
Tuy nhiên, mặc dù di sản tinh thần của L. Cadiere được sử dụng rộng rãi, nhưng vẫn còn nhiều người chưa hiểu đầy đủ về cuộc đời và sự nghiệp của ông.
Sách 'Hồi ký của một nhà nghiên cứu Việt học' không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của L. Cadiere mà còn mở ra một cửa sổ sâu hơn vào lịch sử và văn hóa của Việt Nam.
Trong phần đầu của cuốn sách, khám phá Thân thế và Sự nghiệp của L. Cadiere, bạn sẽ hiểu sâu hơn về những khoảnh khắc quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp của biên tập viên của tạp chí Bulletin des amis du Vieux Hue - một cuộc đời dài 86 năm, trong đó ông dành hết 63 năm để phục vụ tại Việt Nam.
Trên 250 tác phẩm của L. Cadiere được liệt kê và phân loại trong phần thứ hai - Ấn phẩm của L. Cadiere.
Phần ba của cuốn sách, do Đỗ Trinh Huệ viết, là một tiểu luận dài 60 trang mang tựa đề 'Tâm thức tiếp cận của L. Cadiere với văn hóa, ngôn ngữ, tín ngưỡng và gia đình Việt Nam'.
Tham khảo tiểu luận này, độc giả sẽ ngưỡng mộ sự công phu và dũng cảm của 'ông gia Việt học', luôn trung thành với nguyên tắc 'mắt thấy tai nghe', dù phải đến những nơi xa xôi, thậm chí đe doạ tính mạng mình chỉ để hiểu một từ ngữ địa phương, để tìm hiểu lý do con chim này, con chim kia lại có tên như vậy...
L. Cadiere đã chia sẻ: 'Vì đã nghiên cứu và hiểu về người Việt, nên thực lòng tôi yêu mến họ. Tôi yêu mến họ vì trí tuệ, sự nhạy bén trong tư duy... vì những phẩm hạnh tinh thần'.
Chính vì thế, khi nói về tín ngưỡng và thực hành tôn giáo của người Việt, L. Cadiere đã thể hiện ý kiến: 'Một ước nguyện là đừng làm suy yếu gia đình ở đất nước Việt Nam này, mà ngược lại hãy củng cố bằng mọi cách. Thật sự, liệu có thể không? Liệu có thể chống chọi được với những biến động bằng bao nhiêu sức mạnh'. L. Cadiere đã viết điều này hơn trăm năm trước!
Trong phần 'Hồi ký của một ông già Việt học' chiếm 2/3 cuốn sách, L. Cadiere chủ yếu ghi lại quá trình học và nghiên cứu tiếng Việt của ông từ khi lên tàu sang Việt Nam. L. Cadiere dẫn chúng ta đi khắp hang cùng ngõ hẻm từ Đà Nẵng đến Huế, Quảng Trị, Đồng Hới, Phong Nha... thời điểm mà Đà Nẵng và Đồng Hới còn chưa được lắp đường quốc lộ.
Qua cuốn sách, chúng ta mới biết ông từng 'rất vinh dự được dạy vài bài tiếng Việt cho bác sĩ Yersin' - một 'người Tây' yêu Việt Nam đến mức mong muốn chết trên đất Việt...