Buzz
Lần gần đây nhất một tựa game châu Á được vinh danh là “Game of the Year” tại The Game Awards là Elden Ring của FromSoftware. Trước đó, Nintendo đã nhận giải vào năm 2017 với The Legend of Zelda: Breath of the Wild, và FromSoftware lại giành giải vào năm 2020 với Sekiro: Shadows Die Twice. Những thành tựu này cho thấy rằng, game châu Á hoàn toàn có đủ đẳng cấp để trở thành tác phẩm xuất sắc nhất trong năm.Mình mở đầu như vậy vì đã xuất hiện những ý kiến trên mạng xã hội cho rằng Black Myth: Wukong hoàn toàn có khả năng trở thành Game of the Year tại The Game Awards 2024. Tuy nhiên, những ý kiến này theo mình cảm nhận, đều mang tính cảm xúc sau khi đã nghiên cứu sâu về cốt truyện trong 6 chương của trò chơi và thêm vào đó là việc gần đây có những người đã khám phá ra kết thúc thứ hai của tác phẩm.
Trùng hợp thay, phần lớn những ý kiến cho rằng Black Myth: Wukong xứng đáng trở thành GOTY năm nay đều xuất phát từ các quốc gia Á Đông. Trong khi đó, ở phương Tây, tình hình phức tạp hơn, đặc biệt khi nói đến vấn đề nhạy cảm như sự đa dạng chủng tộc trong trò chơi. Đây là khía cạnh mình muốn thảo luận trước.Đa dạng chủng tộc?
Hãy bắt đầu với một câu chuyện chưa được xác thực, nhưng đang lan truyền rộng rãi, khiến Black Myth: Wukong gặp phản ứng trái chiều từ nhiều nhà phê bình và trang tin phương Tây. Điều đáng ngạc nhiên là không có trang tin nào phàn nàn về việc Game Science được Tencent tài trợ phát triển trò chơi này. Có người cho rằng trò chơi này là một công cụ tuyên truyền của chính phủ Trung Quốc, nhưng cũng chính những người ấy đã chỉ trích The Last of Us 2 vì có nhân vật LGBT, hoặc phản đối việc Ariel trong Little Mermaid được đóng bởi một diễn viên da màu.
Nhắc đến chủ đề da màu và LGBT, đây chính là lý do khiến Black Myth: Wukong phải đối mặt với một số phản ứng tiêu cực. Theo quan điểm này, nhân vật trong game không đủ đa dạng về chủng tộc và cốt truyện không đại diện được cho mọi thành phần trong cộng đồng gamer, từ da trắng, da vàng, da màu đến mọi giới tính. Vấn đề này đã trở thành đề tài tranh cãi trên mạng xã hội những ngày qua. Câu chuyện bắt nguồn từ một số diễn đàn Trung Quốc, nơi mà một studio tư vấn từ Canada tên là Sweet Baby Inc., do hai cựu nhân viên Ubisoft là Kim Belair và David Bédard thành lập, bị cho là đã can thiệp để làm cho cốt truyện của game thêm phần đa dạng và phù hợp với thị trường.
Có tin đồn rằng Sweet Baby Inc. đã đề nghị Game Science trả 7 triệu USD để giúp điều chỉnh cốt truyện của Black Myth: Wukong, nhằm làm cho game trở nên đa dạng và hòa hợp hơn với cộng đồng phương Tây. Khi Game Science từ chối, có tin đồn rằng Sweet Baby Inc. đã đe dọa sẽ tiến hành một chiến dịch truyền thông để gây tranh cãi và kêu gọi tẩy chay trò chơi.“Chúng ta đều có chung một đam mê và nên đoàn kết để đảm bảo rằng càng nhiều người có thể tận hưởng niềm đam mê đó càng tốt.”
Thực ra, chủ đề thần thoại Trung Hoa đã có sự đa dạng riêng, chỉ là nó không hoàn toàn phù hợp với mong muốn của nhiều cá nhân và tổ chức cánh tả phương Tây. Ví dụ, Tôn Ngộ Không là một con khỉ đá không có giới tính cụ thể, và các sinh vật trong truyện như nhện, rồng, lợn cũng thể hiện sự đa dạng chủng loại. Đối với gamer, điều này dường như không phải là vấn đề lớn. Sau ba ngày phát hành, Black Myth: Wukong đã bán được 10 triệu bản, một con số mà bất kỳ nhà phát triển game nào cũng mơ ước. Đặc biệt, 90% người chơi của trò chơi đến từ Trung Quốc, nơi mà khái niệm “đa dạng” không phải là mối quan tâm chính; họ chỉ đơn giản là muốn một trò chơi thú vị và chất lượng.
Những ẩn ý sâu xa của tư tưởng Phật giáo
Theo quan điểm cá nhân của mình, nếu ban giám khảo của The Game Awards chỉ chọn các game hay nhất năm từ châu Á, hoặc là những người thực sự am hiểu và nghiên cứu kỹ lưỡng về Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, thì Black Myth Wukong chắc chắn sẽ là ứng cử viên sáng giá cho danh hiệu GOTY. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào cũng như vậy, và có nhiều rào cản khiến người chơi khó có thể hiểu hết các tầng lớp ý nghĩa ẩn sau 6 chương của trò chơi, từ đó tạo nên một cuộc phiêu lưu gắn kết cho The Destined One - Thiên Mệnh Nhân.
Mình sẽ cố gắng không tiết lộ cốt truyện, vì mình biết rằng nhiều bạn chưa có cơ hội trải nghiệm trò chơi này do nhiều lý do, có thể là vì cấu hình máy tính không đủ hoặc thiếu thời gian để tìm hiểu tác phẩm.
Nói ngắn gọn, chuyến hành trình trong Black Myth Wukong yêu cầu bạn khám phá những vùng đất mới, gặp gỡ nhiều nhân vật quen thuộc và phần lớn thời gian là chiến đấu để thu lại 6 mảnh phần hồn của Đấu Chiến Thắng Phật, Tôn Ngộ Không, sau cuộc chiến với Nhị Lang Thần ở đầu trò chơi.
Vấn đề là, 6 mảnh phần hồn không chỉ đơn thuần để kéo dài thời gian chơi. Khi tìm hiểu thêm trên các mạng xã hội và nghiên cứu về cốt truyện Tây Du Ký cũng như tư tưởng Phật giáo, mình nhận thấy kết cấu của trò chơi này rất hoàn hảo về cả ngữ nghĩa lẫn giá trị mà biên kịch truyền tải. Đọc thêm những chia sẻ trên mạng xã hội giúp hiểu lý do tại sao cốt truyện và các nhân vật được triển khai như vậy.
Trong nguyên tác tiếng Trung, 6 relics hay 6 mảnh phần hồn của Tôn Ngộ Không được gọi là lục căn, bay tứ tán sau trận chiến với Nhị Lang Thần. Theo Phật giáo, lục căn bao gồm mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý, là nguồn gốc hình thành con người. Những giác quan này tương tác với lục trần: màu sắc, âm thanh, hương vị, cảm giác và hiện tượng. Từ lục căn và lục trần, 6 phiền não của con người được hình thành: tham lam, sân hận, ngu dốt, ngạo mạn, ngờ vực và ác kiến.
Trình độ của các nhà phát triển game Trung Quốc, mặc dù xuất phát từ một studio chuyên làm phim hoạt hình, đã tạo ra tác phẩm AAA đầu tay của họ với sự hoàn hảo đáng nể. Họ không chỉ sở hữu đội ngũ biên kịch xuất sắc mà còn khéo léo xây dựng 6 chương của trò chơi, đưa đủ 81 con quái vật và kẻ thù từ Tây Du Ký vào trong game, đồng thời thể hiện rõ ràng 6 phiền não của con người qua câu chuyện của từng nhân vật, mà vẫn giữ nguyên giới hạn nội dung của tiểu thuyết gốc của Ngô Thừa Ân.
Tuy nhiên, đây là vấn đề. Các nhà phát triển game Trung Quốc không chỉ đơn thuần tạo ra một trò chơi mà còn nhồi nhét những ý nghĩa sâu xa, yêu cầu người chơi tự nghiên cứu và hiểu biết. Cách tiếp cận này không mới, FromSoftware đã áp dụng với Dark Souls, Bloodborne, hay Elden Ring từ lâu. Nhưng điểm khác biệt là việc kể chuyện ở đây yêu cầu người chơi phải tự tìm hiểu thông qua các đoạn cắt cảnh và thông điệp trong game, mà không chỉ nằm trong thế giới của trò chơi đó.
Với Black Myth Wukong, người chơi không chỉ phải tìm hiểu về cốt truyện của trò chơi mà còn cần hiểu giáo lý Phật giáo để nắm bắt mọi biến chuyển tâm lý của nhân vật, cũng như những thông điệp ẩn giấu trong từng chương, đoạn cắt cảnh và tranh vẽ các điển tích của Tây Du Ký. Đây là điều không phải ai cũng làm được, không chỉ ở Việt Nam hay Trung Quốc mà còn đối với các game thủ phương Tây.
Phần lớn game thủ phương Tây đã quá quen với những tác phẩm lấy cảm hứng từ Tây Du Ký, chẳng hạn như 7 Viên Ngọc Rồng. Nhưng ít ai thực sự quan tâm đến nguyên tác và các ẩn ý sâu xa của nó.
Vì vậy, việc thiếu thông tin có thể khiến kết thúc đầu tiên của trò chơi cảm thấy nhạt nhẽo và khó hiểu. Nhưng có một điều chắc chắn, chiếc vòng kim cô luôn là trung tâm của câu chuyện game.
Một vấn đề nữa là, ngay cả bây giờ, những bí mật ẩn giấu trong Black Myth Wukong vẫn có thể chưa được khám phá hết, có khả năng tạo ra những bước ngoặt mới cho câu chuyện đã rất sâu sắc này.
Chất lượng là điều quan trọng nhất, giải thưởng không phải là tất cả
Quan điểm của mình là như vậy. Luôn có những cuộc tranh cãi về việc trò chơi nào xứng đáng nhận danh hiệu Game of the Year mỗi năm. Rất hiếm khi tất cả mọi người đồng ý về một tác phẩm cụ thể, ví dụ như năm 2017 là The Legend of Zelda: Breath of the Wild, hay năm 2022 là Elden Ring. Các năm khác đều có tranh luận không ngừng.
Chẳng hạn, năm 2014, nhiều người cho rằng Dark Souls II và Middle-earth: Shadow of Mordor xứng đáng hơn Dragon Age: Inquisition. Năm 2015, người ta cho rằng Bloodborne và Metal Gear Solid V xứng đáng hơn The Witcher 3. Năm 2016 thì là Uncharted 4 thay vì Overwatch. Năm 2018, nhiều người nghĩ rằng Red Dead Redemption 2 xứng đáng hơn God of War. Và năm 2019, tranh cãi giữa fan của Sekiro và Death Stranding lại nổi lên…
Năm nay, nhìn vào thị trường game, không có một tựa game nào nổi bật hoàn toàn so với các game khác, có nghĩa là mỗi trò chơi đều có những điểm đáng giá để trở thành Game of the Year. Từ Dragon's Dogma 2 đến Helldivers 2, từ Final Fantasy 7 Rebirth đến cả Black Myth Wukong.
Tuy nhiên, việc đánh giá trò chơi nào xứng đáng nhất luôn là một quy trình định tính, dựa vào cả ý kiến của các nhà phê bình lẫn cộng đồng game thủ trên toàn cầu. Mỗi người có gu riêng, điều này sẽ ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng.
Câu hỏi đặt ra là, bạn chọn một trò chơi để thưởng thức vì nó được giải thưởng, hay vì nó có cốt truyện và lối chơi xuất sắc? Black Myth Wukong có thể gặp khó khăn để trở thành GOTY vì lối chơi hành động nhập vai không quá đột phá và cốt truyện cần thời gian để nghiên cứu. Nhưng điều đó không có nghĩa là nó không phải là một trò chơi tuyệt vời.
