Đông Tà và Tây Độc

Đông Tà và Tây Độc (Hoa phồn thể: 東邪西毒; Hoa giản thể: 东邪西毒; bính âm: Dōngxié Xīdú; tiếng Anh: Ashes of Time) là một tác phẩm điện ảnh của đạo diễn nổi tiếng Hồng Kông Vương Gia Vệ, ra mắt năm 1994, với dàn diễn viên danh tiếng như Trương Quốc Vinh, Lương Gia Huy, Lâm Thanh Hà, Lương Triều Vĩ, Trương Học Hữu, Vương Tổ Hiền, Trương Mạn Ngọc, và Lưu Gia Linh. Mặc dù phim có kinh phí đầu tư lớn nhưng không thành công về doanh thu, song nó vẫn được xem là một kiệt tác trong lịch sử điện ảnh Hồng Kông và là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của Vương Gia Vệ.

Cốt truyện

Vương Gia Vệ đã lấy cảm hứng từ các nhân vật trong tiểu thuyết Anh hùng xạ điêu của Kim Dung để tạo ra Đông Tà và Tây Độc. Tuy nhiên, ông chỉ giữ lại tên và bối cảnh của các nhân vật, còn cốt truyện của phim hoàn toàn độc lập với nguyên tác. Dù thuộc thể loại kiếm hiệp, bộ phim chủ yếu tập trung vào những mối quan hệ tình cảm giữa các nhân vật, đồng thời thể hiện những 'triết lý tình yêu' đặc trưng của Vương Gia Vệ.

Âu Dương Phong (do Trương Quốc Vinh thủ vai), sau khi rời núi Bạch Đà, đã định cư tại một sa mạc, mở một quán rượu và trở thành một người môi giới giải quyết mọi vấn đề cho người khác. Khách hàng đến quán của Âu Dương Phong không chỉ để thực hiện những yêu cầu đặc biệt hay nghỉ ngơi, mà còn để chia sẻ những câu chuyện tình cảm của họ. Những câu chuyện của các nhân vật đan xen xuyên suốt nội dung phim, nhưng có thể được chia thành bốn câu chuyện chính.

Mộ Dung Yên - Hoàng Dược Sư - Âu Dương Phong

Hoàng Dược Sư (Lương Gia Huy) là bạn lâu năm của Âu Dương Phong và thường xuyên lui tới quán rượu của người bạn. Một ngày nọ, Âu Dương Phong nhận được nhiệm vụ ám sát từ Mộ Dung Yên (Lâm Thanh Hà), với mục tiêu không ai khác chính là Hoàng Dược Sư. Mộ Dung Yên muốn giết Hoàng Dược Sư vì cho rằng anh ta đã phụ bạc em gái của mình, Mộ Dung Yến. Ngược lại, Mộ Dung Yến lại yêu cầu Âu Dương Phong tiêu diệt anh trai của mình, vì nàng tin rằng anh ta đang cản trở tình yêu giữa mình và Hoàng Dược Sư. Sau nhiều lần tiếp xúc với hai chị em Mộ Dung, Âu Dương Phong nhận ra họ thực ra chỉ là một người với hai bản ngã khác nhau: Mộ Dung Yến thương nhớ Hoàng Dược Sư, còn Mộ Dung Yên thì tìm cách giết chết anh ta...

Hoàng Dược Sư và kiếm khách mù cùng phu nhân

Hoàng Dược Sư có một người bạn thân là một kiếm khách (Lương Triều Vĩ). Trong một dịp tham dự lễ cưới của bạn, kiếm khách này vô tình làm thê tử của người bạn (Lưu Gia Linh) phải lòng mình. Hoàng Dược Sư rời khỏi sự kiện và kiếm khách cũng không còn ở lại, vì mối quan hệ với vợ mình đã rạn nứt. Khi biết mình sắp mù, kiếm khách quyết định trở về quê để nhìn 'hoa anh đào' lần cuối. Tuy nhiên, do thiếu tiền, anh đã đến quán của Âu Dương Phong và xin giúp đỡ. Âu Dương Phong yêu cầu kiếm khách phải giúp đỡ mình chống lại nhóm mã tặc sắp đến. Trong trận chiến, kiếm khách mù đã hy sinh. Trước khi chết, anh nhờ Âu Dương Phong chuyển lời đến Hoàng Dược Sư, 'Có một người phụ nữ đang đợi anh ở quê nhà...' Khi đến quê nhà của kiếm khách, Âu Dương Phong không thấy hoa anh đào mà chỉ gặp thê tử của anh ta, và chợt nhận ra rằng 'hoa anh đào' mà kiếm khách muốn nhìn lần cuối chính là vợ mình.

Âu Dương Phong - Hồng Thất Công - Cô gái với giỏ trứng

Có một ngày, một cô gái (Dương Thái Ni) đến nhờ Âu Dương Phong trả thù cho em trai mình, nhưng yêu cầu của nàng bị từ chối vì chỉ có một giỏ trứng và một con lừa. Cô gái kiên nhẫn chờ đợi sự giúp đỡ của Âu Dương Phong trước cửa quán rượu ngày qua ngày... Hồng Thất Công (Trương Học Hữu) ghé thăm quán rượu và bắt đầu nhận các nhiệm vụ ám sát qua sự trung gian của Âu Dương Phong. Tuy nhiên, Hồng Thất Công là một người hoàn toàn khác biệt với Âu Dương Phong - một kẻ có quan điểm 'cách tốt nhất để không bị từ chối là chủ động từ chối trước'. Thay vì để người mình yêu thương ở lại, sau khi hoàn tất công việc tại quán, Hồng Thất Công đã dẫn theo thê tử mình (Li Bai) đi du lịch khắp nơi. Anh cũng đã giúp đỡ cô gái trả thù để đổi lại những quả trứng và tình yêu từ nàng...

Âu Dương Phong và người yêu

Tại quê hương, Âu Dương Phong có một người yêu thương sâu đậm (Trương Mạn Ngọc), nhưng chưa bao giờ bày tỏ tình cảm với nàng. Trước đây, Âu Dương Phong thường rời bỏ quê nhà và người yêu để phiêu bạt giang hồ mà không chút hối tiếc, cho đến một lần trở về, anh phát hiện người phụ nữ đã trở thành chị dâu của mình. Trong tác phẩm của Kim Dung, Âu Dương Phong có quan hệ với A Tuyết (chị dâu) và sinh ra Âu Dương Khắc. Tuy nhiên, dưới cái nhìn của Vương Gia Vệ, đó là một câu chuyện tình buồn, xuất phát từ sự cố chấp của các nhân vật. Người yêu của Âu Dương Phong, vì không chịu được sự ra đi của người tình, đã kết hôn với anh trai của hắn, tạo thành bi kịch của nàng. Hoàng Dược Sư cũng yêu người phụ nữ này và thường đến tìm Âu Dương Phong để biết tin tức về người mình yêu. Người yêu của Âu Dương Phong qua đời trong đau khổ, trước khi mất, nàng để lại cho Hoàng Dược Sư một loại rượu có khả năng làm quên quá khứ và nhờ gửi cho Âu Dương Phong. Hoàng Dược Sư uống rượu và quên đi quá khứ, trong khi Âu Dương Phong lại không bị ảnh hưởng. Mỗi lần nhìn về phía núi Bạch Đà, Âu Dương Phong vẫn thấy hình ảnh người con gái đang chờ đợi mình...

Diễn viên

• Trương Quốc Vinh vai Âu Dương Phong - Tây Độc
• Lương Gia Huy vai Hoàng Dược Sư - Đông Tà
• Lâm Thanh Hà vai Mộ Dung Yên / Độc Cô Cầu Bại
• Lương Triều Vỹ vai kiếm khách mù
• Lưu Gia Linh vai vợ của kiếm khách mù
• Trương Học Hữu vai Hồng Thất Công
• Trương Mạn Ngọc vai chị dâu của Âu Dương Phong

Đánh giá

Về mặt tài chính, Đông Tà Tây Độc là một thất bại lớn đối với nhà sản xuất. Dù đầu tư lên tới 40 triệu HKD, doanh thu tại Hồng Kông chỉ đạt hơn 9 triệu HKD. Tuy nhiên, bộ phim này lại được xem là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Vương Gia Vệ, dù giá trị của nó chưa được công nhận đầy đủ khi ra mắt. Ngay từ khi phát hành, Đông Tà Tây Độc đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều, nhưng hiện nay, giá trị của nó đã được công nhận. Trong danh sách 100 phim Trung Quốc vĩ đại nhất mọi thời đại, bộ phim này xếp hạng cao hơn cả Tâm trạng khi yêu và Xuân quang xạ tiết - hai tác phẩm nổi tiếng của Vương Gia Vệ tại châu Âu.

Nhạc phim

Toàn bộ nhạc nền của Đông Tà Tây Độc có thể được tìm thấy trong album Ashes of Time Soundtrack phát hành cùng năm với bộ phim.

Các bản nhạc:

• Khúc dạo đầu: Trái tim cô đơn
• Nghiệp vụ của sát thủ
• Tràn ngập tình yêu
• Yêu và ghét
• Ảo tưởng
• Tình yêu đã qua
• Cuộc tấn công của tên cướp đường
• Hy vọng
• Mắc kẹt
• Cuộc đấu
• Hạt bụi
• Tình yêu yêu thích
• Hồi tưởng
• Sự thật
• Kết thúc: Bay theo gió

Giải thưởng và Đề cử

• Giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông 1995
  • Chỉ đạo nghệ thuật xuất sắc (Trương Thúc Bình)
  • Quay phim xuất sắc (Christopher Doyle)
  • Phụ trang xuất sắc (Trương Thúc Bình)
  • Đề cử: Phim xuất sắc nhất
  • Đề cử: Đạo diễn xuất sắc (Vương Gia Vệ)
  • Đề cử: Biên tập phim xuất sắc (Đàm Gia Minh, Hề Kiệt Vĩ)
  • Đề cử: Nhạc nền xuất sắc (Trần Huân Cơ)
  • Đề cử: Kịch bản xuất sắc (Vương Gia Vệ)
• Giải thưởng Kim Mã 1994
  • Quay phim xuất sắc (Christopher Doyle)
  • Biên tập phim xuất sắc (Đàm Gia Minh, Hề Kiệt Vĩ)
• Giải thưởng Hội phê bình phim Hồng Kông 1995
  • Phim xuất sắc nhất
  • Đạo diễn xuất sắc nhất (Vương Gia Vệ)
  • Nam diễn viên xuất sắc nhất (Trương Quốc Vinh)
  • Kịch bản xuất sắc nhất (Vương Gia Vệ)
• Liên hoan phim Venice 1994
  • Giải thưởng đặc biệt của Ban giám khảo
• Liên hoan phim Venezia 1994
  • Quay phim xuất sắc (Christopher Doyle)
• Liên hoan phim Fant-Asia 1997
  • Phim châu Á xuất sắc nhất - Hạng 3
• Giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông 2005
  • Top 100 phim Trung Quốc vĩ đại nhất mọi thời đại

Thông tin thêm

• Do thất thu tài chính từ bộ phim, các nhà sản xuất quyết định thực hiện Đông Thành Tây Tựu, một bộ phim hài hoàn toàn mới với dàn diễn viên tương tự, nhằm thu hồi một phần vốn cho hãng phim.
• Vương Tổ Hiền cũng tham gia phim, nhưng tất cả cảnh quay của cô đã bị cắt bỏ bởi Vương Gia Vệ.
• Vào cuối năm 2007, Vương Gia Vệ đã thực hiện một phiên bản mới của Đông Tà Tây Độc mang tên Ashes of Time Redux, và phiên bản này đã được trình chiếu tại Liên hoan phim Cannes 2008.
• Tại Việt Nam, phiên bản 'Ashes of Time Redux' đã được công chiếu trên toàn quốc vào ngày 3 tháng 4 năm 2009.

Các liên kết hữu ích

• Xem trailer của phim
• Đọc bình luận về phim trên SPCNET