Tôi có một người bạn thích viết nhật ký. Mọi thứ trong ngày đều được cô ấy ghi lại cẩn thận. Một hôm, tôi tình cờ đọc những dòng ghi chú bên trong cuốn sổ nhật ký: “Hôm nay, tôi đã mơ thấy mình nằm lơ lửng trong một không gian rộng lớn, trống trải. Tôi cố gắng hét lên và vung tay chân nhưng không thành. Chẳng một ai tới và tôi tiếp tục làm những động tác vô bổ. Bỗng tôi đột ngột rơi xuống và mọi thứ trở nên tối om. Khi tỉnh dậy, tôi nhận ra mình vẫn nằm trên giường. Tôi tiếp tục nghĩ về giấc mơ đó, cho đến khi đồng hồ báo thức reo...”.
Tôi vẫn nghĩ rằng cô ấy có lỗi vì đã không nói cho tôi biết. Sau đó, tôi quay về nhà, kể cho mẹ nghe mọi chuyện. Tôi tưởng mẹ sẽ hiểu và ủng hộ tôi, nhưng không, mẹ chỉ im lặng. Mọi thứ dường như đứng im lìm. Không thể chịu đựng được, tôi nói: “Mẹ, Trinh đã làm sai, phải không? Tôi nghĩ mọi chuyện cô ấy đều nên nói cho tôi biết, nhưng mà cô ấy lại giấu giếm. Rồi cô ấy còn uống thuốc quá liều. Mẹ từng nói mạng sống quý giá, không ai được phép cướp đi. Nhưng giờ Trinh lại làm thế, tôi không hiểu nổi.” Mẹ tôi vẫn im lặng, chỉ thở dài.
Sau hơn 20 phút, mẹ tôi mới nói: “Con ơi, mẹ hỏi con, con có từng quan tâm đến Trinh không?”. Tôi bất ngờ, vì tưởng rằng tôi đã quan tâm: “Ồ, mẹ nói gì vậy, con luôn quan tâm đến cô ấy. Nếu không có cô ấy, tụi mình còn chẳng chơi thân đâu”. Mẹ tôi tiếp: “Con có thực sự quan tâm không, hay chỉ là hỏi để có vẻ?”. “Mẹ kỳ thật lắm, con đã nói rồi, nếu không có cô ấy, tụi mình còn đâu”. Trái lại, mẹ tôi lại cười: “Mẹ không biết tụi con thân hay chỉ là “thân ai nấy lo””. Nghe điều đó, tôi chỉ biết đứng dậy và đi lên lầu, không để ý xem mẹ có muốn nói gì nữa không. Đêm đó, tôi suy nghĩ mãi về những gì mẹ nói. Tôi không thể nói cho bạn bè nghe, vì nếu nói ra, họ sẽ cho là tôi cãi mẹ, làm loạn với mẹ,... Rốt cuộc, tôi chỉ ôm tức giận vào lòng.
Sáng hôm sau, khi tôi xuống, mẹ tôi hỏi: “Cảm giác không nói với ai như thế nào hả chị hai? Hôm qua mẹ chưa nói xong, chị đã bỏ đi mất rồi à?”. Tôi không trả lời, chỉ giữ thái độ im lặng như hôm qua mẹ làm. “Con ơi, mẹ không nói để chọc tức con. Mẹ muốn con hiểu rằng cách suy nghĩ của con về Trinh không đúng. Sự thật là con chưa từng để ý đến những dấu hiệu từ Trinh. Con bỏ qua những cảnh báo đó, con biết không?”. “Làm sao, mẹ? Trinh chỉ viết nhật ký bình thường thôi mà. Từ đâu ra cảnh báo đâu mà mẹ nói?”. “Khi mà con có những giấc mơ như thế, đó là dấu hiệu của áp lực tâm lý đấy. Sao con lớn rồi mà không tìm hiểu?”.
Lúc đó tôi mới nhận ra là mình đã quá lãng quên bạn của mình. Khi đọc nhật ký của bạn, tôi nên hỏi bạn liệu có mệt không sau giấc mơ không ngủ. Nhưng tôi không làm vậy. Làm bạn thân mà không ở bên khi bạn cần, đó là việc làm đẩy bạn đến giới hạn chịu đựng.
Rất may mắn là Trinh đã được cứu kịp thời. Nếu không, khi nghe lời giải thích của mẹ, tôi không thể chịu được. Vì vậy, tôi quyết định sử dụng câu chuyện của mình để cảnh báo các bạn trẻ đừng lãng quên người đang cần giúp đỡ.
Theo TS Nguyễn Doãn Phương, mỗi năm, có khoảng 36000 – 40000 người tự tử do trầm cảm. PGS.TS Trần Thành Nam cho biết: “Ở Việt Nam, khoảng 12% trẻ em và thanh thiếu niên cần được tư vấn về sức khỏe tâm thần. Tôi từng làm việc với trẻ em 5-7 tuổi, họ đã có áp lực và nghĩ về cái chết. Sức khỏe tâm thần không chỉ là vấn đề của lứa tuổi nào. Mỗi độ tuổi có áp lực riêng và hiện nay học sinh phổ thông phải đối mặt với áp lực học hành lớn.” Các con số đáng lo ngại về tâm lý ở tuổi thanh niên cho thấy việc quan tâm và yêu thương là cần thiết.
Hầu hết những người gặp vấn đề tâm lý không bao giờ trực tiếp bày tỏ cảm xúc thật của mình. Họ thường che giấu cảm xúc và giả vờ “Tôi ổn” dù không phải. Vì vậy, nhiệm vụ của bạn là nhận ra dấu hiệu mà họ muốn “nói” với bạn. Dưới đây là một số dấu hiệu mà tôi đã tìm hiểu:
- Giảm hoặc tăng cân đột ngột
- Mất ngủ hoặc ngủ không ngon giấc
- Mất hứng thú và niềm vui với mọi thứ
- Dễ kích động hoặc chậm chạp
- Thường xuyên cảm thấy bực bội
- Tự ti hoặc cảm thấy vô dụng
- Lo âu và hoang mang về cuộc sống
- Khả năng tập trung giảm
- Hiệu suất làm việc giảm
- Nghĩ về cái chết thường xuyên
Nếu bạn phát hiện những người xung quanh có dấu hiệu trên, hãy thử những cách sau để giảm thiểu tình trạng bất ổn của họ:
- Hãy đưa họ đến gặp bác sĩ tâm lý sớm. Nhưng hãy chọn bác sĩ có chuyên môn. Một số bác sĩ không tốt có thể làm họ mất lòng tin vào bản thân. Điều này sẽ làm tình hình xấu đi hơn.
- Cố gắng tìm hiểu nguyên nhân của áp lực tâm lý một cách nhẹ nhàng để họ có thể chia sẻ. Hãy lắng nghe khi họ nói, tránh làm họ phân tâm. Họ sẽ tránh trò chuyện và tránh tiếp xúc với bạn.
- Tạo thói quen lành mạnh cho họ và điều độ. Hầu hết nguyên nhân của áp lực tâm lý là do áp lực từ học hành, công việc, tiền bạc,... Hãy sắp xếp thời gian hợp lý, để họ có thời gian nghỉ ngơi và giải tỏa căng thẳng.
- Quan trọng nhất là đừng bao giờ phớt lờ họ. Luôn quan tâm, lắng nghe. Cứ quan tâm, hỏi thăm, động viên. Dù bạn có nghĩ rằng nó sẽ phiền họ, nhưng với họ, đó là liều thuốc giúp họ vượt qua khó khăn.
Tôi hy vọng những kinh nghiệm mà tôi chia sẻ sẽ cứu sống nhiều người khác. Mạng sống là quý giá, chúng ta không có quyền tước đoạt nó. Hãy lan tỏa tình yêu thương, sự an ủi đến mọi người xung quanh, đừng bao giờ bỏ rơi họ.