1. Tổng quan về bệnh thiếu máu
1.1. Thế nào là thiếu máu
Thiếu máu là khi máu có lượng hồng cầu thấp hơn mức bình thường hoặc khi hồng cầu không đủ chứa Hemoglobin (một loại protein giàu chất sắt khiến cho máu có màu đỏ). Hemoglobin này giúp hồng cầu mang oxy từ phổi đến các phần khác của cơ thể.
1.2. Dấu hiệu nhận biết thiếu máu
Người bị thiếu máu thường xuất hiện các triệu chứng sau đây:
Chóng mặt, choáng váng thường là dấu hiệu phổ biến ở người bị thiếu máu
- Khi đứng dậy đột ngột cảm thấy choáng váng.
- Màu xanh lá cây, nhưng mờ mịt.
- Cảm giác như có hoa trong mắt, tai ù ùng, đầu nhức, và cảm giác xoay tròn.
- Sự rối loạn của hệ tiêu hóa.
- Cảm giác mất hứng thú với việc ăn uống.
- Cảm thấy hồi hộp, tim đập nhanh, và cảm giác mệt mỏi.
- Vấn đề về kinh nguyệt hoặc rối loạn kinh nguyệt đối với phụ nữ.
- Dễ cáu, suy nghĩ nhiều.
- Dễ gãy móng tay.
- Rụng tóc nhiều.
- Hậu quả của việc thiếu máu.
Khi bệnh thiếu máu không được cải thiện, nó có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực:
- Cảm thấy mệt mỏi, giảm khả năng hoạt động vận động, ảnh hưởng đến tinh thần và trí nhớ.
- Thiếu máu nặng trong thời gian dài có thể gây tổn thương cho não, tim và nhiều cơ quan khác.
- Tình trạng thiếu máu nặng có thể dẫn đến tử vong.
2. Điều gì nên ăn khi bị thiếu máu để duy trì sức khỏe?
2.1. Nguyên lý cung cấp dinh dưỡng khi mắc bệnh thiếu máu
Lý do cần phải biết ăn gì khi mắc bệnh thiếu máu là vì chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh. Đây cũng là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng thiếu máu.
Do đó, bất kể ăn gì, người bệnh cũng cần đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Sự cân đối giữa protein động vật và thực vật cũng cần được chú ý. Ngoài ra, cần đảm bảo cung cấp đủ lượng sắt theo nhu cầu khuyến nghị tùy theo độ tuổi và giới tính trong bữa ăn.
2.2. Các loại thực phẩm phù hợp cho người mắc bệnh thiếu máu
- Thịt từ động vật có màu đỏ
Thịt từ các loại động vật có màu đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, thịt dê,... chứa nhiều sắt. Do đó, trong khẩu phần ăn hàng ngày của người bị thiếu máu không nên thiếu nhóm thực phẩm này.
Thịt đỏ là nhóm thực phẩm được ưu tiên trong danh sách thực đơn của người bị thiếu máu nên ăn gì
Tuy nhiên, khi bổ sung thịt màu đỏ, cần lưu ý rằng chúng cũng giàu cholesterol, nên cần phải cân nhắc về lượng và thường xuyên. Sử dụng quá nhiều thịt đỏ có thể gây ra các vấn đề về tim mạch.
- Sản phẩm từ biển
Hải sản cũng là nguồn cung cấp chất sắt phong phú nên nên được ưu tiên trong danh sách thực đơn cho người bị thiếu máu để hồi phục sức khỏe. Trong các loại hải sản, sò là nguồn chất sắt dồi dào nhất và cá giúp cung cấp vitamin B12 cần thiết cho sản xuất hồng cầu. Vì vậy, cá và sò là những loại hải sản nên được ưu tiên bổ sung cho người bị thiếu máu.
- Trứng
Trứng không chỉ là nguồn cung cấp protein tốt mà còn giàu vitamin, khoáng chất và chất sắt. Do đó, đây cũng là thực phẩm tốt cho người bị thiếu máu. Tuy nhiên, khi biết cần bổ sung gì cho người bị thiếu máu, cần lưu ý không nên ăn quá nhiều. Mỗi tuần nên ăn khoảng 3 - 4 quả trứng, riêng người cao huyết áp chỉ nên ăn 1 - 2 quả trứng mỗi tuần.
- Rau xanh
Rau xanh, đặc biệt là các loại rau sẫm màu như: súp lơ, cải bó xôi, rau muống, đậu bắp,... chứa nhiều vitamin A, C, K, canxi,... và chất sắt. Không chỉ vậy, rau xanh còn dễ chế biến, dễ tiêu hóa nên không nên bỏ qua trong thực đơn của người bị thiếu máu.
- Trái cây
Các loại trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, quýt,... rất có ích trong việc điều trị thiếu máu vì chúng giúp tăng cường quá trình hấp thu sắt, từ đó duy trì lưu thông máu trong cơ thể.
- Nho khô
Nho khô giàu chất sắt nên người mắc bệnh thiếu máu nên coi đây là một lựa chọn ăn vặt hợp lý hàng ngày.
Định kỳ kiểm tra công thức máu giúp đánh giá chính xác tình trạng thiếu máu
- Mật ong
Mật ong có thể khôi phục lượng máu thiếu hụt hiệu quả bởi chứa nhiều chất giúp sắt được hấp thụ tốt trong cơ thể. Ngoài ra, mật ong cũng cân bằng huyết sắc tố, là lựa chọn hợp lý cho thực đơn của người bị thiếu máu. Sử dụng mật ong rất đơn giản, có thể ăn trực tiếp hoặc pha vào nước ấm mỗi sáng.
- Các loại hạt
Các loại hạt là nguồn cung cấp sắt cao và dưỡng chất tốt cho máu. Ngoài ra, chúng còn giúp máu lưu thông dễ dàng hơn. Các loại hạt giàu sắt bao gồm: hạt điều, hạt vừng, hạt chia,...
- Viên uống bổ sắt
Đây là loại thực phẩm được các chuyên gia khuyên dùng khi bị thiếu máu do thiếu sắt, nhưng cần tuân thủ đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt cần bổ sung sắt để cải thiện tình trạng.
Ngoài việc xây dựng thực đơn cho người bị thiếu máu, kiểm tra định kỳ công thức máu và các chỉ số liên quan là quan trọng. Bổ sung dinh dưỡng là cần thiết, nhưng thăm khám định kỳ sẽ giúp bạn nắm rõ tình trạng sức khỏe và có biện pháp can thiệp phù hợp.
Hy vọng những thông tin này sẽ là nguồn tham khảo hữu ích về chế độ dinh dưỡng cho người bị thiếu máu. Nhớ rằng, cân đối dinh dưỡng là quan trọng nhất. Nếu không tự thiết kế được chế độ ăn hợp lý, nên tìm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa.