Khi một công ty tiến hành vòng gọi vốn với mức giá thấp hơn so với vòng gọi vốn trước đó, được gọi là “Down Round”.
Trên đây là những điều cần biết về Down Round mà các nhà sáng lập và nhà đầu tư cần nắm rõ. Bài viết sẽ giới thiệu từ khái niệm, lý do xuất hiện đến ý nghĩa và các lựa chọn thay thế.
Down Round là gì?
Down Round là thuật ngữ trong lĩnh vực đầu tư và tài chính, diễn ra khi một công ty gọi vốn với mức giá thấp hơn so với vòng gọi vốn trước đó. Down Round thường xảy ra khi công ty không thể hoặc chọn không huy động vốn ở mức giá cao hơn, có thể do nhiều nguyên nhân như tình hình thị trường, hiệu quả kinh doanh của công ty, và bối cảnh kinh tế chung,... Mặc dù việc xuất hiện Down Round có tác động tiêu cực đến nhà đầu tư và cổ đông hiện hữu, làm giảm giá trị công ty và cổ phiếu, nhưng nó có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết khó khăn về tài chính của công ty.
Tại sao các công ty lại gặp phải Down Round?
Có một số lý do dẫn đến Down Round xảy ra khi một công ty gọi vốn, bao gồm:
Không đạt được mục tiêu tăng trưởng của nhà đầu tư: Hiệu quả hoạt động của công ty không đạt được kỳ vọng, dẫn đến doanh thu và dự báo tăng trưởng thấp hơn. Nếu một công ty không hoàn thành các mục tiêu kinh doanh cần thiết, kỳ vọng của nhà đầu tư sẽ phải điều chỉnh giảm xuống, hoặc các nhà đầu tư từ các vòng gọi vốn trước có thể tận dụng điều này để hạ giá cổ phiếu và dẫn đến định giá toàn diện của doanh nghiệp giảm.
Nền kinh tế bất lợi: Gồm nhiều yếu tố như lãi suất, biến động của thị trường chứng khoán và tâm lý chung của nhà đầu tư trong môi trường kinh tế tổng thể có thể có ảnh hưởng sâu rộng đến quá trình định giá.
Những điều kiện kinh tế thuận lợi thường đi kèm với sự gia tăng giá trị doanh nghiệp tương ứng, tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp được định giá cao hơn. Ngược lại, trong thời kỳ kinh tế suy thoái, các nhà đầu tư có xu hướng đánh giá doanh nghiệp ở mức giá thấp hơn, dẫn đến việc cổ phiếu hoặc cổ phần của doanh nghiệp được bán ra với mức giá thấp hơn.
Các startup trong một môi trường kinh tế khủng hoảng hoặc suy thoái gặp khó khăn trong việc thu hút các nhà đầu tư mới với mức định giá cao trước đó. Một số thời kỳ được gọi là “mùa đông gọi vốn” để mô tả tình trạng thị trường gọi vốn khó khăn, ảm đạm.
Môi trường cạnh tranh suy thoái: Nếu có sự xuất hiện của các đối thủ mới, rủi ro giảm thị phần sẽ ảnh hưởng đến việc định giá. Các công ty có thể gặp khó khăn trong việc thuyết phục nhà đầu tư về giá trị của mình khi phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Trong thời gian có sự cạnh tranh trên thị trường, các nhà đầu tư có xu hướng giảm giá cổ phiếu để bù đắp rủi ro. Ngoài ra, các nhà đầu tư có xu hướng nghiên cứu lợi thế cạnh tranh của đối thủ để làm cơ sở so sánh và xác định giá trị hợp lý của công ty cho các vòng cấp vốn sắp tới.
Hậu quả của Down Round đối với một công ty và nhà đầu tư
Một số công ty cố gắng huy động vốn với giá trị thấp hơn có thể gặp phải một số tác động tâm lý tiêu cực như làm suy yếu niềm tin của nhà đầu tư, tinh thần của nhân viên và hình ảnh công ty.
Ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và tài chính: Giảm giá trị cổ phần có thể ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn của công ty và thực hiện các kế hoạch phát triển dựa trên việc tăng vốn. Điều này có thể dẫn đến việc cắt giảm chi phí, hạn chế khả năng mở rộng và phát triển.
Người sáng lập và nhân viên: Cổ phần vốn sở hữu của họ, thường là cổ phiếu hoặc cổ phần, có thể bị dilution do việc phát hành cổ phiếu mới với giá thấp hơn. Điều này có thể ảnh hưởng đến động lực và cam kết lâu dài của họ với công ty.
Tâm lý và niềm tin của nhà đầu tư và cổ đông: Down Round thường gây thiệt hại đến lòng tin của các nhà đầu tư hiện tại và cổ đông. Việc giảm giá trị cổ phiếu có thể làm giảm sự hứng thú và niềm tin vào tiềm năng tương lai của công ty.
Sự dilution tỷ lệ sở hữu: Nếu Down Round dẫn đến việc phát hành cổ phiếu với số lượng lớn hơn hoặc giá thấp hơn, nó có thể dẫn đến sự pha loãng cổ phần của cổ đông hiện tại, làm giảm giá trị của cổ phần họ đang sở hữu.
Khó khăn trong thu hút các nhà đầu tư tiềm năng trong tương lai: Down Round có thể tạo ra ấn tượng tiêu cực về công ty khởi nghiệp, dẫn đến sự giảm sút niềm tin của nhà đầu tư và khó khăn hơn trong việc huy động vốn trong tương lai.
Hiểu được tầm quan trọng của các Down Round là điều cần thiết đối với các công ty khởi nghiệp, nhà đầu tư và nhân viên. Đây là một lời nhắc nhở quan trọng để duy trì những kỳ vọng thực tế và liên tục theo dõi hiệu quả hoạt động của công ty cũng như xu hướng thị trường để đưa ra những quyết định đúng đắn trong quá trình huy động vốn.
Các phương án thay thế cho Down Round
Như đã thấy, Down Round có thể gây ra những hậu quả đáng kể cho các cổ đông hiện tại, bao gồm cả những người sáng lập.
Đó là lý do tại sao các công ty khởi nghiệp nên xem xét các lựa chọn của mình trước khi quyết định tiếp tục với Down Round. Một số phương án thay thế có thể bao gồm:
Đàm phán với nhà đầu tư. Nếu chuẩn bị tiếp tục với Down Round, các công ty khởi nghiệp có thể mời các nhà đầu tư của mình ngồi lại và xem xét khả năng đàm phán lại các điều khoản ban đầu của vòng gọi vốn. Để đạt được mức giá phù hợp và làm hài lòng các bên, doanh nghiệp nên cung cấp thêm nhiều quyền lợi hấp dẫn cho nhà đầu tư hiện tại.
Vay vốn ngắn hạn. Nếu công ty khởi nghiệp đang gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động trong thời gian ngắn hạn, có thể xem xét vay vốn ngân hàng để giải quyết các vấn đề cấp bách về dòng tiền. Các khoản vay ngắn hạn là sự cứu cánh cho các doanh nghiệp nhỏ. Yêu cầu về các khoản vay như vậy thường dễ đáp ứng hơn và lãi suất cũng thấp hơn.
Tối ưu hóa chi phí và tăng hiệu quả hoạt động. Đây là sự lựa chọn tối ưu, với việc áp dụng hệ thống kinh doanh linh hoạt và đơn giản trong thời điểm khó khăn. Nếu startup có thể giảm chi phí không cần thiết và mang lại hiệu quả cao hơn, chúng ta có thể tạm thời từ bỏ việc huy động vốn bên ngoài cho đến khi công ty có vị thế vững chắc hơn. Mặc dù không phải mọi công ty đều có khả năng thực hiện điều này, nhưng đây là điều cần cân nhắc trước khi bắt đầu Down Round.
Tương tự như thị trường giảm giá, các giai đoạn suy thoái đôi khi là không thể tránh khỏi đối với các startup. Có những lựa chọn thay thế có thể hỗ trợ các startup, tuy nhiên không có giải pháp nào là miễn phí - mọi giải pháp thay thế đều đi kèm với chi phí thực tế và có thể chỉ đơn giản là trì hoãn vòng suy thoái. Điều quan trọng đối với cả người sáng lập startup và nhà đầu tư đang đối mặt với những tình huống thách thức là phải cân nhắc kỹ lưỡng các tác động tiêu cực của các vòng Down Round với chi phí này.