Buzz
Đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn tự sự - Môn Ngữ văn lớp 9
I. Kiến thức cần ghi nhớ
1. Đối thoại: giao tiếp giữa hai hoặc nhiều người
Độc thoại: nói với chính bản thân hoặc với ai đó trong tâm tư
Độc thoại nội tâm: trong văn tự sự, lời người nói với chính mình có gạch đầu dòng, lời không thành lời không có gạch đầu dòng.
II. Bài tập áp dụng
Bài 1: Phân tích vai trò của đối thoại trong đoạn trích sau:
Tuy nặng nề, ông cũng phải trêu một lời để giảm bớt sự căng thẳng:
- Chí Phèo à ? Đùa thôi, tôi không phải là người tham lam như vậy.
Sau đó vứt chiếc năm hào xuống đất, ông bảo hắn:
- Nhận mà đi ngay đi. Đừng ngồi đây nói toàn lời rỗng tuếch. Ăn đi mà làm, không phải suốt ngày chỉ biết kêu gọi người khác mà thôi chứ?
Hắn nhếch môi chỉ vào mặt ông:
- Tôi đâu phải đến đây để xin chiếc năm hào.
Nhìn thấy hắn cố gắng làm điều gì đó dữ dội, cụ phải nói nhẹ nhàng:
- Được rồi, lấy đi, tôi không còn bất kỳ điều gì nữa.
Hắn vênh mặt lên, tỏ ra rất tự phụ:
- Tôi đã nói rồi, tôi không muốn tiền.
- Đỉnh quá! Hôm nay mới thấy anh không cần tiền. Vậy anh muốn gì?
Hắn đầy bản lĩnh nói:
- Tôi muốn trở thành một người đạo đức!
Gợi ý viết bài
Bài 1: Trích đoạn là cuộc trò chuyện giữa Bá Kiến và Chí Phèo.
Ban đầu, Bá Kiến tỏ ra kiêu ngạo bằng cách nói 'lè bè vừa thôi chứ, tôi không phải cái kho', và sau đó ném bẹt 5 hào với thái độ khinh miệt 'cầm lấy mà cút đi cho rảnh'. Rõ ràng Bá Kiến thể hiện sự khinh thường Chí Phèo từ cả lời nói lẫn hành động.
- Khi Chí Phèo phản ứng bằng sự không quan tâm sau lời nói và hành động của Bá Kiến, Bá Kiến nhận ra và nói nhẹ nhàng một cách gian ngoan.
- Chí Phèo tỏ ra kiêu ngạo bằng cách nói 'Tao đã bảo là tao không đòi tiền.'. Điều này chứng tỏ Chí Phèo đã thực sự tỉnh táo và ý thức trong lần gặp Bá Kiến.
- Cuối cùng, khi Chí Phèo dõng dạc 'tao muốn làm người lương thiện', thể hiện mong muốn của anh làm người sống đạo đức.
