Buzz
Tượng Đức Mẹ Fatima tại Măng Đen (còn được gọi là Tượng Đức Mẹ Măng Đen hay Tượng Đức Mẹ cụt tay) là một di tích, điểm hành hương Công giáo của Giáo phận Kon Tum, tọa lạc tại thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông tỉnh Kon Tum, gần Quốc lộ 24, cách thành phố Kon Tum 53 km về phía Đông Bắc.
Nguồn gốc
Theo tài liệu của Tòa Giám mục Kon Tum và lời kể của linh mục Giuse Nguyễn Minh Kông (hay còn gọi là 'Công'), bức tượng này được chế tác theo tượng Đức Mẹ Fatima do linh mục Tôma Lê Thành Ánh tặng. Linh mục Kông đã mang bức tượng này lên tiền đồn Măng Đen bằng trực thăng (hiện nay vẫn còn dấu vết của sân bay dã chiến, cách vị trí của tượng khoảng 2 km). Bức tượng được đặt trên một cột đài đơn giản như ngày nay vào giữa năm 1971. Năm 1974, do tác động của chiến tranh Việt Nam, tiền đồn Măng Đen bị phá hủy, bức tượng cũng bị hư hỏng và bỏ hoang sâu trong rừng rậm.
Tượng Đức Mẹ từng bị lãng quên một thời
Sau chiến tranh, bức tượng bị bỏ phế trong một thời gian dài vì thiếu tuyến giao thông và không có cư dân sinh sống gần đó. Đầu những năm 1980, nhờ chính sách xây dựng các vùng kinh tế mới của chính phủ Việt Nam, một số người dân ở lâm trường Măng Cành phát hiện lại bức tượng này, tuy nhiên không có sự quan tâm đặc biệt nào.
Theo ghi nhận của linh mục Gioakim Nguyễn Hoàng Sơn, từ cuộc trao đổi với bà Đào Thị Hương, người được cho là đã có công bảo tồn bức tượng, cho đến đầu năm 1987, tượng vẫn còn nguyên. Tuy nhiên, đến cuối năm 1987, tượng mất đầu và mất tay mà không rõ nguyên nhân.
Năm 2002, huyện Kon Plông được thành lập từ việc chia tách huyện Kon Plông cũ thành huyện Kon Plông mới và huyện Kon Rẫy. Huyện lỵ mới của Kon Plông được đặt tại Măng Đen. Tuyến Quốc lộ 24 cũng được mở rộng để làm tuyến giao thông chính đi qua địa bàn huyện và nối liền với huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Năm 2004, khi bắt đầu thi công tuyến đường này, những người tham gia xây dựng khi nhận ra vị trí của bức tượng đã điều chỉnh thiết kế để tránh làm ảnh hưởng đến nó. Một tín đồ Công giáo tên là Hoàng đã dành thời gian phục chế phần đầu và đôi tay của tượng. Phần đầu đã được phục chế với một gương mặt không giống với các phiên bản tượng Đức Mẹ Fatima thông thường nữa, mà có dáng vẻ của phụ nữ Tây Nguyên Việt Nam. Tuy nhiên, không rõ lý do vì sao đôi tay không thể được phục chế. Sau khi phục chế, đôi tay đã bị rơi xuống chân tượng và do đó tượng vẫn giữ nguyên hình dáng cụt tay cho đến ngày nay. Theo linh mục Phi Khanh Vương Hoàng Khởi, theo tài liệu do Tòa Giám mục Kon Tum cung cấp, Linh mục Gioakim Nguyễn Hoàng Sơn đã 'tìm thấy một phần bàn tay và một phần đốt tay trỏ của tượng Mẹ' vào ngày 28 tháng 12 năm 2006, hiện đang được bảo quản tại Tòa Giám mục Kon Tum. Điều này có thể là phần còn lại của đôi tay được phục chế.
Một địa điểm hành hương Công giáo
Vào cuối tháng 8 năm 2006, một tín đồ Công giáo có tên Lâm khi đi qua đây, tình cờ nghe kể về bức tượng và đã đến xác nhận sự tồn tại của nó và thông báo cho Tòa Giám mục Kon Tum. Ngày 28 tháng 12 năm 2006, một phái đoàn tôn giáo do Giám mục Kon Tum Micae Hoàng Đức Oanh dẫn đầu đã đến viếng thăm bức tượng. Một năm sau đó, vào ngày 9 tháng 12 năm 2007, Giám mục Hoàng Đức Oanh cùng với các linh mục, tu sĩ và hơn 2.000 thường dân đã tổ chức thánh lễ kính Đức Mẹ tại đây. Từ đó, địa điểm này trở thành một nơi hành hương của các giáo dân vùng Tây Nguyên và ngày 9 tháng 12 hàng năm được ghi nhận là Ngày Hành hương Đức Mẹ Măng Đen của Giáo phận Kon Tum
Một số thông tin khác
Tượng Đức Mẹ Măng Đen được làm bằng bê tông cốt thép, cao khoảng 1 mét. Tượng được đặt trên một bệ tượng làm bằng xi măng kết hợp với các đá cuội tự nhiên. Phần thân tượng mang nét giống với tượng Đức Mẹ Fatima, nhưng phần đầu đã được phục chế lại mang nhiều đặc điểm của phụ nữ Tây Nguyên Việt Nam. Phần tay đã được phục chế nhiều lần, nhưng về sau được giữ nguyên hình dáng tay cụt. Nhiều giáo dân cho rằng với hình dáng tay cụt như vậy, tượng liên tưởng đến Đức Mẹ phù hộ cho những người bất hạnh mắc các bệnh như phong cùi, HIV/AIDS... Trong khung cảnh của rừng núi bao la, thâm u, với rất nhiều hoa và những dãy ghế đá, những tấm biển 'Tạ ơn Đức Mẹ' được những người giáo dân mang đến, bức tượng hiện lên với vẻ linh thiêng, huyền bí...
Từ năm 2007, nhiều giáo dân đã lên đây để cầu nguyện, tạo nên một điểm hành hương tôn giáo tại Măng Đen. Hàng trăm chiếc ghế đá và dưới bệ tượng là hàng trăm chiếc bảng đá nhỏ khắc chữ tạ ơn của những tín đồ cầu mong sự linh ứng. Vào những ngày nghỉ, có những đoàn người hành hương từ xa đến tham dự, lễ bái, có những người là tín đồ của Thiên Chúa Giáo nhưng cũng có rất nhiều người đến để cầu xin tài lộc, con cái v.v...
Việc này cũng gây ảnh hưởng đến quy hoạch phát triển của tỉnh Kon Tum nói chung và huyện Kon Plông nói riêng. Quy hoạch tổng thể của thị trấn Măng Đen đã được điều chỉnh lại, bao gồm cả việc chỉnh sửa lại tuyến đường quốc lộ và quy hoạch xây dựng thị trấn. Một khu du lịch sinh thái được gọi là 'Đà Lạt thứ hai' đã được xây dựng cách tượng Măng Đen 2 km, gần sân bay Măng Đen cũ. Đồng thời, một trung tâm hành hương và du lịch tôn giáo cũng được quy hoạch xây dựng tại khu vực đặt tượng, với diện tích rộng hơn 20 ha.
Ngày 10 tháng 9 năm 2011, Đại diện Tòa Thánh không thường trú tại Việt Nam là Tổng Giám mục Leopoldo Girelli đã đến viếng và chủ trì thánh lễ kính Đức Mẹ tại Măng Đen. Cuối tháng 11, Sở Nội vụ tỉnh Kon Tum cũng gửi văn bản cho Tòa Giám mục Kon Tum về việc chính thức chấp nhận tổ chức hành hương tôn giáo tại Măng Đen. Tòa Giám mục Kon Tum cũng ra thông báo thành lập Giáo xứ Kon Xơm Luh, phụ trách quản lý linh địa Măng Đen. Ngày 12 tháng 12 năm 2011, một buổi lễ trọng thể đã được tổ chức tại đây dưới sự chủ trì của Giám mục giáo phận để kỷ niệm sự kiện này.
