Đề bài: Đoạn mở đầu của Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh rất tinh tế với sự sắc bén: ... ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc. Hãy phân tích để làm sáng tỏ điều đó.
Dàn ý, Bài văn mẫu phân tích sự sâu sắc trong đoạn mở đầu của bản Tuyên ngôn độc lập
Bài viết:
Mẹo Chiến thuật phân tích văn bản, bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao
Suốt hành trình văn chương của mình, Hồ Chí Minh đã để lại những kiệt tác văn học cho thế hệ sau. Phần lớn thơ của Người ca ngợi thiên nhiên hoặc kêu gọi nhân dân đồng lòng đứng lên chống lại. Nổi bật nhất là bài nghị luận lịch sử 'Tuyên ngôn Độc lập', một tác phẩm quan trọng khai sinh Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Được đánh giá là tiêu chuẩn của nghị luận, từ đầu tác phẩm, Hồ Chí Minh viết một cách tinh tế, thông minh, và mạnh mẽ với nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Nghị luận là một thể loại văn chương thuyết phục với tính triết học cao, dùng để truyền đạt một tư tưởng đối với sự kiện trong đời sống thông qua luận điểm, luận cứ và lập luận. Tác phẩm nghị luận thường mang tư tưởng tích cực, có tầm ảnh hưởng đối với xã hội. 'Tuyên ngôn Độc lập' đặt trong bối cảnh lịch sử đáp ứng mọi yêu cầu và tuân thủ quy tắc của một văn bản nghị luận. Việt Nam giành độc lập sau Cách mạng Tháng tám năm 1945. Chủ tịch Hồ Chí Minh viết 'Tuyên ngôn Độc lập' để đọc trước toàn bộ nhân dân. Phần mở đầu tạo nên hệ thống cơ bản, làm nền tảng lý luận cho ba phần phía sau, đồng thời trình bày lý lẽ sắc bén, châm biếm.
Mọi con người đều được sinh ra với những quyền lợi bất bại. Tạo hóa đã ban tặng cho họ những quyền lợi không thể xâm phạm; trong đó có quyền sống, quyền tự do và quyền tìm kiếm hạnh phúc'.
Câu nói bất hủ đó xuất phát từ Bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Nếu rộng lớn ra, ý nghĩa của nó là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều được sinh ra bình đẳng, mọi người đều có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng phát biểu: Mọi người đều được sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và họ phải luôn được bảo vệ trong tự do và bình đẳng về quyền lợi.
Đó là những sự thật không thể phủ nhận.
Chấm dứt việc khẳng định quyền tự do của dân tộc Việt Nam, Hồ Chủ tịch không chỉ nói những lời kêu gọi hỗn láo mà còn chọn cách trích dẫn trực tiếp 'Bản tuyên ngôn Độc lập' năm 1778 của Mỹ. Sau đó, Người cung cấp bằng chứng từ 'Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền' của Cách mạng Pháp năm 1791 để khẳng định 'quyền bình đẳng', 'quyền được sống, quyền tự do và quyền tìm kiếm hạnh phúc'. Điều độc đáo trong chiến thuật nghệ thuật nghệ thuật ở đây là 'gậy ông đập lưng ông', lấy chính những điều mà Đế quốc Mỹ, Thực dân Pháp xác nhận và tuyên bố về quyền con người, quyền tự do để phản đối những hành động không trong sạch của họ. Hồ Chí Minh viết một cách tinh tế, mang đậm nghĩa sâu sắc, khéo léo và có phần châm biếm, mỉa mai. Những lời này như một tràng đánh vào chính quyền tư bản thực dân lợi ích lớn chiếm lĩnh Việt Nam trong vài thập kỷ qua. Rõ ràng, việc trích dẫn một cách trang trọng, tôn trọng thực sự là một cách 'đặt gạch' để ngăn chặn những kẻ mang tư tưởng bá chủ, thống trị thế giới, đối mặt với những lời mà tổ tiên của họ đã truyền lại.
Một ý tưởng sâu sắc mà không phải ai cũng nhận thức được khi Bác nhắc đến Mỹ và Pháp ngay từ đầu Bản Tuyên ngôn Độc lập, trước khi liên kết với Việt Nam là sự cân đối. Bảng xếp hạng Việt Nam cùng với hai đại lực kinh tế là Pháp, Mỹ, Hồ Chí Minh khẳng định tầm quan trọng của quyền tự do tại Việt Nam không kém phần quan trọng so với hai quốc gia đế quốc này. Nền độc lập của bất kỳ quốc gia nào, bất kỳ lãnh thổ nào cũng đáng được tôn trọng và bảo tồn. Ý nghĩa sâu sắc mà không phải ai cũng nhận thức được thể hiện tài năng văn học, đồng thời là minh chứng cho sự thông tuệ xuất sắc của Hồ Chủ tịch.
'Mở rộng ra, câu nói có ý nghĩa là: mọi dân tộc trên thế giới đều được sinh ra bình đẳng; bất kỳ dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền hưởng thụ và quyền tự do'. Không chỉ giới hạn trong phạm vi Việt Nam, Hồ Chí Minh còn mở rộng vấn đề nhân quyền, tự do ra tầm thế giới. Một mặt, tác giả muốn khẳng định tự do của Việt Nam xứng đáng được quốc tế chú ý và ghi nhận, một mặt là lời kêu gọi không chỉ tinh tế mà còn đầy quyết liệt với các nước đang chìm đắm dưới ách nô lệ. Sau Cách mạng Tháng Tám của Việt Nam, các dân tộc thuộc địa như Lào và Campuchia đã nhận thêm động lực tinh thần mạnh mẽ cũng như niềm tin vào chế độ Xã hội Chủ nghĩa, đồng thời, sự kiện ngày 2/9 cũng đặt một mốc son vàng rực rỡ vào cuộc chiến thắng chống lại chủ nghĩa Phát xít trên khắp thế giới.
Đoạn mở đầu của 'Tuyên ngôn Độc lập' được viết rất tài tình và có giá trị, không chỉ quả quyết khẳng định quyền tự do của Việt Nam, mà còn tinh tế lên án, phê phán chủ nghĩa thực dân bất công, phi lý. Không chỉ mang tính lịch sử đối với lãnh thổ Việt Nam, đây còn là một tác phẩm có ý nghĩa quốc tế, là nguồn động viên để nhiều quốc gia khác đứng lên chống lại. Về mặt nghệ thuật, 'Tuyên ngôn Độc lập' là mẫu văn nghị luận mẫu mực với lớp lang, lý lẽ rõ ràng, đặc biệt là đoạn mở đầu đầy tính thuyết phục, đưa ra một góc nhìn thời đại.
"""""--THE END"""""---
Tuyên bố Độc lập là một kiệt tác trong chương trình văn học lớp 12. Ngoài bản phân tích sâu sắc về đoạn đầu của Tuyên bố Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở trên, học sinh và giáo viên có thể tham khảo thêm các bài văn hay lớp 12 khác như Phân tích Tuyên bố Độc lập, Giá trị lịch sử và chất luận trong Tuyên bố Độc lập, Sức hấp dẫn và thuyết phục trong Tuyên bố Độc lập, Phân tích giá trị lịch sử và giá trị văn hóa của Tuyên bố Độc lập, hoặc thậm chí là Giáo án cho bài Tuyên bố Độc lập, Soạn bài Tuyên bố Độc lập,...