Định luật Faraday là gì? Công thức Faraday như thế nào? Câu hỏi này được rất nhiều bạn học sinh quan tâm. Trong bài viết này, Mytour giới thiệu toàn bộ kiến thức về Faraday như: nội dung định luật, công thức và một số ví dụ minh họa. Tài liệu này sẽ giúp bạn ôn tập và củng cố kiến thức để giải các bài tập Vật lí 11.
Định luật cảm ứng Faraday là một nguyên lý cơ bản trong điện từ, mô tả việc từ trường tương tác với một mạch điện để tạo ra sức điện động - một hiện tượng gọi là cảm ứng điện từ. Đây là nguyên lý hoạt động của máy biến áp, cuộn cảm, các loại động cơ điện, máy phát điện và nam châm điện. Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo thêm công thức tính nhiệt lượng tỏa ra.
1. Phát biểu định luật Faraday
Khối lượng chất giải phóng ở mỗi điện cực tỉ lệ với lượng điện và đường dẫn qua dung dịch.
2. Công thức của Faraday
Trong công thức trên:
- m: khối lượng chất được giải phóng tại điện cực (gam)
- A: khối lượng mol nguyên tử của chất thu được tại điện cực
- n: số electron mà nguyên tử hoặc ion đã trao đổi
- I: cường độ dòng điện (A)
- t: thời gian điện phân (s)
- F: hằng số Faraday, là điện tích của 1 mol electron hay điện lượng cần thiết để 1 mol electron chuyển dời trong mạch ở catot hoặc ở anot (F = 1,602.10-19.6,022.1023 ≈ 96500 C.mol-1)
3. Mở rộng về định luật
Khối lượng chất được giải phóng ở điện cực dương cũng bằng khối lượng chất bám vào cực âm.
Từ công thức của định luật Fa-ra-đây, chúng ta có thể suy ra các đại lượng như cường độ dòng điện, thời gian điện phân, khối lượng mol nguyên tử (từ đó xác định được tên nguyên tố).
4. Bài tập về định luật Faraday
Bài 1
Trong một bình điện phân chứa dung dịch AgNO3 có điện trở là 2,5 Ω. Điện cực catốt của bình là bạc (Ag) và hiệu điện thế đặt vào hai điện cực của bình là 10V. Tính khối lượng m của bạc bám vào catốt sau 16 phút 5 giây. Khối lượng nguyên tử của bạc là A=108 và hóa trị n = 1.
Giải bài toán:
Đổi 16 phút 5 giây thành giây = 965 giây
Dòng điện chạy qua bình điện phân là:
Khối lượng bạc bám vào catốt sau 16 phút 5 giây là:
Đáp án là: 4,32 g
Bài 2: Người ta muốn bóc một lớp đồng dày d = 10μm trên một bản đồng diện tích S = 1cm2 bằng phương pháp điện phân. Cường độ dòng điện là 0,010 A. Tính thời gian cần thiết để bóc được lớp đồng. Cho biết đồng có khối lượng riêng là D = 8900 kg/m3, khối lượng mol 64 g/mol và hóa trị 2.
Giải bài toán:
Số lượng đồng cần bóc đi:
m = D.V = D.S.d = 8900.1.10-4.10.10-6 = 8,9.10-6 (kg) = 8,9.10-3 (g)
Sử dụng công thức của định luật Faraday:
Kết quả là: 2683 giây
Bài 3
Trong một mạch điện như hình vẽ: Có bộ nguồn (E = 12 V; r = 0,4 Ω), R1 = 9Ω, R2 = 6Ω và một bình điện phân chứa dung dịch CuSO4, cực dương bằng đồng Cu và điện trở của bình điện phân Rp = 4Ω. Tính:
a) Cường độ dòng điện trong mạch chính.
b) Khối lượng đồng thoát ra ở cực dương trong 16 phút 5 giây.
Gợi ý cho đáp án
Khi thực hiện điện phân một dung dịch muối với kim loại của chính dung dịch làm đối cực, chúng ta gặp hiện tượng cực dương là kim loại đó (trong trường hợp này là đồng). Không có gì mới ở đây. Chúng ta có thể xem bình điện phân như một điện trở và thực hiện tính toán như bình thường. Riêng với bình điện phân, chúng ta quan tâm đến dòng điện chạy qua bình, thời gian điện phân và khối lượng kim loại giải phóng ở cực dương. Lưu ý rằng khối lượng này được tính bằng gam (g) chứ không phải là kilogram (kg)
a) Điện trở tương đương của mạch bên ngoài:
b) Khối lượng đồng thoát ra ở cực dương: