Đồng thuận mọi biện pháp và lợi ích của việc trẻ con tự chủ khi chơi

Theo Tiến sĩ Mildred Parten Newhall - một nhà xã hội học nghiên cứu về sự phát triển hành vi của trẻ em từ 2 đến 5 tuổi, đã đề xuất 6 giai đoạn khác nhau trong quá trình tham gia chơi của trẻ: chơi đơn lẻ, chơi tự chủ, chơi theo kiểu người xem, chơi và quan sát, chơi tương tác và chơi hợp tác, liên kết với người khác. 

6 giai đoạn này giúp trẻ hiểu về bản thân, môi trường và thế giới xung quanh. Chơi tự chủ là một phần quan trọng trong quá trình phát triển đó. Hãy cùng Mytour khám phá thêm về chơi tự chủ của trẻ nhé!

Đào sâu vào mọi ưu điểm và các hoạt động của việc trẻ tự chủ khi chơi. Nguồn từ bukalappak

Khám phá ý nghĩa của việc trẻ tự lập khi chơi?

Chơi tự lập hoặc chơi một mình là giai đoạn khi trẻ bắt đầu tự mình chơi. Đây là giai đoạn vui chơi của trẻ khi chưa có khả năng xã hội để tương tác và hợp tác với người khác. 

Trong quá trình chơi tự lập, trẻ sẽ khám phá các khía cạnh khác nhau của môi trường xung quanh. Trẻ sẽ thử nghiệm việc điều khiển các vật thể khác nhau, từ các phần của cơ thể đến các chuyển động và cấu trúc của các vật phẩm. Việc khám phá này mang lại nhiều lợi ích cho trẻ, những lợi ích này sẽ được trình bày trong phần tiếp theo của bài viết. Ngoài ra, giai đoạn chơi tự lập cũng là bước chuyển đổi sang giai đoạn vui chơi tiếp theo, đó là chơi theo kiểu người xem.

Khi nào trẻ bắt đầu chơi tự lập?

Trẻ thường bắt đầu chơi tự lập từ khoảng 2 đến 3 tháng tuổi. Lúc này, trẻ có thể nhận biết màu sắc và hình dạng khác nhau của các đồ vật. 

Từ 4 đến 6 tháng tuổi, trẻ sẽ bắt đầu tiếp xúc và tương tác với đồ chơi và các vật phẩm xung quanh. Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ sẽ đạt cột mốc chơi tự lập trong một khoảng thời gian nhất định, có thể nhanh hơn hoặc chậm hơn so với 4 đến 6 tháng tuổi. 

Trẻ thường bắt đầu chơi tự lập từ 2 đến 3 tháng tuổi. Nguồn từ educatall

Lợi ích của việc chơi tự lập trong quá trình phát triển của trẻ 

Mỗi giai đoạn trong quá trình tham gia vui chơi đều giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết. Chơi tự lập cũng vậy, nó đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ. Hơn nữa, chơi tự lập cũng giúp trẻ nâng cao khả năng tập trung và khám phá thế giới xung quanh. Dưới đây là một số lợi ích mà chơi tự lập mang lại cho trẻ.

Khuyến khích tính tự lập 

Với việc chơi tự lập, trẻ nhận ra rằng họ có thể vui chơi một mình mà không phụ thuộc vào người khác từ khi còn nhỏ. Trong quá trình này, các đồ chơi đóng vai trò quan trọng giúp trẻ tự mình giải trí. Đồng thời, điều này làm cho trẻ cảm thấy vui vẻ khi tương tác và thể hiện tình cảm với đồ chơi đó. 

Chơi tự lập khuyến khích sự độc lập ở trẻ. Nguồn từ petitjourney

Khám phá sở thích của trẻ 

Mỗi đứa trẻ sẽ được tự do lựa chọn cách chơi và đồ chơi theo những gì chúng thích và quan tâm. Ví dụ, một số trẻ thích chơi với ô tô, trong khi những đứa trẻ khác thích chơi búp bê, bộ đồ dùng nhà bếp hoặc các khối xây dựng... Thông qua sở thích này, cha mẹ có thể hiểu hơn về tính cách và sở thích của con mình. 

Khích lệ sự sáng tạo và trí tưởng tượng 

Đối với trẻ chơi tự lập, cha mẹ có thể nhận ra sự sáng tạo và trí tưởng tượng của chúng qua trò chơi. Khi chơi một mình, trẻ có thể tự do thể hiện suy nghĩ mình mà không bị áp lực từ cha mẹ và người xung quanh. Trẻ có thể diễn giải mọi thứ theo cách riêng của chúng trong khi chơi với đồ vật. 

Chơi tự lập khích lệ sự sáng tạo và trí tưởng tượng.

Nâng cao khả năng tập trung 

Khi chơi một mình, trẻ được tự do quyết định trò chơi và cách chơi mà không bị ảnh hưởng từ người khác. Điều này giúp trẻ tập trung vào trò chơi hoặc đồ chơi trong một khoảng thời gian dài. 

Tạo niềm vui cho trẻ

Khi bắt đầu chơi tự lập, trẻ cũng đang tận hưởng niềm vui mà không cần sự giúp đỡ của ai. Chơi một mình là cách tốt để trẻ thể hiện sự sáng tạo của mình và cảm thấy hạnh phúc. 

Sẵn sàng cho việc vào trường

Đi học là một trong những bước quan trọng trong quá trình phát triển của mỗi đứa trẻ. Chơi tự lập giúp việc chuyển từ nhà, nơi quen thuộc và an toàn đối với trẻ sang một môi trường mới trở nên dễ dàng hơn. Với khả năng chơi tự lập, trẻ có thể dễ dàng thích nghi và háo hức khám phá môi trường xung quanh. 

Chơi tự lập giúp trẻ chuẩn bị trước để dễ dàng hòa nhập với môi trường mới. Nguồn từ womensweekly

Tăng cường khả năng giải quyết vấn đề của trẻ 

Chơi tự lập khích lệ trẻ suy nghĩ và giải quyết vấn đề. Trẻ có thể suy nghĩ và tìm ra giải pháp cho những thách thức khi chơi. Hơn nữa, quá trình này cũng giúp trẻ rèn luyện sự kiên nhẫn khi đợi đến lúc tìm ra lời giải cuối cùng.

Cha mẹ có thời gian để thư giãn 

Khi trẻ chơi tự lập, chúng không cần sự ở bên cạnh của cha mẹ. Do đó, trong thời gian này, cha mẹ có thể thư giãn.

Phát triển kỹ năng vận động của trẻ 

Khi chơi một mình, trẻ có thể khám phá môi trường xung quanh, tò mò và hiểu rõ hơn về cách chơi của các loại đồ chơi và đồ vật. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, cầm nắm và rèn luyện kỹ năng vận động. 

Trẻ có thể phát triển kỹ năng vận động khi tự chơi. Nguồn từ summitmedia

Minh họa về việc chơi một mình

Tuỳ thuộc vào tuổi, các hoạt động của trẻ khi tự chơi sẽ thay đổi. Dưới đây là một số ví dụ phổ biến về hoạt động tự chơi của trẻ: 

• Quan sát hình ảnh hoặc màu sắc sáng.
• Lắc các vật để tạo ra âm thanh.
• Xếp hình hoặc xếp cốc.
• Cầm và tập trung vào đồ chơi.
• Chuyển từng trang sách như đang đọc.
• Chơi đồ chơi bếp và tổ chức tiệc.
• Vẽ và tô màu.
• Chơi với xe lửa đồ chơi.
• Thiên về chơi đất nặn hoặc bột sét. 

Minh họa về các hoạt động tự chơi của trẻ. Nguồn từ teflcourse

Các hoạt động tự chơi

Ngoài các ví dụ trên, một số hoạt động thông thường mà cha mẹ có thể gợi ý cho trẻ khi tự chơi: 

• Cho trẻ vẽ trên bảng.
• Xây dựng một chiếc lều cho trẻ với đầy đủ đồ chơi yêu thích.
• Phát nhạc mà trẻ thích nghe.
• Khuyến khích trẻ kết nối hình ảnh trong sách với thực tế.
• Cho trẻ chơi với các vật liệu cảm giác như bột nặn, đất sét. 
• Chọn đồ chơi phù hợp với tuổi của trẻ, đặc biệt là những trò chơi giúp phát triển trí não như xếp hình, đồ dùng nhà bếp, lego, đồ chơi nhập vai hoặc gạch magna.

Hoạt động tự chơi của trẻ. Nguồn từ vcdn

Bài viết liên quan: Những hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ sơ sinh ở từng độ tuổi

Khích lệ việc chơi tự lập ở trẻ

Mặc dù việc chơi tự lập ngày càng phổ biến ở trẻ. Bên cạnh đó, vẫn có một số trường hợp trẻ muốn chơi cùng bố mẹ hoặc anh chị. Để khích lệ trẻ chơi tự lập, cha mẹ có thể tham khảo những cách sau. 

Cung cấp đồ chơi phù hợp với trẻ

Một số đồ chơi hoạt động bằng pin có thể thu hút sự chú ý ban đầu của trẻ với âm thanh và ánh sáng. Tuy nhiên, chúng không thúc đẩy sự phát triển. Thay vào đó, cha mẹ nên chọn đồ chơi Montessori giúp kích thích trí não, sáng tạo và khả năng vận động như đồ chơi xếp lego, bột nặn và đồ dùng nhà bếp để trẻ có thể khám phá và phát triển theo cách riêng của mình.

Cha mẹ nên chọn các đồ chơi thú vị giúp trẻ phát triển trí não.

Tạo điều kiện cho trẻ chơi tự lập 

Một số phụ huynh lo lắng khi trẻ chơi một mình. Tuy nhiên, việc này quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Hãy để trẻ tự do sáng tạo khi chơi một mình, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo.

Hiểu biết sâu sắc về trẻ

Mỗi đứa trẻ phát triển theo cách riêng. Có trẻ thích chơi một mình và cần khích lệ từ cha mẹ để tương tác với bạn bè, trong khi có trẻ ngược lại. Cha mẹ cần hiểu sâu sắc về con và tạo điều kiện cho trẻ trải nghiệm theo cách riêng của mình.

Cha mẹ hãy gần gũi để thấu hiểu con yêu của mình. Nguồn từ googleusercontent

Tạo ra không gian vui chơi thoải mái cho trẻ 

Để khuyến khích trí tưởng tượng và kỹ năng vận động, cha mẹ nên dẫn trẻ đến những không gian vui chơi mở rộng như công viên và sân chơi. Tuy nhiên, ở những nơi như vậy, cha mẹ cần luôn giữ mắt đến trẻ để đảm bảo an toàn cho bé.

Không nên can thiệp ngay

Cha mẹ không nên can thiệp ngay, ngay cả khi thấy trẻ gặp khó khăn trong quá trình chơi tự lập mà chưa được hỏi. Thay vào đó, cha mẹ hãy ngồi lại và quan sát cách trẻ giải quyết vấn đề. Nếu cha mẹ ngay lập tức chỉ dẫn trẻ, điều này có thể làm gián đoạn quá trình suy nghĩ và làm cho trẻ phụ thuộc vào cha mẹ khi đưa ra quyết định.

Quan tâm chung về việc chơi tự lập

Chơi tự lập hay chơi một mình thường phổ biến ở trẻ từ 1 đến 2 tuổi. Đây là giai đoạn mà trẻ thích chơi một mình, chưa phát triển các kỹ năng giao tiếp và xã hội cần thiết. Về mặt độ tuổi, việc chơi tự lập ở trẻ vẫn chưa được xác định rõ ràng. Vì vậy, nếu cha mẹ phát hiện trẻ không có xu hướng chơi tự lập, có thể hỏi ý kiến của bác sĩ để được tư vấn thêm.

Theo dõi con khi chơi tự lập, cha mẹ có thể hiểu được tính cách của con mình. Nguồn từ smartparents

Chơi tự lập giúp trẻ khám phá về bản thân, sở thích, tăng khả năng tự suy nghĩ và giải quyết vấn đề. Đồng thời, làm cho trẻ trở nên độc lập, tự tin và tự trọng. Bằng cách theo dõi con khi đang chơi tự lập, cha mẹ có thể hiểu được tính cách của con mình.

Ý chính

• Chơi tự lập giúp trẻ khám phá và phát triển sự tò mò về môi trường xung quanh, các đồ vật và ngay cả bản thân chúng. 
• Chơi một mình làm cho trẻ độc lập, hiểu được sở thích của mình và cải thiện khả năng tập trung. 
• Cha mẹ nên khuyến khích trẻ chơi một mình bằng cách cho trẻ nhìn vào bức tranh tươi sáng, cho phép vẽ và tô màu hoặc tham gia cùng chơi xếp hình. 

Dưới đây là những thông tin về giai đoạn chơi tự lập ở trẻ mà Mytour muốn chia sẻ đến các phụ huynh. Hy vọng thông qua bài viết này sẽ giúp các bậc cha mẹ có thêm nhiều kiến thức bổ ích về cột mốc chơi tự lập ở con của mình. 

Thanh Lam tổng hợp từ Mom Juction