
Sống trong điều kiện gia đình sung túc, xa xỉ hết mức, chúng ta thường coi thường những lao động hàng ngày, phải bận rộn với công việc. Chúng ta cũng thường có tư duy hẹp hòi, phân biệt nghề cao quý và nghề phổ thông, tôn trọng công việc trí thức, khinh bỉ công việc lao động tay chân. Để cảnh tỉnh tâm hồn, phương Tây có câu ngạn ngữ:
''Không có nghề nào là hèn cả, chỉ có những người hèn mà thôi'
Thực sự, có nghề nào là nghề hèn lề không? Để trả lời, chúng ta sẽ đưa ra một số ví dụ. Đây là ông phu xe, mặt đen, áo quần tơi tả, kiếm sống bằng việc lái xe ba gác. Chúng ta xem ông phu xe này là người bình thường và nghề của ông là nghề hèn lề. Còn đây là ông công nhân quét đường, mỗi đêm sáng, ông làm vệ sinh thành phố, đi qua từng nhà, thu gom rác thải, đầy ruồi bọ, có người nhìn ông với ánh mắt khinh bỉ.
Mỗi khi bác phu xe đạp xe đưa khách, nhận được một ít tiền, mang về nuôi gia đình, bác đổi bát mồ hôi lấy bát cơm. Tiền ít ỏi nhưng bác kiếm ra bằng cách chân chất. Bác công nhân quét đường cũng thế. Bác gánh cảnh cực khổ, hàng ngày làm việc với rác thối tanh hôi. Tháng đến, bác vui vẻ nhận lấy tiền lương, đủ sống qua ngày. Nghề của bác thực sự là tốt đẹp. Cả hai - và nhiều người khác nữa - đều giúp ích cho xã hội. Một người chở đưa chúng ta xa xôi, dưới mưa nắng không ngần ngại. Người khác chịu đắng cay để bảo vệ sức khỏe cho người khác.
Làm sao có thể gọi nghề của họ là “hèn” được? Nghề của họ, tưởng thường mà thực ra cũng có ích không kém nghề của người tri thức. Và khi có ích thì cũng đã cao quý rồi.
Hơn nữa, họ đã dành hết lương tâm, trí óc, và sức lực để hoàn thành bổn phận cuộc đời đã đặt ra. Họ cũng biết tự trọng, làm việc để trả nợ áo cơm, giúp ích xã hội, để sống xứng đáng với danh nghĩa “làm người”. Có phải họ đáng được kính trọng không? Liệu người ta có thể nhìn nhầm nghề nghiệp của họ không?
Ta phải thừa nhận rằng không có nghề nào là hèn cả, chỉ có người hèn, là những người biếng nhác, không nhận ra trách nhiệm của mình đối với xã hội. Họ cướp công ăn lương, lừa bịp, và lạm dụng quyền lực. Người hèn là những kẻ thiếu lòng trung hiếu, không xứng đáng với công lao họ nhận được. Người hèn là kẻ phản bội dân tộc, thầy cô, và bạn bè. Tóm lại, hèn là những kẻ tham lam, xấu xa, dưới vạn hình ngàn trạng. Từ “hèn” chỉ dành cho những kẻ như thế.
Câu ngạn ngữ Tây phương đã dạy ta một bài học quý giá về nghề nghiệp. Nó khuyên ta loại bỏ tư duy hẹp hòi, và thành kiến về công việc. Ta phải trân trọng mọi nghề nghiệp, bởi mỗi nghề nghiệp đều có giá trị và ý nghĩa. Hãy tôn trọng lao động của mọi người, cả trí thức và lao động. Đó là cách duy nhất dẫn đến một xã hội bình đẳng, nhân từ và tiến bộ.