Đừng chủ quan khi đối mặt với dấu hiệu của vi-rút HPV trong miệng

1. Nguyên nhân

HPV là vi-rút gây u nhú ở người. Đây là một trong những vi-rút lây nhiễm qua đường tình dục phổ biến nhất. Nó lây lan khi da tiếp xúc với da, hầu hết người nhiễm HPV thông qua quan hệ tình dục không an toàn.

Khi tiếp xúc giữa miệng và bộ phận sinh dục hoặc miệng và miệng, các phần tử HPV trong nước bọt hoặc chất nhầy của người nhiễm vi-rút sẽ xâm nhập vào cơ thể không bị nhiễm bệnh qua các vết cắt hoặc vết loét trên miệng hoặc họng.

Vi-rút HPV loại 16 là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư vòm họng hoặc khoang miệng, mặc dù biến chứng này rất hiếm. Nó xâm lấn và phá hủy các mô lân cận và trong các giai đoạn nặng hơn có thể lan sang các hạch bạch huyết ở cổ và thậm chí đến phần còn lại của cơ thể.

Khả năng lây nhiễm HPV qua đường miệng phụ thuộc trực tiếp vào số lượng bạn tình mà một người đã có.

Nhiễm virus HPV có thể gây ra ung thư khoang miệng nếu không được chữa trị kịp thời

2. Những yếu tố tăng nguy cơ

Yếu tố nguy cơ cao nhất là tiếp xúc miệng với người đã nhiễm vi-rút HPV hoặc quan hệ bằng miệng. Ngoài ra, còn có những yếu tố sau:

• Quan hệ tình dục với nhiều người, không sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ bằng miệng.

• Không sử dụng bao cao su.

• Hút thuốc lá, lạm dụng rượu, bia, và các chất có cồn khác.

• Thói quen chia sẻ đồ dùng cá nhân, đồ uống, và các vật dụng khác.

• Hệ thống miễn dịch suy yếu.

3. Triệu chứng của vi-rút HPV trong miệng là gì

Triệu chứng của vi-rút HPV trong miệng do các loại HPV khác nhau gây ra có thể khác nhau. Khi bị nhiễm, vi-rút HPV có thể gây ra một số biểu hiện đặc trưng như:

• Xuất hiện mụn nhỏ đơn lẻ hoặc tạo thành khối như mụn cóc.

• Mụn có màu trắng, hồng, màu da hoặc đỏ trong khoang miệng.

• Không đau, thường phát triển chậm, trơn tru hoặc hơi bị nổi.

• Mụn xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong miệng, thường là trên hoặc dưới lưỡi, phía sau vòm miệng mềm hoặc vòm miệng và môi.

• Âm thanh thở không bình thường (the thé).

• Ho, có thể có máu.

Các khối u nhỏ như mụn nước có thể là dấu hiệu của vi-rút HPV trong miệng

Các triệu chứng của ung thư miệng sẽ trở nên rõ ràng hơn khi tiến gần đến giai đoạn cuối. Bao gồm:

• Xuất hiện các vết sưng gây đau hoặc không cảm giác, có thể kéo dài trên 3 tuần không hết.

• Gặp khó khăn khi nuốt.

• Mô mềm trong khoang miệng có các biến đổi về màu sắc, có thể chuyển thành màu đỏ, trắng hoặc đen.

• Amidan bị sưng, nhưng không gây đau.

• Xuất hiện khối u bên trong miệng và kéo dài ít nhất 3 tuần.

• Đau trong khoang miệng khi nhai.

• Đau họng chuyển từ cấp độ cấp tính sang mãn tính hoặc ho, khản tiếng kéo dài.

• Cảm giác tê, ngứa ran ở môi hoặc lưỡi, có thể có dấu hiệu của nước dãi.

• Một hoặc cả hai bên tai đều đau.

4. Quá trình chẩn đoán

Xét nghiệm HPV hiệu quả nhất là xét nghiệm PCR (phản ứng chuỗi polymerase). Đây là phương pháp cho phép phát hiện DNA bất thường hoặc virus ở số lượng nhỏ. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chẩn đoán HPV trong miệng thông qua kiểm tra lâm sàng.

Kiểm tra thông thường cũng có thể phát hiện các dấu hiệu của vi-rút HPV trong miệng

5. Các bệnh thường gặp khi mắc HPV trong miệng

• Mụn cóc: Trường hợp xuất hiện mụn cóc trong miệng rất hiếm. Mụn cóc là một nốt nhỏ trên niêm mạc, có thể giống như mụn nước hoặc hình súp lơ nhỏ.

• Sùi mào gà: xuất hiện các vùng có bề mặt nhám, sần sùi. Thường do các loại vi-rút HPV như 6, 11, 16, 18 gây ra. Bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục miệng không an toàn. Có nguy cơ phát triển thành ung thư nếu không được điều trị kịp thời.

• Tăng sản biểu mô: gây tổn thương ở môi, niêm mạc, lưỡi với các vùng nổi, sần nhẹ hoặc những khối u nhỏ do vi-rút như loại 13, 32 gây ra.

• Bạch sản miệng: gây tổn thương dạng vùng trên niêm mạc má, sàn miệng hoặc lưỡi. Có dạng mảng trắng hoặc đỏ, sờ mềm nhẹ hoặc sần sùi, không thể cạo bỏ.

Bề mặt lưỡi xuất hiện các vùng trắng

• Ung thư trong khoang miệng: bệnh này phát triển từ bên trong amiđan, người mắc bệnh thường gặp khó khăn khi ăn hoặc thở.

• Ung thư biểu mô miệng: một dạng ung thư từ tế bào biểu mô vảy, thường lành tính với hình thái và triệu chứng lâm sàng rõ ràng. Đây là loại u hiếm gặp, thường liên quan đến niêm mạc môi, họng và thanh quản. Thường do virus HPV loại 6, 11, 16 và 18 gây ra, điều trị thường là phẫu thuật cắt bỏ hoặc xạ trị. Tuy nhiên, tỷ lệ tái phát cao khi thực hiện phẫu thuật cắt bỏ hoặc xạ trị.

• U nhú đường hô hấp: chủ yếu do vi-rút HPV-6 và HPV-11 gây ra, thường xuất hiện trên niêm mạc miệng, thanh quản, phế quản và thực quản. Lây truyền qua quá trình sinh.

6. Biện pháp phòng ngừa và điều trị

Biện pháp phòng ngừa

Chính bạn không thể tránh khỏi vi-rút HPV, nhưng có thể giảm nguy cơ nhiễm bằng cách thực hiện những điều sau:

• Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ, giảm hoặc tránh quan hệ bằng miệng.

• Giữ quan hệ chung thủy với một người bạn.

• Khuyến nghị không quan hệ khi đối phương đã nhiễm HPV.

• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời, duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tập luyện hàng ngày.

• Tiêm vắc xin HPV, nếu đã nhiễm vi-rút thì vắc xin có thể không hiệu quả hoặc hiệu quả kém. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị tiêm vắc xin định kỳ cho cả nam và nữ từ 11 - 12 tuổi, tuy nhiên, có thể tiêm sớm nhất từ 9 tuổi. Điều quan trọng là trẻ em nên tiêm vắc xin trước khi bắt đầu quan hệ tình dục và tiếp xúc với vi-rút.

Phương pháp điều trị

Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm nhiều loại thuốc bôi dựa trên sự phát triển của vi-rút HPV nhưng không có hiệu quả. Hiện nay, phẫu thuật cắt bỏ là biện pháp duy nhất. Một số bác sĩ cũng có thể sử dụng phương pháp đóng băng với nitơ lỏng để đông đặc và loại bỏ các khối u.

Nhiễm vi-rút HPV ở miệng và hầu họng chủ yếu liên quan đến hoạt động tình dục, đặc biệt là quan hệ bằng miệng - sinh dục, miệng - miệng và lây truyền khi sinh. Hành vi tình dục có nguy cơ cao là có nhiều bạn tình, đặc biệt là từ độ tuổi sớm. Những cặp đôi quan hệ tình dục bằng miệng có nguy cơ cao hơn so với những cặp chỉ quan hệ qua đường âm đạo.

Mọi người cần nhớ và hãy tạo thói quen sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục để bảo vệ chính mình và đối tác nhé!