Phân tích tùy bút 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' của Hoàng Phủ Ngọc Tường
Dàn ý
I. Mở bài
- Tổng quan về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường.
- Giới thiệu về bài viết Ai đã đặt tên cho dòng sông? (ngữ cảnh, vị trí trích, tóm tắt nội dung và phong cách nghệ thuật)
II. Nội dung
1. Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương
a) Vẻ đẹp của sông Hương ở nguồn
- Sông Hương như “một khúc ca về rừng xanh già”: “nồng nàn … màu hoa sưa rừng”, “rừng xanh già như lối đi của tự do và thuần khiết”
=> Lựa chọn từ ngữ, mô tả vẻ đẹp của sông Hương ở vùng nguồn vừa hùng vĩ, hoang sơ vừa trữ tình, lãng mạn
- Tác giả khéo léo so sánh sông Hương với “người con gái Di-gan vừa tự do và nồng nàn”, nhân hóa sông Hương thành một thực thể sống động, có hồn
- Hình ảnh so sánh độc đáo “Sông Hương như bà mẹ nuôi của một miền văn hóa tuyệt vời”
b) Sông Hương ở ngoại ô thành phố
- Sông Hương trước khi chảy vào thành phố thì “nằm giữa thảm hoa dại tưng bừng”
- Vẻ đẹp mơ màng của sông Hương được miêu tả rất chi tiết, có những đường cong mềm mại, uốn lượn quanh khu vực cố đô Huế
- Tác giả dành một tình yêu lớn cho dòng sông. Tình yêu đó khiến ông mơ màng nhận ra dòng sông giống như tấm lụa che cho một cô gái đẹp
c) Vẻ đẹp của sông Hương ở trung tâm thành phố
- Dòng sông khi chảy vào thành phố có một vẻ đẹp khác biệt so với khu vực ngoại ô
- Sông trở nên vui vẻ nhưng cũng rất dịu dàng, như một điệu nhảy chậm của tình yêu Huế
- Dòng sông như một cô gái tinh tế đang biểu diễn trong đêm tối
2. Vẻ đẹp lịch sử và thơ ca của sông Hương
a) Sông Hương trong lịch sử
- Tên của sông được ghi trong cuốn “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi
- Sông Hương là một phần lịch sử của Huế, của đất nước:
+ Là một điểm tựa, bảo vệ biên cương trong thời Đại Việt
+ Trong thế kỷ XVIII, sự vinh quang của Phú Xuân được phản ánh qua sông Hương với vị thế của anh hùng Nguyễn Huệ
+ Nó vẫn còn lại, với sự sống sót qua các thời kỳ lịch sử của thế kỷ XIX
+ Nó tiếp tục tồn tại qua thời kỳ cách mạng tháng Tám với những sự kiện quan trọng
+ Nó chứng kiến sự xuất hiện và phát triển của phong trào nổi dậy vào mùa xuân năm 1968
b) Vẻ đẹp văn hóa của sông Hương
- Tác giả xem sông Hương như một dòng thơ về Huế, một dòng sông không bao giờ lặp lại chính mình
- Sông Hương được liên kết với âm nhạc cổ điển của Huế
3. Hình tượng của tác giả
- Qua quan sát của sông Hương từ nhiều góc độ, tác giả miêu tả dòng sông từ nhiều khía cạnh.
- Là một nhà văn có những suy nghĩ, so sánh, độc đáo, có kỹ thuật viết tài hoa, uyên bác.
- Là một nghệ sĩ cá nhân có tình yêu mãnh liệt, đắm chìm trong vẻ đẹp thiên nhiên của Huế và đất nước
III. Kết luận
- Cảm nhận về văn bản: Qua bài viết này, ta thấy được sự tự hào và tình yêu của tác giả dành cho vẻ đẹp thiên nhiên của Huế cũng như của cả nước.