Bộ giao thức Internet |
---|
Tầng ứng dụng (Application layer) |
|
Tầng giao vận (Transport layer) |
|
Tầng mạng (Internet layer) |
|
Tầng liên kết (Link layer) |
|
DSL, viết tắt của Digital Subscriber Line (Dòng thuê bao số), là một công nghệ truyền tải dữ liệu kỹ thuật số qua cáp đồng của mạng điện thoại nội hạt. Được phát triển từ năm 1988 bởi các kỹ sư tại Bell Labs, DSL tận dụng phổ tần số không sử dụng trong dịch vụ thoại để truyền tải tín hiệu số mà không làm gián đoạn cuộc gọi hiện tại. Dù ban đầu không được ủng hộ nhiều, nhưng đến cuối thập niên 1990, khi các công ty viễn thông tìm kiếm giải pháp Internet băng thông rộng, DSL bắt đầu được chú ý và ứng dụng rộng rãi.
Đến năm 2005, DSL và cáp modem là hai công nghệ chính cạnh tranh trong việc cung cấp dịch vụ Internet tốc độ cao cho người dùng ở châu Âu và Bắc Mỹ. Dù kỹ thuật cáp modem thường nhanh hơn DSL, với ADSL - một dạng của DSL - có thể đạt tốc độ 8 Mbit/s trên đường truyền 2 km cáp đồng và phiên bản mới đạt 20 Mbit/s, các cáp điện thoại dài hơn 2 km có thể gây suy giảm tín hiệu. Ngược lại, cáp modem có thể cung cấp băng thông lên đến 30 Mbit/s nhưng phải chia sẻ với nhiều người dùng trên cùng một đường dẫn.
Modem số DSL thực hiện việc truyền dữ liệu qua đường cáp đồng mà không qua hệ thống chuyển mạch điện thoại, tránh làm nhiễu tín hiệu thoại. Trong khi băng tần thoại chỉ chiếm 0-4 kHz, công nghệ DSL sử dụng tần số cao hơn 100 kHz để truyền tải tín hiệu.
Phân loại xDSL và sự tiến hóa của nó
ISDN
ISDN (Mạng số tích hợp đa dịch vụ - Integrated Services Digital Network) được xem là bước khởi đầu của công nghệ xDSL. Được giới thiệu vào năm 1976, ISDN nhằm mục đích tích hợp truyền dữ liệu và thoại trong một hệ thống duy nhất. Nó cung cấp 2 kênh cơ bản: một kênh 64kbps (kênh B) cho thoại hoặc dữ liệu và một kênh 16kbps (kênh D) cho các tín hiệu điều khiển. Tuy nhiên, ISDN chỉ phù hợp với dịch vụ thoại và chuyển mạch gói tốc độ thấp, không đáp ứng được nhu cầu của chuyển mạch gói tốc độ cao như hiện nay. Vì thế, ISDN chủ yếu được sử dụng cho các hộ gia đình hoặc doanh nghiệp nhỏ. Dù vậy, ISDN vẫn là nền tảng cho các dịch vụ tích hợp sau này, và ISDN Digital Subscriber Line (IDSL) - một biến thể của ISDN, cung cấp tốc độ 144Kbps trên cả hai kênh B và D.
HDSL
HDSL (high-bit-rate digital subscriber line) xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1986 trong các phòng thí nghiệm. Là sự phát triển tiếp theo của ISDN, HDSL dựa trên tiêu chuẩn T1/E1 của Mỹ và châu Âu. Phiên bản HDSL1 cho phép truyền dữ liệu với tốc độ 1,544Mbps hoặc 2,048Mbps qua 2 hoặc 3 đôi dây. Sau đó, HDSL2 ra đời cho phép truyền 1,544Mbps đối xứng qua một đôi dây. HDSL2 được phát triển với nhiều đặc điểm của ADSL và có ưu điểm là không cần trạm lặp, giúp giảm thiểu suy hao tín hiệu và duy trì chất lượng truyền tải tốt hơn. HDSL thường được sử dụng bởi các nhà cung cấp dịch vụ điện thoại để thiết lập các kết nối tốc độ cao giữa các tòa nhà hoặc khu văn phòng.
VDSL
VDSL (dòng thuê bao số tốc độ rất cao - very-high-bit-rate digital subscriber line) là một công nghệ xDSL cho phép truyền dữ liệu đối xứng qua một đôi dây đồng. VDSL đạt tốc độ tải xuống tối đa lên tới 52Mbps và tải lên có thể đạt 2,3 Mbps. Tuy nhiên, VDSL chỉ hoạt động hiệu quả trong các khoảng cách ngắn. Công nghệ này chủ yếu sử dụng cáp quang cho truyền dẫn chính và chỉ dùng cáp đồng ở cuối đường truyền.
ADSL
ADSL (DSL không đối xứng - Asymmetrical DSL) là một phiên bản của công nghệ xDSL. ADSL cung cấp băng thông không đồng đều trên một đôi dây, với tốc độ tải xuống cao hơn đáng kể so với tốc độ tải lên. ADSL được phát triển vào năm 1989 và có các phiên bản khác nhau: ADSL1 cung cấp 1,5 Mbps cho tải xuống và 16 kbps cho tải lên, ADSL2 hỗ trợ 3 Mbps cho tải xuống và 16 kbps cho tải lên, trong khi ADSL3 có thể đạt 6 Mbps cho tải xuống và ít nhất 64 kbps cho tải lên. Dịch vụ ADSL hiện tại có thể cung cấp lý thuyết 8 Mbps cho tải xuống và 2 Mbps cho tải lên, nhưng thực tế thường không đạt được tốc độ quảng cáo do các yếu tố từ nhà cung cấp dịch vụ.
RADSL
RADSL (dòng thuê bao số thích ứng với tốc độ - rate-adaptive digital subscriber line) là một biến thể của ADSL, trong đó các modem có khả năng kiểm tra và điều chỉnh tốc độ kết nối dựa trên chất lượng đường truyền hiện tại. RADSL còn được biết đến như là ADSL với khả năng thay đổi tốc độ theo điều kiện mạng.