Trước khi đọc 1
Câu 1 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Nhân vật lịch sử nào đã để lại ấn tượng sâu sắc nhất với em và tại sao?
Phương pháp giải:
Trình bày ý kiến của em về nhân vật lịch sử gây ấn tượng nhất.
Lời giải chi tiết:
Hành động yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh là điều khiến em ấn tượng nhất. Ngài đã dành 30 năm cuộc đời để tìm con đường giải phóng dân tộc, sống lang thang xa xứ, làm mọi công việc để kiếm sống. Tại Nga, Ngài đã học hỏi chủ nghĩa Marx và áp dụng nó vào tình hình nước nhà. Sự hỗ trợ từ các nước xã hội chủ nghĩa cùng tinh thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam đã giúp đất nước ta giành được độc lập và xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Trước khi đọc 2
Câu 2 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Trong thời đại hiện nay, con người có thể thể hiện tinh thần yêu nước bằng những cách nào?
Phương pháp giải:
Em nêu ý kiến của mình.
Lời giải chi tiết:
Trong cuộc sống hiện đại, con người có thể thể hiện tinh thần yêu nước bằng việc học hành chăm chỉ, lao động cần cù, sản xuất, làm giàu một cách đàng hoàng, làm việc có trách nhiệm, biết mến cảm, nỗ lực hết mình vì công việc, dũng cảm, sáng tạo, bảo vệ môi trường...
Đọc văn bản 1
Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Các bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn thứ hai của văn bản.
Lời giải chi tiết:
Tác giả đã chứng minh rằng tinh thần yêu nước đã tồn tại từ lâu. Lịch sử của chúng ta đã chứng minh rằng có rất nhiều cuộc chiến tranh lớn (như Bà Trưng, Bà Triệu...), chúng ta phải ghi nhớ công ơn của những anh hùng ấy. Những người dân ngày nay cũng xứng đáng với tổ tiên của mình (từ các cụ già đến các em nhỏ, từ người Việt ở nước ngoài đến những người dân ở các vùng biên giới, từ người dân miền núi đến người dân miền biển...), tất cả đều có chung tinh thần yêu nước mạnh mẽ.
→ Những bằng chứng này chứng tỏ lòng tự hào và biết ơn về tinh thần yêu nước của dân tộc ta qua lịch sử dài.
Đọc văn bản 2
Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Điều gì trong cách nêu bằng chứng ở đây đáng chú ý?
Phương pháp giải:
Đọc phần nêu bằng chứng và chỉ ra điểm đáng chú ý.
Lời giải chi tiết:
Cách liệt kê bằng chứng của tác giả rất đa dạng, toàn diện, không gây rối, tổ chức rõ ràng và súc tích.
Đọc văn bản 3
Câu 3 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Cần thực hiện những gì để phát huy tinh thần yêu nước của nhân dân ta?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần cuối của văn bản
Lời giải chi tiết:
Để thúc đẩy tinh thần yêu nước của nhân dân ta, cần phải: truyền đạt, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo và thúc đẩy mọi người tham gia vào công việc yêu nước và cuộc chiến vì tổ quốc.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Người viết văn bản luận luôn hướng đến đối tượng cần thuyết phục. Theo em, văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta hướng đến đối tượng nào?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ nội dung văn bản để xác định đối tượng mà văn bản hướng tới.
Lời giải chi tiết:
Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta hướng đến tất cả mọi người (toàn thể nhân dân Việt Nam và những người Việt ở nước ngoài luôn dành tình cảm về tổ quốc).
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là một đoạn trích từ Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đảng Lao động Việt Nam. Điều gì cho thấy đoạn trích này vẫn thể hiện đầy đủ các đặc điểm của một văn bản hoàn chỉnh?
Phương pháp giải:
Dựa vào lý thuyết về các đặc điểm của văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
- Các đặc điểm của đoạn trích
+ Có một lập luận rõ ràng, được tóm tắt bằng tên gọi (Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
+ Mở đầu: Khẳng định tinh thần yêu nước của nhân dân ta và sức mạnh không thể vượt qua của tinh thần đó
+ Phần thân: Bao gồm một số điểm lập luận, mỗi điểm lập luận có lý lẽ và bằng chứng lấy từ lịch sử kháng chiến, từ thực tế của cuộc chiến đang diễn ra
+ Kết luận: Khẳng định lại giá trị quý báu của truyền thống yêu nước và kêu gọi thúc đẩy tinh thần yêu nước của nhân dân trong cuộc chiến
→ Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của một văn bản luận hoàn chỉnh
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Bài luận có bao nhiêu điểm luận? Nêu từng điểm luận và chỉ ra mối quan hệ giữa các điểm luận, từ đó rút ra nội dung tổng quát của văn bản.
Phương pháp giải:
Tóm lược nội dung để xác định chủ đề và luận điểm của bài.
Lời giải chi tiết:
- Bài luận này có 3 điểm luận:
+ Điểm luận 1 (từ đầu đến “nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”): Nêu vấn đề tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
+ Điểm luận 2 (từ “Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại” đến “nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước”): Truyền thống yêu nước của nhân dân ta thể hiện qua lịch sử đấu tranh giữ nước xưa kia và qua cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ngày nay.
+ Điểm luận 3 (còn lại): Cần tiếp tục thúc đẩy tinh thần yêu nước quý báu của nhân dân.
– Mối quan hệ giữa các điểm luận: điểm luận 1 mang tính tổng quát; điểm luận 2 làm sáng tỏ điều khẳng định ở điểm luận 1; điểm luận 3 đề xuất hành động dựa trên nhận thức từ hai điểm luận trước đó.
– Nội dung tổng quát của VB: Các điểm luận nêu các khía cạnh cụ thể, ba điểm luận có mối liên hệ chặt chẽ, cùng hướng tới nội dung tổng quát của văn bản. Nội dung này được thể hiện ở tên gọi: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Đây cũng là điểm luận của văn bản.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tác giả trong văn bản nhấn mạnh và chính trị hóa ý nghĩa của lòng yêu nước trong quá khứ và hiện tại. Cũng qua những bịt chiến yêu nước, dân ta có thể duy trì sự độc lập và phát triển đất nước.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Văn nghị luận của Hồ Chí Minh đề cập tới vai trò quan trọng của tinh thần yêu nước và góp phần ghi dấu dựa trên hành động của mỗi người. Sự nhận thức và hành động của mỗi người góp phần xây dựng đất nước ngày càng phát triển.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Văn bản tôn vinh tinh thần yêu nước của dân tọc và nhắc nhở mỗi người thật sự quan trọng của việc duy trì lòng yêu nước. Trong bối cảnh hiện tại, việc ghi nhận sự quan trọng của lòng yêu nước vẫn đang giành giánh sự quan tâm của mọi người.
Viết kết nối với đọc
Câu hỏi (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lòng yêu nước không chỉ xuất hiện khi quốc gia đối diện nguy cơ bị chiếm đoạt. Trong cả thời gian hòa bình, nó cũng có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước. Lòng yêu nước không đóng góp chỉ qua những hành động anh hùng, mà còn qua những việc làm bén lợi hơn, như sử dụng ngôn từ tích cực, làm việc tốt trong các vị trí lãnh đạo, và hiện thực hoá những ý tưởng tốt đẹp. Vì thế, việc nuôi dưỡng lòng yêu nước trong mọi tình huống là vô cùng cần thiết.