Doge (meme nổi tiếng)

Doge (thường phát âm là /ˈdoʊʒ/ DOHZH hoặc /ˈdoʊɡ/ DOHG) là một meme Internet nổi tiếng từ năm 2013. Nó thường gồm hình ảnh chú chó Shiba Inu với các đoạn văn bản nhiều màu viết bằng phông chữ Comic Sans ở cận cảnh. Các đoạn văn bản này thường là những câu độc thoại nội tâm viết bằng tiếng Anh nhưng cố tình sai ngữ pháp.

Meme này bắt nguồn từ bức ảnh đăng năm 2010 và trở nên nổi tiếng vào cuối năm 2013, được Know Your Meme gọi là 'meme hàng đầu' của năm đó. Đồng tiền ảo Dogecoin ra mắt vào tháng 12 năm 2013 cũng lấy cảm hứng từ meme Doge. Chú chó Shiba Inu trong meme còn xuất hiện trên xe NASCAR của Josh Wise như một phần của hợp đồng tài trợ. Một thành viên Quốc hội Hoa Kỳ đã nhắc đến Doge trong video hướng dẫn an toàn bay của Delta Air Lines. Video này thực chất là 'trò đùa trứng phục sinh' của Google. MV 'Word Crimes' của 'Weird Al' Yankovic cũng đề cập đến chú chó trong meme. Đến cuối thập kỷ 2010, meme bắt đầu phổ biến trở lại. Nhiều cuộc thăm dò trực tuyến và phương tiện truyền thông công nhận Doge là một trong những meme Internet hàng đầu của thập niên 2010.

Kết cấu

Doge sử dụng cấu trúc gồm hai từ, trong đó từ đầu tiên luôn là một trong năm từ để bổ nghĩa (như 'so', 'such', 'many', 'much', và 'very') và những từ này sẽ đi kèm với một từ không thể bổ nghĩa chính xác để tạo ra sự sai ngữ pháp có chủ đích. Ví dụ cụm 'Much respect. So noble.' dùng các từ bổ nghĩa của doge nhưng không 'đúng' trong doge vì các từ được bổ nghĩa đúng cách. Phiên bản doge sẽ phải là 'Much noble, so respect.' Thường thì các cụm từ này kết thúc bằng một từ duy nhất, phổ biến nhất là 'wow' nhưng các từ như 'amaze' và 'excite' cũng được sử dụng.

Từ khi meme này ra đời, nhiều biến thể của nó cũng xuất hiện, nổi bật nhất là 'liquified doge'. 'Liquified doge' là biến thể trong đó hình dạng chú chó bị biến dạng thành các động vật khác, trong đó có 'ironic Doge'. 'Ironic Doge' thường đưa Doge vào tình huống trớ trêu và bất thường để châm biếm. Meme 'ironic Doge' này còn tạo ra một số meme về các nhân vật liên quan khác, thường là những chú chó. Một trong số đó là Cheems, chú Shiba Inu đặc trưng với việc cố tình nói ngọng bằng cách chèn thêm chữ 'M' vào câu văn. Meme phổ biến năm 2020 là 'Swole Doge vs. Cheems', so sánh Doge cơ bắp với Cheems nhỏ bé. Doge cơ bắp thường đại diện cho giá trị quá khứ, trong khi Cheems nhỏ bé là phiên bản hiện đại yếu đuối hơn.

Nguồn gốc và phát âm

Chú chó trong meme gốc tên là Kabosu (Nhật: かぼす, Kabosu), một con Shiba Inu cái thuần chủng được đưa đến khu trú ẩn động vật khi trại phối giống của nó phải đóng cửa. Satō Atsuko, một giáo viên mẫu giáo người Nhật, đã nhận nuôi Kabosu vào năm 2008. Bà đặt tên cho chú chó là Kabosu vì khuôn mặt tròn của nó giống quả chanh kabosu. Một chú Shiba Inu khác trong nhóm meme Doge là Suki, chó cái của nhiếp ảnh gia Jonathan Fleming từ San Francisco. Vợ anh vô tình làm co lại chiếc khăn choàng trong máy giặt. Anh chụp ảnh Suki đeo khăn choàng trong một đêm lạnh tháng 2 năm 2010.

Tấm ảnh của Kabosu xuất hiện lần đầu trên blog của Satō vào năm 2010. Các biến thể về sau của bức ảnh có chèn chữ phông Comic Sans và đăng lên blog Shiba Confessions trên Tumblr. Tuy nhiên, việc cố ý phát âm sai từ 'doge' đã xuất hiện từ tháng 6 năm 2005 trong một tập của series Homestar Runner. Bức ảnh trở nên nổi tiếng sau khi được đăng trên Reddit vào tháng 10 năm 2010 với tiêu đề 'LMBO LOOK @ THIS FUKKEN DOGE.'

Một số nhân vật khác trong meme đều dựa trên hình ảnh của những chú chó có thật. Meme Cheems sử dụng hình ảnh của chú chó tên Balltze đến từ Hồng Kông, được nhận nuôi khi một tuổi và lên chín vào năm 2020.

Hai cách phát âm phổ biến nhất của 'doge' là /ˈdoʊʒ/ DOHZH và /ˈdoʊɡ/ DOHG. Ở các nước không nói tiếng Anh, 'doge' đôi khi được phát âm thành /ˈdɒdʒ/ DODGE. Những người không quen hoặc không biết về meme này cũng dùng các cách phát âm như /ˈdɒɡi/ DOG-ee, /ˈdɒɡeɪ/ DOG-ay, /ˈdoʊɡeɪ/ DOH-gay, hoặc đơn giản là /ˈdɒɡ/ DOG.

Tầm ảnh hưởng

Mức độ phổ biến

Vào tháng 8 năm 2013, cộng đồng 4chan đã dùng những bức ảnh meme để spam trên subreddit r/MURICA của Reddit. Số lượt tìm kiếm trực tuyến cho meme này cũng bắt đầu tăng mạnh vào tháng 7 năm 2013.

MTV đã xếp meme này vào vị trí thứ 12 trong danh sách '50 sản phẩm văn hóa đại chúng mà ta phải cảm ơn trong năm 2013.' Io9 so sánh phần độc thoại của Shiba Inu với lolcat. Ngày 13 tháng 12 năm 2013, Know Your Meme gọi Doge là 'meme hàng đầu.' Theo báo cáo của The Daily Dot vào tháng 12 năm 2016, độ phổ biến của Doge đạt đỉnh vào năm 2014 nhưng sau đó giảm dần do 'tồn tại quá lâu và tác động từ quảng cáo đối với thị hiếu đại chúng của 'normie.'' Tuy nhiên, độ phổ biến vẫn ổn định và quay lại top 10 meme được chia sẻ nhiều nhất năm 2016.

Nhiều ấn phẩm truyền thông đã liệt kê Doge vào danh sách các meme định hình văn hóa Internet thập niên 2010. Họ cũng viết về tầm ảnh hưởng của meme này đến việc phát triển từ lóng về chó trên Internet, như DoggoLingo và WeRateDogs. Evan McMurry của ABC News và Stacey Ritzen của The Daily Dot đều xếp Doge là meme số một trong những năm 2010.

Tháng 12 năm 2019, Doge được bình chọn là meme Internet hàng đầu của thập niên 2010 trong cuộc thăm dò của The Tab với 737 phiếu, chiếm 22% tổng số phiếu. Aja Romano của Vox liệt Doge vào top 11 meme 'chiếm trọn cả thập kỷ.' Bài viết cho rằng Doge đã nâng tầm meme mèo lên một đỉnh cao mới, trở thành dấu hiệu ban đầu của phong cách hài hước theo chủ nghĩa tân Dada trong thiên niên kỷ 2000.

Người Nhật có quan niệm khác về Doge. Kabosu và Satō ở Nhật được biết đến như thú cưng và chủ sở hữu hơn là một meme. Blog về Kabosu là blog về vật nuôi phổ biến thứ tư ở Nhật tính đến tháng 12 năm 2013. Bà Satō chia sẻ: 'Thành thật mà nói, một vài hình ảnh rất lạ với tôi nhưng vẫn hài hước! Tôi rất ấn tượng với kỹ năng và gu của họ. Không ai xung quanh tôi biết về meme Doge cả. Có lẽ tôi cũng không hiểu rõ về meme này vì tôi sống một cuộc đời analog.' Satō cũng nhận ra 'rủi ro trên Internet là bất cứ ai trên thế giới cũng có thể dòm ngó cuộc sống của tôi trên blog.' Fleming cho rằng giống Shiba Inu đã trở nên dễ nhận biết hơn nhờ meme này.

Biểu tượng văn hóa

Vào cuối tháng 2 năm 2013, các thành viên Quốc hội Hoa Kỳ đã tạo ra nhiều hình ảnh theo phong cách meme Doge. The Huffington Post nhận xét rằng các thành viên Quốc hội dường như đã 'giết chết' meme Doge.

Google đã tạo một trò đùa trứng phục sinh cho Doge: khi nhập doge meme vào thanh tìm kiếm của YouTube, tất cả văn bản trên trang sẽ hiển thị bằng phông chữ Comic Sans đầy màu sắc, giống như trong meme.

Tiền ảo Dogecoin ra đời ngày 8 tháng 12 năm 2013, trở thành đồng tiền ảo đầu tiên dựa trên meme Internet. Đầu năm 2014, Doge vẫn nổi tiếng trên mạng xã hội và tiền ảo Dogecoin cũng ngày càng được công nhận. Tháng 4 năm 2014, Doge một lần nữa trở lại khi cộng đồng Dogecoin tiết lộ ý định tài trợ cho Josh Wise, thành viên NASCAR, và đặt hình ảnh chú chó Shiba Inu lên xe của anh. Chiếc xe cũng xuất hiện trong DLC của trò chơi NASCAR '14. Truyền thông đưa tin về tiền ảo và xe NASCAR với những tiêu đề phong cách Doge như 'so wow' và 'very vroom.' Elon Musk cũng nhiều lần bày tỏ sự hứng thú với Dogecoin. Ngày 18 tháng 7 năm 2020, ông đăng tweet đùa về Dogecoin khiến giá tiền ảo tăng 14%, từ 0,003052 lên 0,003433 USD chỉ trong vài giờ. Theo Tradingview, giá tiền này tăng thêm 24% sau hai ngày, đạt 0,0037 USD.

Vào tháng 1 năm 2014, hai lập trình viên web từ Sydney là Katia Eirin và Bennett Wong đã phát triển Doge Weather, một ứng dụng thời tiết lấy cảm hứng từ meme Doge. Doge Weather cung cấp thông tin về nhiệt độ và điều kiện thời tiết dựa trên vị trí của người dùng. Đến tháng 4 năm 2014, Doge Weather đã chính thức ra mắt trên iOS 7 với mức giá 99¢.

Giữa năm 2014, công ty quảng cáo DDB Stockholm đã đưa hình ảnh Doge vào chiến dịch quảng cáo cho vé mùa hè của công ty giao thông công cộng SL tại Stockholm, Thụy Điển. Chiến dịch này sử dụng hình ảnh một chú chó Doge cầm vé xe công cộng trên miệng, kèm theo các cụm từ như 'many summer', 'such cheap' và 'very buy'. Doge cũng xuất hiện trong một video hướng dẫn an toàn bay của hãng hàng không Delta Air Lines phát hành vào tháng 5 năm 2015, nằm trong số 25 meme Internet được đưa vào. MV 'Word Crimes' của 'Weird Al' Yankovic, với nội dung về sự sai ngữ pháp, cũng nhắc đến Doge để minh họa cho điểm sai đó.

Vào tháng 11 năm 2015, từ 'Doge' đã được thêm vào từ điển trực tuyến Dictionary.com. Định nghĩa của trang web không chỉ bao gồm hình ảnh macro và các biến thể của nó mà còn coi 'Doge' như một dạng 'ngôn ngữ' đặc trưng.

Trò chơi điện tử The Legend of Zelda: Tri Force Heroes, phát hành vào năm 2015, đã nhắc đến meme Doge trong phiên bản Bắc Mỹ. Trong một phân cảnh của game, khi người chơi kiểm tra giá sách cổ, có thể thấy dòng chữ 'Still, coming here has at least afforded me the rare chance to explore these ancient ruins. So ancient. Such ruin.' Nhiều fan của series trò chơi đã phản hồi tiêu cực về điều này. Vào năm 2017, trò chơi Smite đã thêm trang phục Doge cho nữ thần Skadi.

Dự án Servo của Mozilla đã tích hợp meme Doge vào biểu trưng của dự án từ tháng 5 năm 2016 đến tháng 2 năm 2020.

Vào ngày Cá tháng Tư năm 2017, Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc đã phát động một trò đùa lớn về cái chết của Kabosu.

Vào ngày 24 tháng 5 năm 2024, chủ sở hữu của Kabosu thông báo về sự ra đi của chú chó sau 17 năm sống. Một buổi lễ tưởng niệm sẽ được tổ chức vào Chủ nhật, ngày 26/05 tại công viên thành phố Narita, Nhật Bản, để vinh danh Kabosu.