Buzz
Khi nhắc đến Quốc Oai, người ta ngay lập tức liên tưởng đến khu vực di tích lịch sử của Chùa Thầy. Nhưng cách đó chỉ chưa đầy 4 cây số, Động Hoàng Xá tỏa sáng như một trong những quần thể di tích quốc gia đặc biệt được công nhận bởi chùa Thầy.
Quần thể di tích núi Hoàng Xá – một di tích lịch sử, văn hóa có giá trị đặc biệt với cảnh quan tự nhiên đẹp độc đáo.
Động Hoàng Xá thuộc địa phận thị trấn huyện Quốc Oai, nằm trong hệ thống danh xưng (16 quả núi lớn nổi tiếng) của phủ Quốc Oai xưa. Đây là một quần thể của nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị đặc biệt cần phải được bảo tồn. Khu di tích này mang đến nhiều ý nghĩa lịch sử, như sử sách kể lại về Cao Bá Quát (1809 – 1855), tên tự Chu Thần, hiệu là Cúc Đường, biệt hiệu là Mẫn Hiên - lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Mỹ Lương tháng 12 năm 1854. Dưới chân núi Hoàng Xá, ông chỉ huy nghĩa quân đối mặt với quân nhà Nguyễn, do Lê Thuận lãnh binh Sơn Tây cầm đầu. Cao Bá Quát hy sinh trong trận đánh. Ngoài ra, Động Hoàng Xá còn là nơi mà trong các cuộc kháng chiến, Chính phủ đã chọn để cất giữ ngân khố và đặt Đài phát thanh phụ khi đài chính bị địch dội bom. Về di sản văn hóa, Động Hoàng Xá giữ lại những đặc điểm hoang sơ từ hàng nghìn năm trở lại đây, là bối cảnh được đạo diễn chọn lựa để quay trong các bộ phim nhằm giới thiệu vẻ đẹp tự nhiên của nó. Ngày nay, trong quần thể di tích vẫn tồn tại những công trình kiến trúc quý giá do nghệ nhân dân gian vùng Hà Tây xưa xây dựng qua nhiều thế hệ, như nhà thủy đình 8 mái giữa vùng trời non nước biếc xanh thơ mộng.
Thủy đình - nơi biểu diễn múa rối nước, được gọi là buồng trò theo dân gian, là một trong 4 yếu tố quan trọng tạo nên nghệ thuật múa rối nước, bao gồm quân rối, người điều khiển con rối, dàn nhạc và thủy đình. Mái ngói mũi hài cong mềm mại như cánh hoa, toàn bộ tạo nên bức tranh hài hòa với thiên nhiên.
Nhà thủy đình 8 mái - Biểu tượng kiến trúc dân gian, độc đáo với 2 tầng cổ diêm, mái dốc 8 đầu đao cong mềm mại.
Bên trong thủy đình, thời gian đã làm hao mòn cột gỗ và mái đình, bị mối mọt và xuống cấp. Thủy Đình (Nhà Tám Mái) với mái ngói phía trên bên ngoài bị cây cỏ xâm lấn tạo nên cảnh hoang dã. Lớp ngói xô vỡ, nứt nẻ nhiều. Bờ nóc chảy sứt vỡ, rễ cây len thò vào gạch vữa. Hệ thống hoành được thay thế bằng gỗ tạp, kích thước và quy cách không đồng đều. Rui mái chắp vá bằng gỗ tạp, mục gãy lộn xộn hiện rõ, lớp ngói xô vỡ vụn ở phía trên... Nếu không được tu bổ kịp thời, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào.
Ngoài ra, các phần của di tích hiện tại không đáp ứng đúng nhu cầu sử dụng của cộng đồng địa phương. Một số hạng mục đã xuống cấp, hư hại nặng, không còn khả năng sử dụng và ảnh hưởng tiêu cực đến cảnh quan tổng thể của quần thể Di tích Quốc Gia đặc biệt chùa Thầy, cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến vệ sinh môi trường trong di tích, như Thủy Đình (Nhà Tám Mái), cổng, nhà khách, và hệ thống sân vườn.
Góc nhỏ tại Động Hoàng Xá (Quốc Oai).
Nơi này trở thành điểm giải trí cho các em nhỏ xung quanh, nơi mà người dân địa phương có thể nghỉ ngơi thư giãn. Động Hoàng Xá cũng là nơi gắn bó, lưu giữ những kỷ niệm của nhiều thế hệ trước đó.
Động Hoàng Xá thuộc quần thể di tích Quốc gia đặc biệt, một phần của Chùa Thầy được Thủ tướng Chính phủ công nhận theo Quyết định số 2408/QĐ-TTg ngày 31/12/2014. Khu vực này nằm trong danh sách kiến trúc đặc biệt của chùa Thầy, bao gồm núi đá Sài Sơn, Hoàng Xá, Phượng Cách (huyện Quốc Oai, TP Hà Nội).
Mặc dù là một phần của di tích quốc gia đặc biệt, nhiều phần tại Động Hoàng Xá đang trải qua tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Cần sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để sửa chữa và bảo tồn di tích quốc gia một cách phù hợp với giá trị của quần thể di tích này.
Doãn Nam
Được đăng bởi: Nguyễn Tấn Phước
Tìm kiếm: Động Hoàng Xá - Vẻ đẹp tự nhiên tặng quà cho đất nước Phủ Quốc
