Đinh vít

Đinh vít (từ tiếng Pháp boulon /bulɔ̃/), còn được gọi là vít, vòng vít, là một bộ phận cơ khí dùng để kết nối các chi tiết thành một khối vững chắc. Đinh vít thường có hình dạng trụ, một đầu có mũ lục giác để sử dụng công cụ, và đầu kia có ren để vặn với vòng đệm. So với đinh vít, bu lông có khả năng chịu tải trọng tốt hơn và dễ dàng tháo lắp. Đinh vít được ứng dụng rộng rãi trong máy móc, thiết bị công nghiệp, xây dựng, cầu cống, và nhiều lĩnh vực khác trên toàn thế giới nhờ vào sự tiện lợi và bền bỉ của nó.

Phân loại

Phân loại theo vật liệu

Dựa vào mục đích sử dụng, cường độ hoặc môi trường làm việc, bu lông có thể được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau như: đồng, thép carbon thông thường, thép carbon chất lượng cao, thép hợp kim, hoặc thép không gỉ (inox).

• Bu lông chế tạo từ các hợp kim màu và kim loại màu như đồng, nhôm, kẽm. Các loại bu lông này chủ yếu được sử dụng trong các ngành công nghiệp đặc thù như điện, chế tạo máy bay, và xử lý nước.
• Bu lông chế tạo từ thép carbon thông thường và thép hợp kim.
  • Bu lông qua xử lý nhiệt: bao gồm bu lông cường độ cao, bu lông cấp bền 8.8, 10.9, 12.9. Các loại bu lông này được sản xuất từ thép hợp kim có cấp bền tương đương hoặc thấp hơn và được xử lý nhiệt để đạt cấp bền theo yêu cầu.
  • Bu lông không qua xử lý nhiệt: thường có cường độ thấp, sản xuất từ thép có cơ tính tương đương và không cần xử lý nhiệt, với cấp bền 4.8, 5.6, 6.6.

Phân loại theo chức năng

• Bu lông liên kết: Đây là loại bu lông dùng để kết nối các chi tiết với nhau, chủ yếu chịu tải trọng dọc trục, lực cắt không phải yếu tố chính. Loại bu lông này thường được áp dụng trong các cấu trúc tĩnh, ít phải chịu tải trọng động và trong các chi tiết máy cố định.
• Bu lông kết cấu: Loại bu lông này được sử dụng cho các chi tiết thường xuyên chịu tải trọng động như khung kết cấu, dầm và các chi tiết máy lớn, nơi các bộ phận liên kết phải chịu cả tải trọng dọc trục và lực cắt.

Phân loại theo phương pháp chế tạo và độ chính xác

• Bu lông thô: Là loại bu lông được chế tạo từ thép tròn, đầu bu lông có thể được dập nguội hoặc dập nóng, còn ren được tiện hoặc cán. Do sản xuất thủ công, độ chính xác không cao, thường dùng trong các chi tiết kết nối không quan trọng hoặc trong cấu trúc gỗ.
• Bu lông nửa tinh: Được chế tạo tương tự như bu lông thô nhưng được gia công thêm phần đầu và bề mặt trên mũ để loại bỏ bavia, có độ chính xác tốt hơn.
• Bu lông tinh: Được chế tạo bằng phương pháp cơ khí với độ chính xác cao, thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp.
• Bu lông siêu tinh: Được sản xuất với yêu cầu chính xác cao, dùng cho các mối liên kết đặc biệt với dung sai lắp ghép nhỏ, thường dùng trong ngành cơ khí chính xác.

Tài liệu tham khảo bên ngoài

• Thông tin về Bolt (fastener) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)