Buzz
Nếu bạn biết về nguồn gốc của cụm từ 'tú lơ khơ', đó chứng tỏ bạn là một người rất hiểu biết về ngôn ngữ.
Chúng ta đều biết bộ bài Tây được biết đến với cái tên 'Tú lơ khơ' (hay 'Tú la khơ'). Thậm chí, đôi khi chúng ta chỉ gọi tắt là 'tú' (như trong 'đánh tú', 'chơi tú'). Tên gọi này tồn tại từ rất lâu, được sử dụng phổ biến nhưng ít người biết nguồn gốc của nó. Vậy điều gì đã tạo ra tên gọi này? Và nó xuất hiện từ khi nào?
Theo lời của PGS Nguyễn Kim Thản, từ năm 1950-1951, cụm từ 'tú lơ khơ' bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam do sự tiếp xúc với các chiến sĩ Giải phóng quân Trung Quốc. Vào thời điểm đó, tại Diên An (Trung Quốc), có nhiều lính Liên Xô, họ thường chơi bài Poker với nhau. Người chiến thắng khi lật quân bài quyết định lên tiếng trêu chọc người thua rằng: 'Vot, durak!', theo tiếng Nga có nghĩa là 'Nhìn này, ngốc ạ'.
Người Trung nghe được từ này và phiên âm nó thành 'tu la khơ', sau đó người Việt nghe lại thành 'tú lơ khơ'. Ai đã từng tiếp xúc với người Hoa sẽ biết họ thường gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa /t/ và /d/, vì vậy mới có sự biến đổi từ 'durak' thành 'tú lơ khơ'. Tóm lại, 'tú lơ khơ' đơn giản chỉ có nghĩa là… 'ngốc'. Điều này thật bất ngờ và đầy thú vị!
Thêm một điều thú vị về nguồn gốc tên gọi 4 chất của bộ bài Tây, tức là 'bích', 'nhép', 'rô' và 'cơ'. Cả 4 từ này đều là phiên âm từ tiếng Pháp. 'Bích' (mà đúng ra là 'pích') là phiên âm của 'pique', có nghĩa là 'cây giáo', 'mũi giáo'. 'Nhép' hoặc 'tép' là phiên âm của 'trèfle', đó là tên của một loại cây cỏ, thuộc họ lá kép có ba lá con. 'Rô' là phiên âm và viết tắt của từ 'carreau' (ca-rô), có nghĩa là 'hình vuông'. Còn 'cơ' là phiên âm của 'coeur', có nghĩa là 'trái tim'. Do đó, cả 4 cách gọi này đều dựa trên các biểu tượng đại diện cho từng chất.
Đối với những người chưa biết: Bộ bài Tây gồm 54 lá (có bộ chỉ 52 lá), trong đó có 52 lá thông thường: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, J, Q, K, A kết hợp với 4 chất: Cơ, rô, tép/nhép/chuồn, bích và hai lá Joker - phăng teo. Tại Việt Nam, mọi người thường gọi bộ bài này là bộ bài Tây vì nó có nguồn gốc từ Tây phương và để phân biệt với bộ bài trong nước (để chơi Tam cúc, tứ sắc, tổ tôm,...). Họa tiết phổ biến của bộ bài hiện nay là từ bộ bài Tây của Pháp.
