấn công ở đường Hàng Bè (nay là đường Đào Duy Anh, Huỳnh Thúc Kháng) và bị chặn ở cống Thanh Long. Địch chuyển sang đường Lê Văn Hưu và tiến theo đường Âm Hồn (nay là đường Lê Thánh Tôn), đánh thẳng để tấn công Đại nội.

Sáng ngày 5/7/1885, quân Pháp xâm nhập Kinh đô, gây hủy hoại, thảm sát, và cướp bóc. Cuộc chạy trốn của dân chúng gây nên cảnh tượng đau lòng và bi thảm. Dân chúng trong thành nội chịu ảnh hưởng nặng nề, với hầu như mọi gia đình đều có người mất mạng, nhiều đến mức không thể ghi chép hết trong sử sách.

Nhiều người bị thương trong cuộc tấn công, có người bị đạn trúng, ngã chết xen kẽ. Cảnh tượng kinh hoàng xảy ra khi dân chúng cố gắng leo ra khỏi thành, một số người trượt chân rơi xuống nước và chết đuối trong các hồ Tịnh Tâm, hồ Phú Văn... Số lượng nạn nhân không đếm xuể, với những bức tranh tang thương đau lòng.

Thành lập miếu Âm Hồn

Gần 10 năm sau, trong quá trình quy hoạch đường phố của thực dân Pháp tại Huế, phát hiện hàng trăm hài cốt, tập trung chủ yếu ở rãnh cống khu vực hồ Phu Văn. Đây là nơi tập trung nhân dân từ nhiều hướng hội tụ, tìm cách thoát khỏi cửa Kinh thành.

Sự kiện phát hiện nhiều hài cốt được thông báo đến bộ Lễ. Hơn 40 thùng sắt được di chuyển đến để thu gom những bộ xương tàn đặt tạm tại khu đất góc ngã tư để tổ chức tang chay theo lễ Phật giáo. Sau đó, những thùng hài cốt đó được đưa đi an táng tại các nghĩa trang dọc chân núi Ngự Bình.

Để tưởng nhớ, ban đầu cộng đồng dựng tạm 3 bệ thờ từ gạch vồ, trên có một tấm đá thanh nguyên. Sau đó, nhân dân đóng góp tiền để xây dựng một thảo am: miếu ở giữa lớn hơn để thờ các quan binh, miếu bên phải thờ các hương linh nữ, miếu bên trái thờ các hương linh nam, được gọi là miếu Âm Hồn.

Kể từ đó, con đường trước miếu còn được gọi là đường Âm Hồn. Sau năm 1975, đường được đổi tên thành Lê Thánh Tôn, nhưng thế hệ người Huế vẫn giữ tên gọi truyền thống là đường Âm Hồn.

Sau hơn 118 năm, đây vẫn là địa điểm tâm linh và văn hóa quan trọng trong tiềm thức của người dân xứ Huế. Miếu Âm Hồn đã được trùng tu từ cuối năm 2012 đến tháng 1/2013, nhờ sự đóng góp của cả cộng đồng và chính quyền. Quá trình trùng tu bao gồm thay thế các cột chống gỗ, lợp mái mới và sửa lại các đồ trang trí.

Hằng năm vào ngày 23/5 âm lịch, lễ cúng âm hồn được tổ chức chu đáo theo nghi thức truyền thống ở Huế, với những bài văn tế đầy cảm xúc. Nghi lễ cúng âm hồn thể hiện lòng nhân đạo, lòng đoàn kết của bản địa, là một trong những lễ hội dân gian đặc sắc tại vùng đất có di sản văn hóa độc đáo.

Theo các nhà nghiên cứu, cùng với miếu Âm Hồn, đàn Âm Hồn cũng là một công trình của triều đình Nhà Nguyễn dành để tưởng nhớ sự kiện đau lòng đó. Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ có miếu Âm Hồn được biết đến và thường xuyên được thắp hương cúng bái. Còn đàn Âm Hồn hiện đang được khảo sát để xác định lại vị trí cụ thể.

Những dòng hồi tưởng ngọt ngào về ngày 23/5 đã trở thành một phần không thể thiếu trong tâm trí mỗi người dân Huế. Lễ cúng tại miếu Âm Hồn vào ngày 23 tháng 5 âm lịch hàng năm trên đất Cố đô trở thành một nghi lễ quy mô, thu hút sự tham gia của toàn bộ cộng đồng.

137 năm trôi qua, lịch sử đã trải qua những biến động nhưng lòng kiên trì trong việc duy trì lễ cúng vẫn hiện hữu mạnh mẽ trong tâm hồn người dân. Những ngày tổ chức lễ, du khách đến Huế không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp nghệ thuật mà còn chạm vào nghệ thuật sống của người dân Huế - vốn chứa đựng nghĩa cử cao quý và tình yêu quê hương.

Theo Mytour.com

***

Tham khảo: Cẩm nang du lịch Mytour.com