Đường về quê mẹ (Đoàn Văn Cừ) tóm tắt nội dung, phân tích dàn ý, cấu trúc, ý nghĩa, giá trị văn học và nghệ thuật cùng bối cảnh sáng tác, lịch sử và tiểu sử tác giả, quan điểm và sự nghiệp sáng tác theo phong cách nghệ thuật giúp học sinh hiểu môn văn 8 tốt hơn
Tác giả
1. Tiểu sử
- Đoàn Văn Cừ (1913 – 2004), quê ở thôn Đô Đồ, xã Nam Lợi, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.
- Gia đình: sinh ra trong một gia đình nông dân
2. Sự nghiệp
- Trước Cách mạng tháng Tám, Đoàn Văn Cừ dạy học, ông đã tham gia phong trào công nhân tại Nhà máy sợi Nam Định vào năm 1936. Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Hội đồng Nhân dân tỉnh Nam Định (1946).
- Năm 1948, ông tham gia Việt Minh trong Kháng chiến chống Pháp làm công tác văn nghệ, phiên dịch, công tác địch vận tại Liên khu III. Từ năm 1959, ông là cán bộ biên tập tại Nhà xuất bản Phổ Thông (Bộ Văn hóa).
- Năm 1974, ông công tác tại Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Nam Ninh, tỉnh Hà Nam Ninh (hiện nay huyện Nam Trực thuộc tỉnh Nam Định).
- Từ năm 1971, ông là Ủy viên Ban chấp hành Hội Văn nghệ Hà Nam Ninh (bao gồm ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình), là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
- Ông gần như sống tránh xa đời sống xã hội ở quê nhà trong những năm cuối đời và qua đời tại đây vào ngày 27 tháng 6 năm 2004.
- Ông còn được biết đến dưới các bút danh khác như Kẻ Sỹ, Cư sỹ Nam Hà, Cư Sỹ Sông Ngọc và ngoài việc viết thơ, ông cũng sáng tác văn xuôi.
- Đoàn Văn Cừ đã được vinh danh bằng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật vào năm 2001.
3. Các tác phẩm đáng chú ý: Thôn ca I (1944); Thơ lửa (1947); Việt Nam huy hoàng (1948); Quân dân Nam Định anh dũng chiến đấu (phóng sự, 1953); Trần Hưng Đạo, anh hùng dân tộc (1958); Thôn ca II (1960); Dọc đường xuân (1979); Đường về quê mẹ (1987); Tuyển tập Đoàn Văn Cừ (1992)…
Bản đồ tư duy của tác giả Đoàn Văn Cừ:
Công trình
1. Tổng quan
a. Nguồn gốc
- Tác phẩm được sáng tác vào năm 1942
- Nguồn tham khảo: Đoàn Văn Cừ toàn tập, NXB Hội nhà văn, 2013
b. Thể loại: thể loại thơ bảy chữ
c. Phương thức diễn đạt: biểu cảm kết hợp miêu tả
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
- Đường về quê mẹ là những kỷ niệm đẹp của người con về những chuyến về quê mẹ. Trong những kỷ niệm đẹp ấy, mỗi khi xuân về, con lại dẫn mẹ về quê mẹ.
- Bài thơ đã diễn đạt được niềm vui, sự háo hức của người con mỗi khi cùng mẹ về quê. Đồng thời, thể hiện tình yêu, niềm tự hào của con về vẻ đẹp, phẩm chất của mẹ.
b. Giá trị nghệ thuật
Lời thơ đơn giản, sâu sắc, giàu cảm xúc, bài thơ đã thể hiện được niềm vui, sự háo hức của người con mỗi khi cùng mẹ về quê.
Sơ đồ tư duy văn bản Đường về quê mẹ: