1. Vài thông tin về tác giả Huy Cận
Tác giả Cù Huy Cận, sinh năm 1919 tại xã Lặng Ân Phú, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, là một nhân vật quan trọng trong văn học Việt Nam. Xuất thân từ một gia đình nho học, ông đã học tại quê nhà trước khi theo học trung học ở Huế. Khao khát học hỏi của ông đã đưa ông đến Cao đẳng Canh nông tại Hà Nội. Trong thời gian này, ông tích cực tham gia phong trào sinh viên yêu nước và gia nhập Mặt trận Việt Minh để đấu tranh cho độc lập dân tộc.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Huy Cận đảm nhận nhiều vị trí quan trọng trong chính trị, từ Thứ trưởng đến Bộ trưởng, luôn cống hiến hết mình cho đất nước. Ông được vinh danh với giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 1996, để ghi nhận những đóng góp xuất sắc của ông trong văn học và nghệ thuật, cũng như trong cuộc đấu tranh giành độc lập và tự do cho Việt Nam.
2. Đọc: Đoàn thuyền đánh cá sách Cánh Diều trang 40
Đoàn thuyền đánh cá
Mặt trời lặn xuống biển như một quả cầu lửa
Sóng đã đóng kín, màn đêm buông xuống.
Đoàn thuyền đánh cá lại tiếp tục ra khơi,
Câu hát căng buồm đón gió khơi.
Hát rằng: cá bạc biển Đông đang lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi chạy
Đêm ngày dệt biển thành muôn luồng sáng.
Hãy đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Chúng tôi hát bài ca mời cá vào,
Nhịp gõ thuyền hòa với ánh trăng cao,
Biển như lòng mẹ, cá cho ta đầy,
Nuôi lớn cuộc đời từ những ngày xưa.
Kéo lưới dưới ánh sao mờ, kịp trời sáng,
Ta kéo căng tay đầy cá nặng trĩu,
Vảy bạc, đuôi vàng lấp lánh ánh bình minh,
Lưới gấp lại, buồm đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm cùng gió đại dương,
Đoàn thuyền đua với mặt trời lên cao.
Mặt trời nhô lên trên biển với sắc thái mới mẻ
Ánh sáng từ mắt cá lung linh trải rộng muôn dặm
Huy Cận
Trả lời các câu hỏi dưới đây:
1. Theo khổ thơ đầu, bạn hiểu đoàn thuyền đánh cá xuất bến vào thời điểm nào?
2. Những từ và hình ảnh nào cho thấy các ngư dân đã làm việc xuyên đêm?
3. Tiếng hát kéo dài suốt quá trình lao động biểu hiện điều gì?
4. Hãy chỉ ra một hình ảnh so sánh hoặc nhân hóa mà bạn yêu thích và giải thích lý do bạn thích nó.
5. Tìm những từ và hình ảnh diễn tả cảm xúc của người lao động về vẻ đẹp huy hoàng, lãng mạn của thiên nhiên.
6. Những cảm nhận của người lao động về vẻ đẹp thiên nhiên cho thấy điều gì về họ?
3. Trả lời các câu hỏi liên quan
Câu 1:
- Phương pháp giải: Để giải quyết vấn đề này, thực hiện các bước sau: Đọc kỹ văn bản. Trước hết, hãy nắm bắt nội dung chính và cách thức trình bày của văn bản.
- Lời giải chi tiết:
+ Dựa vào khổ thơ đầu, bạn có thể nhận thấy rằng đoàn thuyền xuất bến vào lúc chiều muộn, khi mặt trời đã lặn xuống biển.
+ Phân tích chi tiết: Tiếp theo, hãy đi sâu vào nội dung và đối tượng mà đoạn văn miêu tả. Theo khổ thơ đầu, đoàn thuyền đánh cá đã ra khơi vào lúc hoàng hôn, khi mặt trời đã lặn. Điều này gợi ý rằng họ có thể đang thực hiện công việc vào ban đêm hoặc buổi tối.
+ Kết luận: Cuối cùng, tóm tắt những thông tin chính từ đoạn văn và đưa ra lời giải. Dựa vào khổ thơ đầu, đoàn thuyền ra khơi vào lúc chiều tối, sau khi mặt trời đã lặn. Điều này chỉ ra rằng họ có thể đánh cá trong đêm hoặc vào buổi tối, khi ánh sáng mặt trời đã không còn.
Câu 2:
Nhấn mạnh vẻ tươi sáng và sự hào hứng của công việc đánh cá vào ban đêm, khi biển cả trở thành một không gian nơi người dân thể hiện sự kiên trì và tinh thần của họ. Những từ ngữ và hình ảnh đặc sắc được dùng để tạo nên một hình ảnh sống động: 'muôn luồng sáng' diễn tả ánh đèn trên thuyền, 'sao mờ kéo lưới kịp trời sáng' chỉ việc họ làm việc suốt đêm, và 'lưới xếp buồm lên đón nắng hồng' thể hiện việc trở về sau một đêm làm việc vất vả. Những diễn đạt này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cuộc sống của người đánh cá mà còn vẽ nên một bức tranh đẹp và mạnh mẽ của biển đêm đầy nỗ lực và hy vọng.
Câu 3:
Tiếng hát của những người đánh cá, vang vọng trong đêm khuya, không chỉ là âm thanh của công việc mà còn là biểu hiện sâu sắc của niềm vui và sự đam mê. Dù làm việc suốt đêm, họ không hề cảm thấy mệt mỏi, bởi tinh thần họ đã hòa quyện cùng biển cả. Tiếng hát ấy không chỉ mang âm nhạc, mà còn phản ánh sự kiên nhẫn và hào hứng của họ đối với nghề đánh cá. Đó là một nguồn động viên tuyệt vời cho bất kỳ ai đang phải đối mặt với khó khăn trong cuộc sống.
Câu 4:
Hình ảnh tôi yêu thích nhất là biển cả với những con sóng mạnh mẽ, như một hiện thân sống động của sức mạnh và vẻ đẹp tự nhiên. Khi sóng dâng cao, biển trở thành một bức tranh đầy sức sống, thể hiện sự hòa quyện tuyệt vời giữa tự nhiên và cuộc sống con người. Sóng biển như một bản giao hưởng của thiên nhiên, tạo nên một cảnh tượng đẹp mê hồn.
Vào ban đêm, khi biển dậy sóng và gió thổi mạnh, nó đối lập hoàn toàn với vẻ yên bình của biển vào ban ngày. Đêm đến, biển như tìm về sự tĩnh lặng để phục hồi sức lực, tương tự như con người khi ngủ. Cảnh tượng này tạo nên một sự tương đồng hoàn hảo giữa cuộc sống biển và cuộc sống con người, với cả hai đều trải qua những thời khắc của sự hoạt động và nghỉ ngơi, mỗi thứ đều có sức mạnh và vẻ đẹp riêng.
Câu 5:
Những từ ngữ và hình ảnh miêu tả cảm nhận tuyệt vời của những người lao động về vẻ đẹp huyền diệu của thiên nhiên là như sau: Khi Mặt Trời lặn xuống biển, nó như một ngọn lửa rực rỡ, thắp sáng cả mặt biển và tạo nên một kiệt tác thiên nhiên kỳ diệu. Sóng biển vỗ dập dờn, với ánh bạc lấp lánh và ánh vàng rực rỡ như một bữa tiệc ánh sáng. Mặt Trời, như một vị thần của biển, nhô lên từ mặt nước, tô điểm bầu trời với những sắc thái mới lạ, tạo ra một cảm giác kỳ bí về sự chuyển mình và sự hòa quyện giữa thiên nhiên và ánh sáng. Đôi mắt của những ngư dân lóe lên giữa biển khơi, chứng tỏ sự tận hưởng của họ trước khoảnh khắc thiên nhiên đang thể hiện vẻ đẹp tuyệt vời của mình. Những hình ảnh này không chỉ thể hiện cảm xúc và sự vĩ đại của thiên nhiên mà còn tạo nên một cảm giác sâu lắng và trí tuệ về sự tương tác giữa con người và môi trường tự nhiên.
Câu 6:
Những người lao động cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên không chỉ với sự lạc quan và đam mê đối với cuộc sống, mà còn với tình yêu mãnh liệt dành cho công việc của mình. Khi nhìn thấy vẻ đẹp của thiên nhiên, họ cảm thấy hứng khởi và niềm vui sâu sắc, điều này phản ánh tinh thần lạc quan và yêu đời mạnh mẽ của họ. Họ không chỉ là những người lao động, mà còn là những tín đồ của thiên nhiên, những người tin vào sức mạnh và vẻ đẹp của nó.
Cuộc sống của họ không chỉ là một chuỗi những ngày làm việc vất vả, mà còn là một hành trình tận hưởng những khoảnh khắc tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng. Sự tương tác của họ với thiên nhiên là sự hòa quyện hoàn hảo giữa con người và môi trường, cho thấy sự kết nối sâu sắc giữa họ và công việc. Những cảm nhận này không chỉ thể hiện sự sâu lắng trong lòng người lao động mà còn là nguồn động viên mạnh mẽ cho bất kỳ ai tìm kiếm niềm vui và đam mê trong công việc hàng ngày của mình.