Dinh Thầy Thím

Dinh Thầy Thím là một địa điểm lịch sử tại xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận.

Kiến trúc

Dinh Thầy Thím có kiến trúc như một ngôi đình làng với nhiều công trình bao gồm Tam quan, Võ ca, chính điện, nhà thờ Tiền hiền, nhà thờ Hậu hiền, miếu ông Hổ, miếu Thành hoàng, phòng Truyền thống và nhiều công trình khác. Trên thanh xà còn có dòng chữ Hán khắc chìm 'Kỷ Mão niên thập nhị quạt nhị thập ngũ nhật kiến tạo' năm 1879. Các công trình kiến trúc với nghệ thuật điêu khắc và trang trí nội thất của Dinh Thầy Thím thể hiện rõ nét phong cách kiến trúc cung đình.

Câu chuyện dân gian

Theo truyền thuyết: Ngày xưa ở Quảng Nam, có một đạo sĩ giàu lòng nhân ái, võ thuật hơn người thường có những nghĩa cử cao đẹp được dân làng mến mộ. Vì bị nhà vua oan ức, đạo sĩ cùng vợ phiêu bạt vào phương Nam lánh nạn.

Tam Tân, một vùng quê xa xôi và phát triển trở thành nơi cuối cùng của vợ chồng đạo sĩ. Từ đây, những câu chuyện dân gian ca ngợi lòng đức của vợ chồng đạo sĩ đã trở thành tâm điểm quan tâm của cư dân. Họ được gọi là Thầy - Thím.

Ít khi nhắc đến quá khứ của mình nhưng người dân trong làng cũng có chút hiểu biết về cuộc đời của Thầy. Thầy sinh ra vào những năm đầu triều Gia Long. Trong thời niên thiếu, Thầy nghiêm túc học hành với việc học kinh sử và học hỏi đạo đức, nuôi dưỡng ý chí mạnh mẽ, ước ao vươn xa. Trước khi danh tiếng lớn được xây dựng, và đã chết, ba mẹ Thầy bất ngờ qua đời. Là con ngoan hiếu, Thầy ở lại với cha mẹ ở nhà và sống trong những ngày ngày khó khăn.

Làng quê Thầy Thím bị hạn hán nhiều năm, mất mùa, cuộc sống của người dân rất khó khăn, cơm không đủ no, nước không đủ uống. Cảm thấy biết ơn trước khổ cực của nhân dân, Thầy đã tổ chức lễ cầu nguyện. Trời trong xanh bỗng dưng sấm sét rền vang, mưa xối xả, cây cối xanh tươi trở lại.

Từ đó, Thầy nổi danh là một đạo sĩ tài giỏi, sử dụng phép thuật để giúp đỡ nhân dân. Một dịp vào ngày hội đầu năm, người dân mơ ước có một ngôi đình lớn để thờ phụng Thành Hoàng nhưng làng không có ai thọ hương. Đồng cảm với nỗi khát khao của những con người thành kính với thần linh, đêm hôm đó, gió mưa dữ dội, sấm chớp rung chuyển cả trời đất. Quả thực, khi trời yên lặng, đất im bình, mọi người nhìn thấy một ngôi đình mới nổi lên ngay giữa làng, thay thế ngôi đình cũ rách nát. Người dân xúc động và vui mừng.

Nhưng niềm vui chưa được lâu, làng bên đã liên tiếp báo cáo với triều đại rằng Thầy dùng phép thuật để lấy cắp ngôi Đình, âm mưu gây ra cuộc nổi loạn. Vì vậy, vua đã trừng phạt Thầy đến mức án phạt cao nhất. Cuối cùng, sau khi nhận ra sự tôn kính trước sức mạnh của người quân tử, nhà vua đã tha thứ cho Thầy và cho phép Thầy chọn giữa ba hình phạt nghiêm khắc: xử trảm, uống thuốc độc hoặc tự tử. Thầy xin một chiếc lụa đào và chọn hình thức cuối cùng. Kỳ lạ là khi chiếc lụa đào đến tay Thầy, nó trở nên sống động kỳ lạ. Sau khi nhảy múa một bài hát, lụa đào biến thành con rồng, nâng Thầy và Thím lên không gian trước sự kinh ngạc của quan lại và người dân. Khi bay qua quê hương của mình, Thím đã để lại chiếc yếm như một lời chào từ biệt, sau đó lụa rồng bay về phương Nam. Từ đó, Thầy - Thím đã đến và lập nghiệp tại làng Tam Tân (nay là xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận), dưới bộ áo của một người xa xứ để bắt đầu một cuộc sống mới.

Ban đầu, Thầy Thím sống trọ tại nhà ông Hộ Hai. Ngày qua ngày, vợ chồng Thầy làm các nghề đốn củi, chế tạo thuyền, thuốc chữa bệnh cứu người. Có điều đặc biệt là luôn có một quả bầu khô bên cạnh Thầy, người ta nói đó là phép 'sái đậu thành binh' của Thầy, có nghĩa là 'gây đậu thành binh lính'. Một lần, khi Thầy đi rừng đốn củi mà quên mang theo quả bầu, chủ nhà tò mò lấy ra xem, đột nhiên lửa bùng cháy và thiêu rụi cả căn nhà. Sau khi xây lại nhà mới cho ông Hộ Hai và để tránh sự chú ý, vợ chồng Thầy chuyển đến sống sâu trong rừng gần Bàu Cái. Tuy nhiên, càng xa dân cư, danh tiếng của Thầy càng lan tỏa rộng lớn. Thầy làm thuyền cho ngư dân và luôn giao hàng đúng hẹn. Tiếng đục đẽo vang lên suốt ngày từ rừng, nhưng chưa bao giờ có ai thấy một người giúp việc của Thầy. Từ rừng Thầy đóng thuyền ra biển, dài hơn 3 km có dòng nước nhỏ chảy ra biển, người ta tưởng rằng đó là dòng nước mà Thầy dùng gậy để tạo ra để đưa thuyền ra biển. Dòng nước đó hiện nay vẫn còn, người dân gọi là 'con đường trượt ván'.

Còn nhiều câu chuyện về lòng nhân ái của Thầy như trừng phạt bọn buôn gạo lợi dụng năm mất mùa làm bóp méo dân nghèo, giúp đỡ dân chài trong cơn bão to. Không chỉ dừng lại ở đó, Thầy còn làm thân thú rừng, thường là nỗi sợ hãi của nhiều người khi mới khai phá thiên nhiên hoang dã.

Một ngày thu, tin tức Thầy Thím qua đời lan truyền, dân làng tiếp nhận tin buồn và vội vã đến nơi, thấy hai ngôi mộ được dựng bằng cát trắng tại gần nơi Thầy Thím đã khuất.

Hằng năm vào ngày mùng 5 tháng Giêng âm lịch, có đôi Bạch – Hắc Hổ thường xuyên đến thăm mộ và canh gác gần đó.

Sau khi đôi Bạch – Hắc Hổ qua đời, dân làng đã an táng ngay gần mộ Thầy – Thím để tưởng nhớ hai con vật ý nghĩa, trung thành với người. Ngày 15/9 âm lịch hàng năm là ngày lễ tưởng niệm Thầy – Thím. Qua hương khói, trong tiếng chuông thanh mặc, lòng kính mến Thầy – Thím vẫn được mọi người ghi nhớ. Vì thế, đến năm thứ 18 thời vua Thành Thái, nhà vua đã xem xét lại án phạt trước đó và ban sắc phong cho Thầy – Thím là 'Chí Đức Tiên Sinh, Chí Đức Nương Nương Tôn Thần'.

Mỗi năm, vào ngày mùng 5 tháng giêng âm lịch (lễ tảo mộ) và từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 9 âm lịch (lễ tế thu hay còn gọi là ngày vía Thầy Thím), đông đảo dân cư địa phương và du khách đến Dinh để cầu sức khỏe, hạnh phúc cho gia đình và sự thành công trong công việc...

Đền thờ Thầy Thím nằm trong khu lăng mộ

Thông tin chi tiết

Khu lăng mộ Thầy Thím (bao gồm một đền thờ và bốn nấm mộ) nằm trên địa phận xã Tân Tiến, cách Dinh Thầy Thím khoảng 3 km về phía Tây. Bốn nấm mộ được làm bằng cát trắng tinh, nằm ngay phía sau đền thờ. Theo truyền thuyết dân gian, hai nấm mộ phía trước là của Thầy Thím, hai nấm mộ phía sau là của đôi Bạch – Hắc Hổ (vốn được coi là vệ sĩ, đệ tử của Thầy Thím). Từ năm 1988, Ban quản lý di tích đã xây dựng một bức tường thành hình chữ nhật bằng đá (kích thước 22m x 16.25m) bao quanh khu lăng mộ...

Chú thích

Liên kết ngoài

- Trang web Dinh Thầy Thím - Truyền thuyết về Dinh mộ Thầy Thím huyền bí ở Bình Thuận trên trang Người Đưa Tin - Tổng hợp chi tiết về Dinh Thầy Thím trên Happy View Hotel - Dinh Thầy Thím trên Cổng thông tin tỉnh Bình Thuận Lưu trữ 2012-06-02 tại Wayback Machine