Đức Phật có thể không đủ hiểu biết để trả lời những câu hỏi này không?

(Mytour) Có thể thấy, những câu hỏi mà Đức Phật không trả lời thường liên quan đến các vấn đề siêu hình hoặc huyền học, không đề cao tinh thần thực tiễn, gây phiền não và dẫn đến mê tín.

Trong kinh có ghi lại rằng, có một người ngoại đạo đến gặp Đức Phật và hỏi: 'Thưa Tôn giả Gotama, thần có tồn tại không?' Nhưng Đức Phật chỉ im lặng.

Người đó tiếp tục: 'Vậy, thưa Tôn Giả Gotama, thần không tồn tại sao?' Một lần nữa, Đức Phật vẫn im lặng. Điều này khiến người đó phải rời đi.

Có rất nhiều người ngoại đạo có những câu hỏi tương tự và Đức Phật luôn giữ thái độ im lặng. 

Thường thì đó là những câu hỏi mà không đáng để tranh luận, thường xoay quanh chủ đề sau đây:

Câu hỏi về vũ trụ:
 

1. Vũ trụ bất diệt?
 

2. Vũ trụ không bao giờ cạn?
 

3. Vũ trụ có hạn?
 

4. Vũ trụ vô tận?
 

Câu hỏi về tâm lý học:
 

5. Thân và tâm có phải là một thực thể duy nhất không?
 

6. Thân là một thực thể và tâm là một thực thể?
 

Câu hỏi về ranh giới cảnh giác ngộ của Đức Phật:
 

7. Sau khi qua đời, Đức Phật còn tồn tại không?
 

8. Sau khi qua đời, Đức Phật không còn tồn tại?
 

9. Sau khi qua đời, Đức Phật tồn tại và không tồn tại cùng một lúc?
 

Ngoài những chủ đề đã nêu, Đức Phật còn không trả lời rất nhiều câu hỏi khác từ các môn đệ cho đến vua A-xà-thế.

Sự im lặng của các Tăng tại Kỳ Viện Tịnh Xá đã khiến vua A-xà-thế sửng sốt và hoảng sợ, khi Jìvaka, một y sĩ Phật tử, dẫn ông đến gặp Đức Phật. Sự im lặng của Đức Phật và các vị Thánh Tăng thực sự đã làm động đậy tâm hồn của nhiều người. Mặc dù có những người cứng đầu nhất, nhưng sự im lặng kỳ diệu đã làm thay đổi họ.

Một đệ tử của Đức Phật tên là Man Đổng Tử không hài lòng về việc Ngài luôn giữ im lặng trước rất nhiều câu hỏi, cậu cảm thấy không phục, đem thắc mắc này đi hỏi Ngài và muốn được giải thích rõ mười vấn đề trên thì mới tiếp tục sống đời sống xuất gia còn nếu không cậu sẽ mất hết tín tâm không tiếp tục tu hành nữa. 

Trả lời cho Ma Đổng Tử lại là những câu hỏi để cậu nhận ra rằng việc cứ loanh quanh với những điều đó chỉ khiến ta thêm muộn phiền, mất đi mục tiêu sống. Trong đó có một đoạn Đức Phật chỉ rõ:

'Này Man Đồng Tử, giả như có người bị trúng tên độc bị thương, người thân của người này muốn nhổ mũi tên ra và đưa đến bác sĩ, nhưng người kia không muốn cho người nhà nhổ mũi tên ra trừ phi biết ai đã bắn tên này. 

Người bắn mũi tên thuộc giòng họ Sát-đế-lợi, Bà-la-môn, Phệ-xá, hay Thủ-đà-la. Hắn cao, thấp, hay vừa, da của hắn nâu ,trắng đen hay vàng; hắn ở thành xóm ấp làng nào ?. Tôi không muốn nhổ mũi tên ra trừ phi tôi biết tôi bị loại cung tên nào bắn trúng, dây cung làm bằng gì, loại tên hình như thế nào, làm bằng chất liệu gì…

Này Man Đồng Tử; người kia chưa kịp biết rõ đáp án thì đã chết rồi, cũng như người muốn biết vũ trụ có vĩnh hằng hay không vĩnh hằng và những vấn đề liên quan nó, người kia chưa kịp được Như lai trả lời thì đã chết rồi.

Cũng như vậy, nếu có người hỏi, tôi không theo Đức Thế Tôn tu hành phạm hạnh nữa trừ phi Ngài trả lời cho tôi về những điều vũ trụ có vĩnh hắng hay không, người kia chưa được Như Lai trả lời thì đã chết rồi.

Vì đời người ngắn ngủi, nếu ai bị những vấn đề huyền hoặc này mà suốt ngày phiền não, cố chấp không xả, muốn tìm cho đến ngọn nguồn, thì càng ngày càng vào mê lộ, cuối cùng không đi ra được' .

Kết Luận: 

Đức Phật nhận ra rằng những người đặt ra các câu hỏi như thế thì hoặc họ không thực sự hiểu, hoặc chỉ muốn tranh luận để tự hào với kiến thức của mình.

Với Ngài, việc tranh cãi về những vấn đề siêu hình là không cần thiết vì những điều không thực sự được cầm nắm và nhìn thấy sẽ luôn gây tranh cãi. Đối với Ngài, những vấn đề này bị che đậy bởi tính vô nghĩa hoặc sự rối rắm không có đầu không có đuôi của chúng. 

Không phải Đức Phật không nói vì Ngài không biết, mà vì Đức Phật quá hiểu rõ, nhìn thấu tỏ vấn đề để thấy rằng có giải thích thì người có nhận thức cơ bản của con người sẽ khó hiểu hết những gì Ngài nói. Ngoài ra, tính hạn chế của ngôn ngữ cũng khiến mọi giải thích không thể diễn tả hết được những điều Đức Phật hiểu rõ. 

Hơn nữa, do ngôn từ có tính hạn chế, con người không thể thông qua ngôn ngữ để hiểu hay diễn đạt hết những vấn đề huyền hoặc. Ngôn ngữ là công cụ do con người sáng tạo để biểu đạt những cảm nhận, kinh nghiệm và tư tưởng mà mình trải nghiệm qua các hiện tượng và sự vật. 

Ngôn ngữ thông thường của chúng ta không thể nào diễn tả được trạng thái của Niết Bàn, cho dù có cố gắng viết chúng ra, sử dụng ngôn từ diễm lệ, lời lẽ cao huyền cũng vô ích, không thể tìm thấy những từ ngữ phù hợp để miêu tả cảnh giới của Niết Bàn. Vì vậy, những người bị cuốn vào văn từ thường bị ràng buộc.

Lời dạy của Phật dạy chúng ta hướng tới một cuộc sống tốt hơn, trong khi những người nghiên cứu về siêu hình, huyền hoặc thì dù có nói đi nữa cũng không có ích lợi gì cho sự giải thoát khổ đau của nhân loại.

Đó là lý do tại sao Đức Phật chỉ tập trung vào việc tu hành và dạy rằng cuộc sống là khổ, vô thường và vô ngã. Những pháp này giúp mọi người hiểu được sự khổ đau và cách thoát khỏi nó.

Trong khi đó, mọi cuộc tranh luận không có lợi ích gì cho việc tu học và làm rõ chân kiến, đều là không cần thiết. Ngài tập trung vào thực tiễn để giáo dục chúng sanh, giúp họ thoát khỏi sự mê muội và cố chấp, đưa người gặp khó khăn vào con đường chánh niệm. 

(Tổng hợp)