Đối với tác giả và tác phẩm Điều hành thuyền ra khơi Ngữ văn lớp 12, phần trình bày chi tiết nhất về bài Điều hành thuyền ra khơi bao gồm cấu trúc, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý, phân tích, ....
Điều hành thuyền ra khơi - Ngữ văn lớp 12
I. Thông tin về tác giả Nguyễn Minh Châu
- Nguyễn Minh Châu sinh vào năm 1930 và qua đời vào năm 1989, quê quán tại làng Thơi, xã Quỳnh Hải (nay là xã Sơn Hải), huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An
- Bắt đầu từ năm 1950, ông gia nhập quân đội và theo học tại Trường Sĩ quan Lục quân Trần Quốc Tuấn
- Từ năm 1952 đến năm 1958, ông tham gia công tác và chiến đấu tại Sư đoàn 320.
- Trong năm 1962, ông gia nhập Phòng Văn nghệ quân đội, sau đó chuyển sang làm việc cho tạp chí Văn nghệ Quân đội
- Nguyễn Minh Châu được xem là một trong những nhà văn tiên phong của văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới
- Các tác phẩm chính của ông bao gồm: Cửa sông (tiểu thuyết, 1967), Những vùng trời khác nhau (tập truyện ngắn, 1970), Dấu chân người lính (tiểu thuyết, 1972), Miền cháy (tiểu thuyết, 1977), Lửa cháy từ những ngôi nhà (tiểu thuyết, 1977), Những người đi từ trong rừng ra (tiểu thuyết, 1982), Mảnh đất tình yêu (tiểu thuyết, 1987), Từ giã tuổi thơ (tiểu thuyết, 1974), Những ngày lưu lạc (tiểu thuyết, 1981), Đảo đá kì lạ (tiểu thuyết, 1985), Trang giấy trước đèn (tập tiểu luận phê bình, 1994), Người đàn bà trên chiếc thuyền tốc hành (1983), Bến quê (1985), Chiếc thuyền ngoài xa (1987), Cỏ lau (1989),...
- Đặc điểm của quá trình sáng tác:
+ Trước năm 1975: tập trung vào các chủ đề anh hùng trong cuộc chiến, có xu hướng sử thi và lãng mạn
+ Sau năm 1975: thể hiện sự quan tâm đến vấn đề đạo đức, có tính triết lí sâu sắc; sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi
II. Tổng quan về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
1. Sự hình thành
- Tác phẩm được viết vào tháng 8 năm 1983, được in trong tập truyện ngắn cùng tên
- Tác phẩm là một trong những tác phẩm đặc sắc của văn học Việt Nam từ sau năm 1975 đến cuối thế kỷ XX
2. Tóm tắt nội dung
Để làm bộ lịch về biển và thuyền, nghệ sĩ Phùng đã đi đến một vùng biển từng là chiến trường của ông. Sau những buổi sáng săn ảnh, ông đã chụp được hình ảnh độc đáo của chiếc thuyền ngoài xa trong sương sớm. Tuy nhiên, khi chiếc thuyền cập bờ, ông đã chứng kiến một cảnh tượng kinh hoàng: một người đàn ông đang đánh đập vợ mình, và đứa con cố gắng bảo vệ mẹ khỏi sự tấn công của cha. Sau khi can thiệp, ông đã đưa người phụ nữ đến toà án. Mặc dù đã được mời giúp đỡ, người phụ nữ đã từ chối vì quyết tâm không bỏ người chồng vũ phu của mình. Ông đã chọn một bức ảnh trong số đó để đưa vào bộ lịch, nhưng mỗi khi nhìn vào nó, ông luôn thấy hình ảnh của người phụ nữ trong cảnh khó khăn bước ra từ tấm ảnh.
3. Cấu trúc (3 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “chiếc thuyền lưới vó đã biến mất”): Hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng
- Phần 2 (từ đó đến “đấu tranh với sóng gió giữa phá”): Hành trình của người phụ nữ hàng chài
- Phần 3 (phần còn lại): Bức ảnh được chọn cho bộ lịch năm đó
4. Giá trị của nội dung
Từ câu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật đằng sau, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa mang lại một bài học quý giá về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một góc nhìn đa chiều, khám phá bản chất thật sự sau vẻ đẹp bề ngoài của sự kiện.
5. Giá trị về mặt nghệ thuật
- Cốt truyện đa dạng với nhiều tình huống độc đáo, có ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống
- Sử dụng ngôn ngữ kể chuyện phù hợp và một góc nhìn thú vị
- Nghệ thuật tạo dựng nhân vật độc đáo, đặc biệt
- Tạo ra nhiều hình ảnh, biểu tượng vừa thực tế vừa chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc
III. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
I. Mở đầu
- Tổng quan về tác giả Nguyễn Minh Châu (tiểu sử, các tác phẩm chính, phong cách nghệ thuật…)
- Giới thiệu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa (ngữ cảnh ra đời, tổng quan về giá trị nội dung và nghệ thuật…)
II. Thân thể
1. Hai phát hiện của họa sĩ Phùng
a) Vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa – cảnh đáng giá khám phá
- Cảm nhận từ nghệ sĩ:
+ Đánh giá nó như “một tác phẩm nghệ thuật của một danh họa cổ điển”, một vẻ đẹp đơn giản và trọn vẹn
+ Bối rối, cảm giác trong lòng như bị kẹt lại
+ Nhận biết rằng cái đẹp là một đạo lý vì nó có thể làm sạch tâm hồn
→ Họa sĩ tinh tế, nhạy cảm, có khả năng phản ánh trước cái đẹp
b) Khung cảnh thực tế của cuộc sống, khắc nghiệt và không nhân đạo
- Hình ảnh của người đàn ông đánh đập vợ
- Cảm nhận từ nghệ sĩ:
+ Ngạc nhiên đến mức mở miệng ra nhìn
+ Làm im lặng người
→ Phùng không thể tin vào mắt mình, từ khung cảnh đẹp lung linh của chiếc thuyền ngoài xa đến khung cảnh tàn bạo, tàn nhẫn trước mắt
c) Mối liên kết giữa hai khung cảnh
- Hai tình huống này hoàn toàn đối lập, ngược nhau, thể hiện sự đối lập giữa cái đẹp và cái xấu, giữa cái đạo đức và cái phi đạo đức, giữa cái thanh cao, trong trẻo và cái tàn nhẫn, thô bạo
- Thông điệp từ tác giả Nguyễn Minh Châu: cuộc sống không bao giờ đơn giản, dễ dàng mà luôn phức tạp, đa dạng, luôn chứa đựng những mâu thuẫn, nghịch lý.
2. Câu chuyện về người phụ nữ làm nghề hàng chài tại toà án huyện
- Lý do xuất hiện: chánh án Đẩu mời đến để giải quyết một vụ án gia đình
- Tình hình trong truyện: mặc dù thường xuyên phải chịu đựng những trận đòn, bị đánh đập, nhưng người phụ nữ làm nghề hàng chài vẫn chấp nhận hy sinh mọi thứ để không bỏ rơi chồng mình
- Lý do người phụ nữ làm nghề hàng chài không chịu bỏ chồng:
+ Người chồng là trụ cột của gia đình
+ Chăm sóc cho các con
+ Có những thời kỳ hạnh phúc giữa vợ chồng
- Sự biến đổi trong thái độ, ngôn từ, cách gọi của người phụ nữ làm nghề hàng chài:
+ Cách gọi: con – quý toà án chuyển sang chị - các chú
+ Tính cách từ sợ hãi, yếu đuối chuyển sang sắc sảo, tự tin
→ Người phụ nữ không chịu khuất phục một cách không lí do mà ngược lại, bà rất thông thái, suy tư sắc bén, hiểu biết và hi sinh, bà không chỉ sống cho bản thân mà còn vì cả con cái
- Người phụ nữ kể về người chồng của mình:
+ Một người đàn ông có tính cách cục bộ nhưng rất hiền lành, không bao giờ bạo hành vợ
+ Cuộc sống càng ngày càng khó khăn, ngày càng nghèo đói, vợ sinh nhiều con, chiếc thuyền chật hẹp nên chồng bà mới trở nên độc dữ như vậy
→ Đối với bà, tính cách độc ác của chồng chỉ là hậu quả của tình trạng nghèo đói, khó khăn
- Sự khác biệt trong cách nhìn về người chồng vũ phu của Phùng, Đẩu, thằng Phán và người phụ nữ:
+ Phùng, Đẩu, thằng Phán: chỉ nhìn vào bề ngoài
+ Người phụ nữ: không chỉ nhìn vào bề ngoài mà còn nhận ra bản chất bên trong và nguyên nhân dẫn đến tính cách độc ác, tàn nhẫn của chồng
⇒ Thông qua câu chuyện về người phụ nữ tại tòa án huyện, tác giả Nguyễn Minh Châu truyền đạt thông điệp về cách nhìn cuộc đời: không nên đánh giá cuộc sống, con người một cách hẹp hòi mà cần phải có cái nhìn đa chiều, trong nhiều góc độ khác nhau
3. Tấm ảnh được lựa chọn trong bộ lịch năm đó
- Khi nhìn vào bức ảnh đen trắng đó, Phùng nhận thấy:
+ Sắc hồng của sương sớm
+ Hình ảnh của một người phụ nữ bước ra từ bức ảnh
- Ý nghĩa biểu tượng:
+ Màu hồng của sương sớm: sự bay bổng, lãng mạn
+ Hình ảnh của người phụ nữ: biểu tượng cho thực tế của cuộc sống
→ Nghệ thuật và cuộc sống có mối liên kết chặt chẽ với nhau, nghệ thuật cần phản ánh từ thực tế cuộc sống
III. Kết luận
Tóm lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm