1. Kiến thức cần biết về các bệnh gan
1.1. Tầm quan trọng của gan đối với cơ thể
Gan là một cơ quan nội tạng cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe
Trong cơ thể, gan được xem như là cơ quan nội tạng lớn nhất, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe bởi nó thực hiện hàng trăm chức năng khác nhau. Gan hoạt động liên tục để chuyển hóa chất dinh dưỡng thành năng lượng và loại bỏ các chất độc hại, giúp cơ thể hoạt động mạnh mẽ.
1.2. Các vấn đề thường gặp về gan
Hiện nay, do nhiều nguyên nhân khác nhau, số người mắc các vấn đề về gan ngày càng tăng. Một số thói quen và hành vi hàng ngày có thể gây hại cho gan mà chúng ta thường không nhận ra. Triệu chứng của các vấn đề liên quan đến gan thường không dễ dàng nhận biết, nhiều khi bệnh mới được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn.
Các vấn đề về gan phổ biến có thể kể đến như:
- Viêm gan: có thể phát sinh do lối sống thường xuyên tiêu thụ chất kích thích, béo phì, virus,...
- Xơ gan: đây là bệnh lý phản ánh sự tổn thương kéo dài tại gan do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong số đó, rượu là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi bị bệnh, mô gan bị tổn thương và dần chuyển thành mô sẹo, dẫn đến suy giảm chức năng gan.
- Ung thư gan: thường là ung thư tế bào biểu mô phổ biến nhất. Viêm gan virus mạn tính có thể phát triển thành xơ gan và kết quả cuối cùng là ung thư gan.
- Suy gan: thường gây ra bởi yếu tố di truyền, nhiễm trùng hoặc tiêu thụ quá nhiều rượu bia.
2. Phương pháp cải thiện sức khỏe gan
2.1. Nguyên nhân sức khỏe gan suy giảm
Để nâng cao sức khỏe gan hiệu quả, chúng ta cần hiểu nguyên nhân gây suy giảm. Thực tế, hầu hết trường hợp gan suy giảm đều do:
Béo phì - nguyên nhân gây bệnh gan
- Thừa cân, béo phì
Sự tích tụ quá nhiều chất béo trong gan có thể gây nhiễm mỡ gan, khiến cho hoạt động gan bị gặp trở ngại, đây chính là nguyên nhân khiến gan suy giảm chức năng.
- Tiêu thụ quá nhiều đồ uống có cồn
Gan luôn phải tham gia vào việc xử lý thức ăn, lọc máu, chuyển hóa thuốc và đào thải độc tố. Do đó, khi cồn vào cơ thể, nó sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde gây hại cho gan. Nghiên cứu cho thấy, mỗi 0.3 lít cồn trong bia rượu khiến gan nhiễm độc và suy yếu nhanh chóng nếu tiêu thụ hàng ngày.
- Hút thuốc lá quá nhiều
Thuốc lá chứa nhiều hóa chất độc hại có thể tạo ra gốc tự do tổn thương tế bào gan, gây xơ hóa và giảm chức năng gan.
- Cung cấp cơ thể quá nhiều đường
Tiêu thụ quá nhiều đường tinh luyện có thể gây nhiễm mỡ gan, gây tổn thương cho gan.
- Tiêu thụ quá nhiều đường
Ngay cả khi không thừa cân, việc tiêu thụ nhiều đường tinh luyện cũng có thể gây nhiễm mỡ gan.
- Tiêu hóa đường kém
Các bệnh như viêm ruột, tiêu thụ thực phẩm không an toàn, chế độ dinh dưỡng kém,... là nguyên nhân khiến độc tố lưu thông đến gan qua máu.
- Sử dụng thuốc không đúng cách
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại thuốc hỗ trợ gan khác nhau. Dù tiện lợi nhưng sử dụng quá liều có thể gây suy gan, viêm gan,... Do đó, cần sử dụng các loại thuốc này một cách đúng mực.
- Mất ngủ
Khi mất ngủ, gan không thể lọc máu và loại bỏ độc tố hiệu quả. Việc này kéo dài có thể gây ra sự gián đoạn trong quá trình làm sạch gan, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của gan.
2.2. Cải thiện sức khỏe gan như thế nào
Dựa vào nguyên nhân đã nêu, phương pháp cải thiện sức khỏe gan hiệu quả nhất là:
- Sử dụng thuốc và thực phẩm bổ gan có kiểm soát
Mọi loại thuốc mà chúng ta sử dụng đều phải được gan xử lý. Nếu sử dụng đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của bác sĩ, hầu hết sẽ không gây hại cho gan. Tuy nhiên, sử dụng quá liều, lâu dài hoặc dùng sai cách có thể gây tổn thương cho gan. Ví dụ, quá liều paracetamol có thể gây viêm gan cấp và tổn thương gan.
Xây dựng chế độ ăn lành mạnh là biện pháp hiệu quả nhất để cải thiện sức khỏe gan
Đối với thực phẩm bổ sung cũng tương tự. Như thảo dược, vitamin, khoáng chất,... đều phải qua gan. Nếu dùng quá nhiều, chúng cũng có thể gây tổn thương cho gan.
- Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh cho sức khỏe gan
Để cải thiện sức khỏe gan, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng. Do đó, chúng ta cần:
+ Đa dạng nguồn thực phẩm cung cấp cho cơ thể: bằng cách tăng cường thêm rau xanh, thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt, hoa quả, chất béo có ích, sữa và các sản phẩm từ sữa.
+ Tăng cường lượng chất xơ: rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên cám là những nguồn thực phẩm giàu chất xơ, có lợi cho hoạt động của gan.
+ Uống đủ nước: một biện pháp đơn giản nhưng lại giúp gan hoạt động tốt nhất.
+ Hạn chế muối, đường, và dầu mỡ: theo thời gian, những chất này có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, cần hạn chế để bảo vệ gan.
+ Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin như A, B, C, E: cách cải thiện sức khỏe gan hiệu quả, thúc đẩy quá trình chuyển hóa chất béo và cải thiện chức năng gan.
+ Hạn chế đồ uống có cồn: chúng có thể gây tổn hại và tích tụ mỡ trong gan, cần hạn chế sử dụng.
- Thực hiện thể dục đều đặn
Thực hiện thể dục đều đặn không chỉ tốt cho gan mà còn tốt cho sức khỏe tổng quát. Việc mỡ tích tụ trong gan có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Thể dục là biện pháp tốt nhất để ngăn chặn và cải thiện tình trạng này. Bạn có thể chọn các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, yoga,...
- Kiểm tra gan mật định kỳ
Do nhiều bệnh về gan không có triệu chứng rõ ràng nên nhiều người không nhận ra và bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn. Kiểm tra gan mật định kỳ mỗi 6 tháng là cách tốt để phát hiện sớm các bệnh lý và cải thiện sức khỏe gan kịp thời, ngăn chặn hậu quả xấu.