Diễn đạt cảm nhận khi đọc bài viết Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới của Vũ Khoan.

1.Đối tượng đối thoại của tác giả là 'lớp trẻ Việt Nam', thế hệ chịu trách nhiệm xây dựng đất nước trong thế kỉ 21, tiếp nối sứ mệnh của ông cha, chịu trách nhiệm với nhiệm vụ nặng nề là phát triển đất nước. Câu văn đầu tiên đã chỉ ra ý chí chủ đạo của bài luận:

'Lớp trẻ Việt Nam cần nhận biết điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam để phát triển thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới”.

Tác giả đặt vấn đề và khẳng định: việc chuẩn bị bản thân là yếu tố quan trọng nhất trong những hành trang cần thiết cho đất nước. Bởi vì, con người, từ lâu 'là động lực của lịch sử', và 'vai trò của con người trở nên quan trọng hơn' trong thế kỉ 21, khi mà nền kinh tế tri thức sẽ phát triển mạnh mẽ.

Cần chuẩn bị những thứ cần thiết cho hành trang mang vào thế kỉ mới, khi “sự phát triển của khoa học và công nghệ như một truyền thuyết...', khi “dưới tác động của tiến bộ trong khoa học và công nghệ, sự giao thoa, hội nhập giữa các nền kinh tế sẽ sâu rộng hơn nhiều!'.

Tác giả đã đặt vấn đề thời cơ và thách thức một cách cấp thiết và rõ ràng.

Sau đó, tác giả liệt kê 3 nhiệm vụ: một là, vượt qua tình trạng nghèo nàn lạc hậu của nền kinh tế nông nghiệp; hai là, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa; ba là tiếp cận ngay với nền kinh tế tri thức.

Và Vũ Khoan nhấn mạnh: “Việc thực hiện sứ mệnh ấy đương nhiên là trách nhiệm của người Việt Nam, với những điểm mạnh và điểm yếu của họ”.

Có thể nói: ý chí tự lực tự cường, tinh thần đổi mới hội nhập, và cái nhìn tỉnh táo là tư tưởng bao trùm phần đầu bản luận này.

2.    Phần tiếp theo, tác giả lần lượt liệt kê, giải thích và bình luận về điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam.

-   Điểm mạnh của con người Việt Nam là 'sự thông minh sáng tạo', đặc tính tốt đẹp ấy 'rất hữu ích' trong xã hội mới, khi 'sự sáng tạo là yêu cầu hàng đầu'. Trong điểm mạnh đó, trí tuệ dân trí lại có 'những thiếu sót về kiến thức cơ bản', 'khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế'. Nguyên nhân là do 'tendency chạy theo những môn học thời thượng','phong cách học vẹt nặng nề'.

Nếu 'không nhanh chóng bổ sung những thiếu sót này', khắc phục những yếu điểm này 'sẽ rất khó để phát huy trí tuệ tự nhiên và thích ứng với nền kinh tế mới đầy tri thức cơ bản và không ngừng thay đổi'.

-    Một điểm mạnh khác của dân ta là 'sự cần cù và sáng tạo”; nhưng trong điểm mạnh đó, lại ẩn chứa những thiếu sót của con người sản xuất nhỏ như 'thiếu tính tỉ mỉ', hành động theo phương châm 'chỉ chờ khi nước đến chân mới nhảy' (thiếu tầm nhìn dài hạn, thậm chí là bị động), 'làm việc theo cách tào lao' (làm việc một cách thiếu suy nghĩ, dễ dãi): 'không có thói quen tôn trọng những quy định nghiêm ngặt của công việc và không chịu khó cải thiện công việc theo tiêu chuẩn'. Thậm chí, đặc tính 'sáng tạo' cũng chỉ 'dừng lại ở việc 'cải tiến' nhỏ, không chú trọng đến quy trình công nghệ''.

Truyền thống 'đoàn kết, đồng lòng' lâu đời của dân tộc ta đã tạo ra sức mạnh để chống lại sự xâm lược, để bảo vệ và xây dựng đất nước. Nhưng do ảnh hưởng của nền sản xuất nhỏ, dân ta vẫn có những điểm yếu như tính đố kỵ, lối tư duy 'ghét bỏ người giỏi' (ganh ghét tài năng), tự do quá mức, thường ganh tỵ lẫn nhau.

Con người Việt Nam còn nhiều điểm yếu khác như thái độ kỳ thị đối với doanh nghiệp, thói quen ảnh hưởng từ sự bao cấp, tư duy theo chủ nghĩa tự phụ hoặc thái quá. Không ít người còn có thói quen: 'sắc bén', 'tham lam', không tôn trọng từ 'tín'. Những điều này, theo tác giả 'sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng trong quá trình kinh doanh và hội nhập'.

3.   Trong phần kết bài, Vũ Khoan đưa ra 2 điều kiện khi đất nước, dân tộc bước vào thế kỉ mới, muốn 'cùng các cường quốc năm châu vươn lên' thì cần phải:

-   Một là, phải sử dụng tốt những điểm mạnh, loại bỏ những

điểm yếu.

-   Hai là, cần giáo dục lớp trẻ - những người thực sự là tương lai của đất nước - nhận thức điều này, quen với những thói quen tích cực từ những việc nhỏ nhất.

Chuẩn bị hành trang cho thế kỉ mới là một tài liệu độc đáo, đặc biệt. Tác giả đã mạnh mẽ chỉ ra những điểm yếu của con người Việt Nam khi bước vào thế kỉ mới, khi đối mặt với thách thức mới. Lối viết sắc bén, nồng nhiệt và tận trách. Tác giả, đứng trên cao điểm của thời đại mới, với tinh thần tự lập để truyền đạt cho thế hệ trẻ những điểm mạnh và yếu của dân tộc, khích lệ thanh thiếu niên Việt Nam đứng lên chấp nhận sứ mệnh lịch sử.

Lập luận chặt chẽ, hợp lý và thuyết phục. Việc sử dụng tục ngữ, ca dao tạo ra một lối diễn đạt độc đáo, sâu sắc, khiến người đọc suy ngẫm. Bài văn của Vũ Khoan đã giúp chúng ta nhìn nhận sâu sắc hơn về dân tộc, về bản thân mình. Thế kỉ mới là thời kỳ hy vọng và bừng sáng đối với đất nước và con người Việt Nam.

Trích: Mytour