Dự án thành phố Đường Thẳng của Ả-rập Xê-út: rộng chỉ 200 mét, nhưng dài tới 170 km

Thành phố trong mơ sẽ có sức chứa 9 triệu dân. Tuy chưa khởi công, Ả-rập Xê-út hy vọng Đường Thẳng sẽ trở thành hiện thực vào năm 2025.

Tình hình biến đổi khí hậu không khả quan hơn trong những năm qua, khiến nhiều vương quốc Trung Đông tìm kiếm giải pháp thay thế cho mô hình kinh tế phụ thuộc vào khí thải carbon - họ mong muốn thu hút nhà đầu tư cũng như dân cư toàn cầu tới du lịch, làm ăn hay chỉ đơn giản là sinh sống tại miền đất giàu nắng và cát.

Một trong những thành tố chủ chốt trong kế hoạch dài hạn này mang tên The Line (tạm dịch là Đường Thẳng), là thành phố trị giá hơn 450 tỷ USD và được thiết kế cho 9 triệu cư dân. Những con số khổng lồ vừa nêu vẫn không phải điểm đặc biệt của Đường Thẳng, khi thành phố kỳ lạ này có bề ngang chỉ 200 mét và chiều dài tới 170 kilomet, hai mặt thành phố sẽ là một cấu trúc giống gương phản chiếu cao tới 500 mét. Đường Thẳng sẽ nằm về phía miền Tây Bắc tỉnh Tabuk và khởi đầu từ bờ vịnh Aqaba. Dường như, chính quyển đất nước Trung Đông muốn xây dựng một thành phố vắt ngang đất nước.

Theo lời các kỹ sư, Đường Thẳng sẽ đặt ra chuẩn mực mới cho những thành phố xanh. Tổng diện tích Đường Thẳng dự kiến sẽ chỉ chiếm 34 km2, tương đương với việc mỗi người chỉ sở hữu 4m2 diện tích sống. Đường Thẳng sẽ chiếm một phần nhỏ của siêu thành phố NEOM dự kiến rộng tới 26.500 km2; NEOM sẽ bao gồm cảng biển, sân bay, khu công nghiệp, khu nghiên cứu, các trung tâm thể thao và giải trí, bên cạnh những điểm thu hút khách du lịch.

Chi tiết Đường Thẳng

Dự án Đường Thẳng được đánh giá là thân thiện với môi trường với việc tối ưu hóa khoảng cách từ trung tâm đến rìa thành phố, cùng với hệ thống phương tiện công cộng hoạt động bằng điện, giúp di chuyển trên quãng đường 170 km chỉ mất khoảng dưới 20 phút.

Không gian sống trong Đường Thẳng được đánh giá là rộng rãi, với mỗi người sở hữu tới 1.000 m3 không gian. Điều này rộng rãi hơn so với hầu hết các đô thị đông dân cư hiện nay. Tuy nhiên, độ cao của Đường Thẳng tương đương với một tòa nhà chọc trời cao 125 tầng, yêu cầu cơ sở hạ tầng linh hoạt với hệ thống thang máy để cư dân thuận tiện lên xuống.

Chi phí sống tại Đường Thẳng được ước tính vào khoảng 55.000 USD/người dân. Số liệu này không phải là con số khiêm tốn, bao gồm cả các chi phí dịch vụ và hệ thống cơ sở hạ tầng bên trong thành phố.

Mặc dù khác biệt, thiết kế 'thẳng tưng' này không hoàn toàn mới. Năm 1882, chuyên gia quy hoạch đô thị người Tây Ban Nha Arturo Soria y Mata đã công bố ý tưởng về một thành phố thẳng, đưa toàn bộ hạ tầng vào mép thành phố. Thiết kế xoay quanh hai tôn chỉ, “thôn quê hóa” thành phố và “đô thị hóa” vùng quê.

Thành phố Đường Thẳng áp dụng những khái niệm này, nhưng vấn đề về “đô thị hóa vùng quê” vẫn còn nhiều thắc mắc. Liệu một bức tường phản chiếu cao tới 500 mét và dài 170 km có ảnh hưởng thế nào tới môi trường sống?

Do Đường Thẳng kéo dài từ Đông tới Tây, thiết kế này sẽ giúp tối ưu hóa việc điều hòa nhiệt độ trong những tháng nắng nóng, nhưng cũng có thể tạo ra bóng lớn khi mùa đông đến.

Tác động môi trường

Các kỹ sư xây dựng Đường Thẳng nhằm mục tiêu không phát thải. Sử dụng năng lượng tái tạo, hydro sạch sẽ là một mặt hàng xuất khẩu quan trọng, xử lý nước thải trước khi trả lại môi trường, và áp dụng hệ thống nhà thông minh với công nghệ tiên tiến. Cư dân sẽ di chuyển bằng đôi chân, xe đạp hoặc các phương tiện công cộng.

Thiết kế cho thấy cư dân chỉ mất ít hơn hai phút để ra không gian tự nhiên, tuy nhiên việc di chuyển từ tầng cao có thể gặp khó khăn. Hệ thống di chuyển hiệu quả là cần thiết để đảm bảo cuộc sống thuận tiện.

Những hạn chế trên có thể ảnh hưởng tới sự hấp dẫn của Đường Thẳng.

Tương lai đầy hứa hẹn

Dự kiến Đường Thẳng hoàn thành vào năm 2025, là một bước cách mạng trong cách sống thành thị. Mặc dù quá trình chưa bắt đầu, thực tế việc thực hiện giấc mơ của các kỹ sư sẽ mất thời gian.

Ngoài ra, dự án không đề cập đến những điều quan trọng trong việc xây dựng thành phố như:

- Các cộng đồng cư dân.

- Các công trình bên trong thành phố.

- Những yếu tố dân số học.

- Chính quyền quản lý thành phố.

- Quyền lợi của người dân.

Mặc dù Đường Thẳng tập trung vào trải nghiệm con người và những luật lệ tiến bộ để tôn vinh giá trị cá nhân, nhưng việc làm hài lòng 9 triệu dân đến từ nhiều nền văn hóa và tín ngưỡng khác nhau trên thế giới là một thách thức lớn.

Chiến lược marketing của Đường Thẳng tập trung vào năng lượng xanh, công nghệ tiên tiến, lối sống sang trọng và vị trí chiến lược của thành phố. Mọi người đều mong muốn Đường Thẳng, siêu thành phố NEOM và Ả-rập Xê-út không còn khí thải trong tương lai, tuy nhiên việc này đòi hỏi nguồn kinh phí và quyết tâm lớn.

Khả năng thu hút người dân đến sinh sống vẫn là một điều đang đặt ra nhiều câu hỏi chưa có câu trả lời.