Buzz
Bạn đã từng trở thành nạn nhân của “tiêu chuẩn kép” chưa? Chắc chắn là đã, tôi đoán đúng phải không? Bạn đã thực hiện những gì để vượt qua rào cản vô hình đó chưa? Hãy thử đọc bài viết này dưới góc nhìn của tôi để xem liệu bạn có thể nhận ra mình trong đó không nhé.
Theo Wikipedia, tiêu chuẩn kép là cách nhìn nhận một sự việc từ hai góc độ khác nhau của một người, một nhóm hoặc một cộng đồng. Tiêu chuẩn kép thường dễ phân biệt qua cách thể hiện, ví dụ như một hành động có thể được đánh giá là hoàn hảo và xuất sắc nếu được thực hiện bởi một nhóm người nhất định, nhưng cùng một hành động lại bị coi là không chấp nhận và bị cấm nếu được thực hiện bởi một nhóm khác. Điều này vi phạm các nguyên tắc về công bằng khi mà những người khác nhau được đánh giá khác nhau khi thực hiện cùng một hành động.
Các minh chứng và hậu quả của tiêu chuẩn kép trong thực tế
Tiêu chuẩn kép trong môi trường gia đình
Ba mẹ thường thấy thường thức rằng “ba mẹ luôn thương con cái mình một cách công bằng” hoặc “ba mẹ chỉ muốn điều tốt đẹp nhất cho con cái” nhưng thực ra đó chỉ là những lời biện hộ cho những quy định mà các bậc phụ huynh bắt buộc con cái phải nghe theo mà không hề thể hiện được sự công bằng giữa các thành viên trong gia đình như đã nói. Điều này rõ ràng nhất là khi sử dụng các thiết bị điện tử, người lớn trong nhà sẽ nói rằng chúng ảnh hưởng đến người trẻ nhưng họ lại cho phép bản thân sử dụng các thiết bị đó mà không giới hạn thời gian, khiến trẻ cảm thấy bất mãn vì ba mẹ không chịu làm gương.
Một trường hợp khác, phụ huynh luôn dạy trẻ phải biết lễ phép với mọi người trong gia đình và xã hội, đặc biệt là với người lớn. Nhưng khi con gái giúp đỡ họ, điều đó không được đáp lại bằng lời cảm ơn, vì họ cho rằng đó là điều đương nhiên của người ở vị thế thấp hơn trong gia đình. Điều này gây ra cảm giác thiếu tôn trọng đối với thế hệ trẻ, thúc đẩy suy nghĩ lười biếng và thiếu nhiệt tình trong việc giúp đỡ người khác.
Tiêu chuẩn kép trong học đường
Mặc dù đây là vấn đề nhạy cảm, nhưng nó vẫn tồn tại trong môi trường giáo dục. Khi có hai học sinh, một không tham gia các lớp học thêm ở trung tâm, và một tham gia thêm môn học ngoại khóa, thái độ của giáo viên thường ưu tiên học sinh tham gia lớp học thêm tại trường hơn. Còn học sinh không tham gia có thể ít được chú ý hơn, thậm chí bị giáo viên áp lực nhằm tạo sự cạnh tranh giữa các học sinh. Điều này khiến học sinh chạy theo học thêm, lo sợ bị tụt lại so với bạn bè hoặc giảm bớt áp lực trong lớp học. Hoặc đơn giản họ nghĩ chỉ cần tham gia học thêm là có thể nâng điểm, dẫn đến thái độ ỷ lại và sự giảm sút trong việc tự học.
Tiêu chuẩn kép về giới tính
Hoặc khi nữ quyền trỗi dậy, một số phụ nữ cảm thấy mình có quyền lớn hơn đàn ông và thường áp đặt người khác, sau đó lại tìm cách biện hộ cho hành động của mình bằng cái danh 'yếu đuối', nhưng khi đàn ông làm tương tự thì lại bị coi là không tôn trọng phụ nữ.
Tiêu chuẩn kép về vẻ ngoài
Dân gian thường nói “Đàn ông nói nhiều thì được xem là phong lưu, đàn bà nói nhiều thì gia đình tan vỡ”
Đây là một trong những câu châm ngôn từ xưa hiểu theo nghĩa đen, thể hiện sự phân biệt về ngoại hình giữa nam và nữ. Nhưng khi nhìn vào mặt bằng tổng thể, ngoại hình của đàn ông thì được đánh giá cao, trong khi của phụ nữ lại gây hại đến gia đình.
Với thời đại hiện nay, việc xem các clip trên TikTok, các diễn viên tái hiện lại các tình huống thực tế như khi có người bước vào cửa hàng thời trang với vẻ ngoài bình thường, nhân viên thường nhìn khinh bỉ hoặc không chào đón. Nhưng khi cùng một người đó trang điểm và ăn mặc sang trọng, nhân viên lại tiếp đón nồng hậu như thần tượng.
Lí do hình thành tiêu chuẩn kép
Có thể nói nguyên nhân dẫn đến việc xuất hiện cụm từ tiêu chuẩn kép là do ảnh hưởng từ cảm xúc con người, sự giáo dục từ gia đình, môi trường xã hội và cả thế hệ tiền nhiệm.
Mặc dù ít người để ý tới tiêu chuẩn này, nhưng nó vẫn tồn tại như một cái gông cài vào chân mỗi người, khiến chúng ta cảm thấy bị hạn chế, không tự do thể hiện bản thân đầy đủ.
Từ đời sống thực tế đến các vấn đề về danh dự và địa vị, vấn đề này ngày càng trở nên nặng nề và khó tìm cách giải quyết, khiến mọi người phải 'sống chung với cảm giác bất bình'.
Những người bị đặt vào vị thế thấp hèn dưới ánh sáng của tiêu chuẩn kép thường là những người khó có khả năng bảo vệ quyền lợi của bản thân, do đó họ buộc phải chấp nhận sự bất công để tiếp tục tồn tại, mặc dù cuộc sống của họ ngày càng trở nên nặng nề và áp lực.
Trải qua nhiều thế hệ, tiêu chuẩn kép đã trở thành cái đo mức giới hạn cho mọi người nói chung và đặc biệt là giới trẻ, họ thường mắc kẹt trong những rào cản do chính bản thân tạo ra.
Cách tiếp cận để giảm thiểu tác động của hiện tượng “tiêu chuẩn kép”
Tiêu chuẩn kép đích thực là một hình thức bất công, phân biệt đối xử mà xã hội này áp đặt lên chúng ta, đem lại những hậu quả tiêu cực. Nhiều thanh niên vẫn chưa nhận thức được điều này, cho đến khi họ trở thành nạn nhân của sự phân biệt đối xử.
Chúng ta cần thay đổi tư duy từ bên trong trước khi những suy nghĩ “độc hại” ấy thâm nhập vào tiềm thức. Rất khó để thay đổi sau khi chúng ta chấp nhận rằng điều đó là bình thường. Mỗi cá nhân chúng ta đều xứng đáng được đối xử công bằng, ít nhất là không nên để bản thân bị mắc kẹt trong căn bệnh này.
Chúng ta không thể kiểm soát việc tồn tại của tiêu chuẩn kép, vì vậy chúng ta cần thay đổi để thích nghi với tình hình đó. Nhiệm vụ của giới trẻ là học cách sống thoải mái với những lời nói vô lý, không có ích cho sự phát triển bản thân. Đấu tranh chống lại sự tồn tại của tiêu chuẩn kép sẽ gây tổn thương cho chính chúng ta và kìm hãm sự phát triển của giới trẻ. Điều này có ý nghĩa gì? Câu trả lời rõ ràng là không!
Tự tin phát triển bản thân là chìa khóa cho sự thành công. Khi bạn đam mê cuộc sống, cuộc sống sẽ đáp lại tình cảm của bạn!
Tác giả: H Trâm Ya
