Dự án Iceworm: Tên lửa hạt nhân dưới băng!

Ẩn mình dưới vùng băng lớn của Greenland là căn cứ bí mật Camp Century (Trại Thế kỷ) trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Thành lập vào năm 1959, căn cứ này là trung tâm của Dự án Iceworm, một chương trình bí mật của Quân đội Hoa Kỳ.

Bí mật về hạt nhân và đường hầm ẩn giấu

Dự án Iceworm là một minh chứng rõ ràng cho khái niệm về sự bí mật. Mặc dù bắt đầu từ cuối những năm 1950 và hoạt động đến khoảng những năm 1960, nhưng chỉ được công nhận chính thức vào năm 1996 khi tài liệu mật của chính phủ được công bố. Thông tin này đã cho phép công chúng biết về dự án và về căn cứ Camp Century (Trại Thế kỷ).

Dự án Iceworm do Quân đội Hoa Kỳ tiến hành, mục tiêu chính là triển khai mạng lưới các bãi phóng tên lửa hạt nhân di động dưới lớp băng ở Greenland, Đan Mạch. Mục đích là tăng cường sức mạnh hạt nhân của Mỹ, phản đối Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Dự án này xây dựng các cơ sở hạ tầng bí mật để phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) từ bên trong khu vực Bắc Cực. Nó thực chất là một căn cứ hạt nhân bí mật, được giấu dưới tầng băng.

Kế hoạch của dự án này là xây dựng một hệ thống đường hầm dài khoảng 4.000 km dưới Greenland. Những đường hầm này có khả năng triển khai tới 600 tên lửa hạt nhân và sẽ thay đổi vị trí định kỳ để tránh bị phát hiện. Dự án này được giữ bí mật, và ngay cả chính phủ Đan Mạch cũng ít biết đến nó.

Triển khai một mạng lưới như vậy không chỉ là một công việc kỹ thuật lớn mà còn cực kỳ tốn kém. Tuy nhiên, Mỹ tin rằng điều đó sẽ mang lại những giá trị nhất định. Thứ nhất, họ hy vọng rằng dự án sẽ giúp quân đội gây bất ngờ và đánh bại các đối thủ tiềm năng, đồng thời làm cho chúng khó phát hiện và tấn công vào các cơ sở tên lửa của Mỹ.

Thứ hai, trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, cả Mỹ và Liên Xô đều cố gắng triển khai sức mạnh ở khu vực Bắc Cực vì lý do chiến lược, quân sự và kinh tế. Hy vọng rằng nếu Liên Xô vượt lên, Dự án Iceworm có thể cung cấp một lớp đệm chống lại các cuộc tấn công tiềm tàng của họ.

Cuối cùng, trong những năm 50/60, cả Mỹ và Liên Xô đều muốn mở rộng phạm vi hạt nhân của họ. Dự án Iceworm sẽ giúp Mỹ tăng cường vị thế chiến lược của họ và mở rộng tầm bắn hạt nhân.

Căn cứ Camp Century

Việc xây dựng Trại Thế kỷ bắt đầu vào năm 1959 và hoạt động đến năm 1967. Khi Mỹ nói với chính phủ Đan Mạch về dự án này, họ không nói thật về mọi điều.

Họ giới thiệu Trại Thế kỷ cho chính phủ Đan Mạch như một nơi để thử nghiệm kỹ thuật xây dựng ở Bắc Cực và để chứng minh tính khả thi của các tiền đồn quân sự trên băng. Họ cũng tuyên bố rằng trại sẽ thực hiện “các thí nghiệm khoa học” và kiểm tra hiệu suất của lò phản ứng hạt nhân di động (PM-2A).

Thật lòng mà nói, Mỹ không nói dối. Tổng cộng có 21 đường hầm với tổng chiều dài 3.000 mét đã được khoét ra khỏi tảng băng và được lợp mái che. Tuy nhiên, không có tên lửa hạt nhân nào được lắp đặt trong những địa điểm này.

Những đường hầm này chứa đầy các tòa nhà đúc sẵn với đầy đủ tiện ích từ bệnh viện, cửa hàng đến nhà hát và nhà thờ. Nó có thể coi là một thị trấn nhỏ dưới lớp băng với khoảng 200 nhà nghiên cứu và quân nhân sống cùng một lúc.

Địa điểm này cũng được sử dụng để thử nghiệm lò phản ứng hạt nhân di động đầu tiên trên thế giới, cung cấp năng lượng cho địa điểm từ năm 1960 đến 1963. Các nhà nghiên cứu tại đây đã kiểm tra các dòng sông băng tan chảy gần đó và khoan lõi băng để tìm vi khuẩn, virus như bệnh dịch hạch. Nghiên cứu này vẫn được các nhà khoa học khí hậu sử dụng cho đến cuối năm 2005.

Tuy nhiên, tất cả nghiên cứu này thực ra chỉ là một phần nhỏ của mục tiêu chính của chính phủ Hoa Kỳ.

Các lõi băng thực tế được đào không liên quan nhiều đến nghiên cứu khí hậu mà hơn là đảm bảo sự ổn định của các đường hầm khi tảng băng dịch chuyển.

Ban đầu, Camp Century có vẻ đã chứng minh rằng Dự án Iceworm là khả thi, nhưng mọi thứ nhanh chóng thay đổi. Sau khoảng ba năm, các quan sát và nghiên cứu thực tế đã cho thấy các tảng băng không ổn định như dự kiến ban đầu. Thực ra, tuyết và băng có tính đàn hồi nhớt, có nghĩa là chúng di chuyển và biến dạng theo thời gian.

Hoa Kỳ đã đánh giá thấp tốc độ diễn ra của sự kiện này và các nhà địa chất tại Trại Thế kỷ nhận thấy có thể chỉ còn khoảng hai năm nữa trước khi các đường hầm của trại sụp đổ. Và điều này đã thực sự xảy ra vào năm 1962, mái lò phản ứng của trại bắt đầu nghiêng và phải được nâng cao thêm 5 feet (1,5 m) để tránh làm hỏng lò phản ứng.

Dẫn đến mối lo ngại về an toàn, vào tháng 7 năm 1963, quân đội quyết định đóng cửa lò phản ứng vĩnh viễn. Năm 1965, lò phản ứng đã được dỡ bỏ và trại đã được sơ tán.

Một năm sau đó, dự án bị đóng cửa vĩnh viễn. Chính phủ Mỹ quyết định rằng với tốc độ di chuyển của tảng băng, Dự án Iceworm không còn khả thi nữa.

Bóng ma của Dự án Iceworm

Khi khu trại ngừng hoạt động vào năm 1967, hầu hết khu vực, bao gồm cả rác thải, đơn giản chỉ là bị bỏ hoang dưới lớp băng ở Greenland. Người ta tin rằng nó sẽ tiếp tục tồn tại, an toàn dưới hàng tấn băng và tuyết trong thời gian tới.

Tuy nhiên, có nhiều thay đổi kể từ những năm 60: Đặc biệt là hiện nay, chúng ta hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu so với thời điểm đó. Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy trong vài thập kỷ tới, dải băng ở Greenland sẽ bắt đầu tan chảy.

Lo ngại rằng điều này sẽ dẫn đến việc thải ra chất thải bị bỏ lại tại Trại Thế kỷ - bao gồm chất thải hạt nhân, 200.000 lít dầu diesel, PCB và một lượng nước thải khổng lồ sẽ bị xả vào môi trường địa phương. Mặc dù các ước tính khác nhau, nhưng dự kiến sớm nhất là vào năm 2090 hoặc muộn nhất vào năm 2179, tất cả các chất thải này sẽ được giải phóng, gây tổn hại thêm đến môi trường xung quanh.

Nhìn lại, Dự án Iceworm có thể được coi là một thử nghiệm đầy tham vọng nhưng sự sụp đổ cuối cùng của nó đã làm nổi bật những thách thức ghê gớm mà môi trường Bắc Cực đặt ra và sự phức tạp của việc duy trì cơ sở hạ tầng quân sự bí mật. Ngay cả Hoa Kỳ, với tất cả công nghệ và tài nguyên của mình, cũng không thể chống lại sức mạnh của Mẹ Thiên nhiên.

Tham khảo: Các Sự kiện Lịch sử