(Mytour) Để hiểu rõ về những gì Đức Phật nói về giá trị của âm nhạc, chúng ta cần nhìn nhận từ nhiều góc độ khác nhau, không nên đưa ra kết luận vội vàng chỉ dựa trên một lời khuyên trong một tình huống cụ thể.
Chuyện về việc Đức Phật giảng giải về âm nhạc
Một lần, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ở tịnh xá Trúc Viên Già Lan Đà thuộc nước Ma Kiệt Đà, có một vị trưởng nhạc sĩ nổi tiếng tên Talaputa, đã đến thỉnh kinh trước Đức Phật và hỏi:
- Trước đó, tôi từng nghe các nghệ sĩ lớn nói rằng: Nếu một nghệ sĩ biểu diễn trước đám đông một cách chân thành, mang lại niềm vui, làm cho mọi người cười thỏa thích, sau khi qua đời, người đó có thể có cuộc sống hạnh phúc ở thiên đàng. Điều này có đúng không?
Đức Phật Thích Ca Mâu Ni trả lời rằng:
- Chúng ta không cần phải thảo luận về điều này nữa, đừng hỏi tôi về vấn đề này nữa.
Talaputa không bỏ cuộc, anh ta tiếp tục hỏi... Lần thứ hai... Rồi lần thứ ba... Trưởng đoàn ca kịch nói điều giống vậy, Đức Phật buộc phải trả lời:
- Chúng ta không cần phải thảo luận về điều này nữa, đừng hỏi tôi về vấn đề này nữa.
Talaputa không bỏ cuộc, anh ta tiếp tục hỏi... Lần thứ hai... Rồi lần thứ ba... Trưởng đoàn ca kịch nói điều giống vậy, Đức Phật buộc phải trả lời:
- Ta hỏi ông câu này, trước đây, khi thế gian chưa có Đấng Cứu Độ, mọi người đều chưa rời xa khỏi lòng tham sân si; không biết cách xa rời lòng tham sân si; vẫn bị trói buộc bởi lòng tham sân si. Nội dung các vở biểu diễn ca múa kịch của nghệ sĩ cũng không tránh khỏi lòng tham sân si; chính vì vậy mới thu hút sự quan tâm của mọi người; làm cho mọi người đến xem.
Mọi người đến xem nghệ sĩ biểu diễn, vui vẻ thỏa thích; liệu điều này có khiến lòng tham sân si của họ càng lớn lên không? Chẳng phải sẽ khiến cho mọi người càng bị trói buộc vào lòng tham sân si hơn hay không?
Trưởng nhóm nhạc lắng nghe kỹ rồi trả lời:
- Đúng vậy
Đây giống như một người bị trói hai tay phía sau bằng dây gai; người muốn hành hạ họ càng đau đớn hơn, liên tục tưới nước lên sợi dây gai; dây gai hút nước nở ra, làm cho dây trói càng chặt hơn; liệu điều này có khiến họ bị trói buộc chặt hơn, đau khổ hơn không?
Trưởng nhóm nhạc lắng nghe kỹ rồi trả lời:
- Đúng vậy
Đức Phật lại nói:
- Bất kỳ sinh linh nào chưa tinh sạch lòng tham khi mới xem, những người còn bị ràng buộc bởi lòng tham này sẽ càng trở nên tham lam hơn vì cách biểu diễn kích động lòng tham của người nghệ sĩ trên sân khấu tại lễ hội.
- Bất kỳ sinh linh nào chưa tinh sạch lòng tham khi mới xem, những người còn bị ràng buộc bởi lòng tham này sẽ càng trở nên tham lam hơn vì cách biểu diễn kích động lòng tham của người nghệ sĩ trên sân khấu tại lễ hội.
Bất kỳ sinh linh nào chưa tinh sạch lòng sân khi mới xem, những người còn bị ràng buộc bởi lòng sân này sẽ càng trở nên sân si hơn vì cách biểu diễn kích động lòng sân của người nghệ sĩ trên sân khấu tại lễ hội.
Bất kỳ sinh linh nào chưa tinh sạch lòng si khi mới xem, những người còn bị ràng buộc bởi lòng si này sẽ càng trở nên si mê hơn vì cách biểu diễn kích động lòng si của người nghệ sĩ trên sân khấu tại lễ hội.
Trưởng nhóm nhạc sau khi nghe lời Phật dạy không thể không thừa nhận rằng lời đó rất sâu sắc và chính xác.
Đức Phật tiếp tục giảng dạy:
- Do đó, các tiền bối trong lĩnh vực văn học từng nói rằng người nghệ sĩ biểu diễn ca múa kịch mang niềm vui đến cho mọi người; giúp mọi người vui vẻ thỏa thích, sau khi qua đời có thể có cuộc sống hạnh phúc ở thiên đàng; quan điểm đó hoàn toàn sai lầm! Thực tế, những người nắm giữ quan điểm sai lầm như vậy sau khi chết chỉ có thể rơi vào địa ngục hoặc đầu thai làm súc vật, không thể đến thiên đàng được.
- Do đó, các tiền bối trong lĩnh vực văn học từng nói rằng người nghệ sĩ biểu diễn ca múa kịch mang niềm vui đến cho mọi người; giúp mọi người vui vẻ thỏa thích, sau khi qua đời có thể có cuộc sống hạnh phúc ở thiên đàng; quan điểm đó hoàn toàn sai lầm! Thực tế, những người nắm giữ quan điểm sai lầm như vậy sau khi chết chỉ có thể rơi vào địa ngục hoặc đầu thai làm súc vật, không thể đến thiên đàng được.
Trưởng nhóm nhạc sau khi nghe Phật dạy, đã cam kết thành tâm và sau này tu thành quả vị A La Hán.
Âm nhạc trong thời kỳ cổ đại được sử dụng để điều hòa tự nhiên, cân bằng trật tự của mọi thứ trong vũ trụ, nó lấy cảm hứng từ trí tuệ siêu nhiên của Thiên Chúa, tuân thủ nguyên tắc vũ trụ hoàn hảo làm chuẩn mực, có thể hòa mình với vạn vật, khiến mọi thứ trở về với đạo lý lớn lao, hài hòa và trật tự.
Do đó, âm nhạc thời kỳ cổ đại là công cụ quan trọng nhất để giáo hóa tâm hồn của xã hội thời đó, không phải để giải trí như ngày nay.
Trong “Lã Thị Xuân Thu” đã ghi lại: “Vào thời kỳ tiền sử, vua Chu Tương cai trị thiên hạ, thường xuyên gặp phải gió to, sức nóng tập trung; khiến cho âm dương không cân bằng; dẫn đến tình trạng động thực vật, trái cây không chín. Để giải quyết vấn đề này, đại thần của vua Chu Tương là Sỹ Đạt đã sáng tạo ra đàn sắt ngũ căn huyền; sử dụng để biểu diễn, dẫn năng lượng âm khí đến, làm cho mọi sinh linh trên trái đất yên bình.”
Một số vị Lama tin rằng “tôn giáo là âm thanh”, do đó âm nhạc không chỉ là phương tiện truyền bá tôn giáo mà còn chính là tôn giáo. Tụng kinh chú, sử dụng pháp khí trong lễ là một phần quan trọng của tu tập.
Tác dụng của âm nhạc không còn được đánh giá cao như trước, ngày càng trở nên ẩn kín và yếu đi. Trong một xã hội ngày càng hối hả và xô bồ, loại nhạc tiêu cực không mang lại giải trí thực sự cho con người. Tác dụng giáo hóa của âm nhạc bị phá hủy, thậm chí trở thành công cụ thú vị thú vị hóa dục vọng, khiến cho đạo đức xã hội suy đồi. Vì vậy, khi nghe âm nhạc, chúng ta cần lựa chọn kỹ lưỡng âm điệu và lời bài hát, vì chúng có thể ảnh hưởng nhanh chóng đến tâm trạng và suy nghĩ của chúng ta. Hãy ưu tiên những bài hát tích cực, vui vẻ, khuyến khích cuộc sống an lành và hạnh phúc.