Độ pH là gì? Khám phá các tính chất pH và mức độ pH của một số dung dịch

1. Độ pH là gì?

pH là thước đo hoạt động của các ion hydro trong dung dịch. Nếu hàm lượng ion H+ cao, dung dịch sẽ có tính axit; ngược lại, nếu hàm lượng ion H+ thấp, dung dịch sẽ có tính bazơ.

Khi lượng ion hydro H+ và ion hydroxit OH- cân bằng, dung dịch sẽ có tính trung tính, và độ pH của nó sẽ khoảng 7.

pH là thang đo biểu thị nồng độ ion hidro, dao động từ 0 đến 14, theo logarit âm.

2. Tác động của pH đối với môi trường sống

- pH có thể làm thay đổi hương vị của nước.

- Nước có pH > 7 thường chứa nhiều ion cacbonat và bicacbonat (do sự hòa tan qua nhiều lớp đất đá). Ngược lại, nước có pH < 7 thường chứa nhiều ion axit. Một minh chứng rõ ràng về ảnh hưởng của pH đối với sức khỏe là sự hủy hoại men răng.

- pH của nước ảnh hưởng đến mức độ ăn mòn của thiết bị, ống dẫn và các dụng cụ chứa nước. Trong môi trường pH thấp, khả năng khử trùng của Clo được tăng cường. Tuy nhiên, khi pH > 8,5 và có hợp chất hữu cơ trong nước, quá trình khử trùng bằng Clo có thể tạo ra các hợp chất gây ung thư.

- Tác động của pH đối với sức khỏe: pH trong nước uống ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là men tiêu hóa. Tuy nhiên, tính axit cao có thể làm giải phóng ion kim loại từ vật chứa, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

- Nguyên nhân khiến nước có pH thấp: nước có tính axit (pH thấp) thường xuất phát từ các yếu tố địa lý.

3. Phương pháp xác định độ pH chính xác

3.1. Dùng giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím hoặc giấy quỳ trung tính sẽ đổi màu khi tiếp xúc với chất lỏng.

• Khi quỳ tím chuyển sang đỏ, điều đó cho thấy dung dịch có tính axit.
• Nếu dung dịch làm quỳ tím đổi màu sang xanh, thì dung dịch đó là kiềm.

Giấy quỳ tím được nhuộm bằng từ 10 đến 15 loại thuốc nhuộm khác nhau, như azolitmin, leucazolitmin, leucoorcerin,...

3.2. Dùng máy đo pH

Đây là cách đo độ pH chính xác nhất hiện tại. Máy đo pH hiện đại có thể đo đến 2 chữ số thập phân của giá trị pH.

3.3. Sử dụng bút đo pH

Hiện nay, bút đo pH đang được sử dụng phổ biến với hai loại chính:

- Bút đo pH đất: Dụng cụ này được thiết kế đặc biệt để đo độ pH của nhiều loại đất khác nhau. Việc xác định pH đất giúp xác định loại đất và phù hợp với loại cây trồng nào.

- Bút đo pH nước: Loại bút này đo pH của dung dịch bằng cách nhúng đầu dò vào nước. Sau vài phút, bút sẽ cung cấp kết quả chính xác về độ pH. Đây là phương pháp phổ biến để đo độ kiềm trong dung dịch.

3.4. Dùng test sera

Test sera là thương hiệu nổi tiếng của Đức, chuyên cung cấp thiết bị kiểm tra nước như nồng độ NO2, NO3, độ cứng và pH. Sản phẩm này thích hợp để kiểm tra nhanh độ pH trong môi trường nước nuôi thủy sản như tôm, cá và thực vật thủy sinh, nhưng chỉ đo pH trong một số loại nước nuôi và không kiểm tra được các dung dịch khác.

4. Độ pH của một số dung dịch thông dụng

- Độ pH của nước

Nước là dung dịch phổ biến nhất trên hành tinh, với 3/4 diện tích trái đất là đại dương và cơ thể người có tới 70% là nước. Chúng ta không thể sống thiếu nước quá 24 giờ. Nước có nhiều dạng như nước ngọt, nước mặn và nước phèn. Độ pH xác định tính chất của nước, ví dụ như:

• Nước tinh khiết có độ pH là 7, nhưng đây chỉ là nước đã được xử lý qua các phương pháp lọc.
• Đối với nước sinh hoạt, pH tiêu chuẩn là 6,0 - 8,5, còn nước uống là 6,5 - 8,5.

- Độ pH của đất

Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ - dịch vụ bảo tồn tài nguyên thiên nhiên đã phân loại các mức độ pH của đất như sau:

Tại Việt Nam, với địa hình đa dạng, có nhiều loại đất khác nhau. Một số loại đất phổ biến bao gồm:

• Đất kiềm có độ pH lớn hơn 7, thường thấy ở miền Tây Nam Bộ. Loại đất này ít chất dinh dưỡng, không phù hợp cho trồng các loại cây công nghiệp.
• Đất trung tính có độ pH bằng 7, lý tưởng cho nhiều loại cây trồng nhiệt đới, đặc biệt là lúa nước.
• Đất chua có độ pH dưới 7, thích hợp cho cây trồng ở pH từ 4 đến 7. Nếu pH < 4, đất thuộc loại đất phèn.

- Độ pH của axit

Axit có độ pH dao động từ 0 đến 7. Các hóa chất axit thường gặp trong phòng thí nghiệm bao gồm HCl và H2SO4.

- Độ pH của sữa rửa mặt

Sữa rửa mặt thường chứa lưu huỳnh (S), một nguyên tố hóa học thường hiện diện trong các hợp chất axit. Do đó, pH của sữa rửa mặt thường dưới 7, với mức lý tưởng là từ 6 đến 6,5.

- Độ pH của nước tiểu

Mức độ pH trong nước tiểu của mỗi người có thể khác nhau. Xác định pH nước tiểu giúp theo dõi sức khỏe và phát hiện các vấn đề như suy thận, đái tháo đường, sỏi thận, và đặc biệt là bệnh viêm dạ dày do vi khuẩn HP.

Thông thường, pH nước tiểu của người trưởng thành nằm trong khoảng từ 4,6 đến dưới 8.

- Độ pH của base

Các chất kiềm, hay còn gọi là base, có độ pH từ 8 đến 14. Một số hóa chất kiềm mạnh thường gặp là NaOH, KOH, và các hợp chất tương tự.

- Độ pH của máu

Độ pH của máu trong cơ thể chúng ta cần duy trì trong khoảng từ 7,35 đến 7,45. Sự thay đổi nhỏ hơn một phần mười đơn vị pH có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

5. Độ pH lý tưởng là bao nhiêu? Nên uống nước có độ pH ở mức nào?

Nếu cơ thể mất cân bằng và chuyển từ tính kiềm sang tính axit, lượng axit dư thừa có thể dẫn đến các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường, và các vấn đề về dạ dày hay đường ruột.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo nên uống nước có độ pH từ 6,5 đến 8,5 để bảo vệ sức khỏe. Mức pH này tương đương với nước có tính kiềm, giúp cân bằng cơ thể.

Ba phương pháp để cân bằng độ pH trong cơ thể

- Ăn nhiều rau, củ, quả xanh

Rau củ chứa nhiều chất kiềm, giúp trung hòa lượng axit dư thừa trong cơ thể và cung cấp vitamin cần thiết cho sức khỏe. Hãy thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu tính kiềm vào chế độ ăn của bạn.

• Cải bó xôi (rau bina, rau chân vịt): Loại rau này chứa nhiều chất diệp lục, giúp cơ thể duy trì tính kiềm hiệu quả.
• Ớt chuông: Với tính kiềm cao, ớt chuông giúp cân bằng cơ thể, nâng cao hệ miễn dịch, đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, tiểu đường và ung thư.
• Cần tây: Có tính kiềm mạnh, chứa coumarin và phtalic, cần tây giúp giảm nguy cơ ung thư và giảm cholesterol xấu trong cơ thể.
• Bơ: Với tính kiềm mạnh, bơ giúp trung hòa axit dạ dày, ngăn ngừa quá trình oxy hóa và giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm khác.

- Hạn chế bột mì, đường và thịt

Nên tiêu thụ từ 40 đến 50 gam protein mỗi ngày để kiểm soát độ pH hiệu quả. Sử dụng quá nhiều bột mì, đường và thịt có thể dẫn đến dư thừa axit và gây viêm nhiễm trong cơ thể.

- Tăng cường hoạt động thể chất

Tập thể dục đều đặn giúp giảm lượng axit dư thừa và duy trì sự cân bằng trong cơ thể. Chỉ cần 5 phút đi bộ mỗi ngày cũng có thể cải thiện sức khỏe bằng cách giảm nồng độ axit và cân bằng độ pH.

Bài viết dưới đây của Mytour cung cấp thông tin về độ pH, bao gồm tính chất và mức độ pH của một số dung dịch cụ thể. Hy vọng rằng bài viết này sẽ mang lại giá trị và sự hữu ích cho bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn!