Dùng filter chụp cận cảnh giá chỉ vài trăm nghìn đồng cho máy ảnh, liệu so với ống kính macro đắt tiền giá tới 20 triệu sẽ thế nào?

Bộ môn chụp macro/cận cảnh có dễ tiếp cận hơn với chiếc filter giá chỉ khoảng 700.000 đồng này không?

Ai đã từng mua máy ảnh cỡ bán chuyên trở lên đều biết chi phí cho bộ môn nghệ thuật này có thể “đốt túi”.

Nhiều người muốn tìm cách chụp đẹp hơn mà không tốn kém. Có nhiều cách thay thế cho ống kính đắt tiền nhưng vẫn đạt hiệu quả.

Chụp macro/cận cảnh có nhiều lựa chọn như ngàm đảo chiều, ống chụp macro và filter như này:

Có nhiều loại filter chụp cận cảnh giá rẻ hơn trên thị trường nhưng WeBuy quyết định thử filter Hoya với giá 700.000 đồng/chiếc. Loại này đủ để chụp cận cảnh mà không tốn kém nhiều.

Filter macro/cận cảnh là gì?

Dù tên gọi có vẻ hùng vĩ, nhưng filter này về cơ bản là những chiếc kính lúp, có khả năng phóng lớn hình ảnh và giúp lấy nét vào một khoảng gần hơn.

Loại filter mà WeBuy có kích thước 67mm, khá lớn và đắt hơn, 730.000 đồng. Nhưng nếu dùng cho ống kính nhỏ hơn, giá rẻ hơn nhiều, khoảng 400.000 - 500.000 đồng là có.

Có loại chỉ 200.000 - 300.000 đồng cho nguyên set 4 chiếc với độ phóng đại khác nhau, bạn có thể thử để trải nghiệm chụp cận cảnh. Tất nhiên, chất lượng ảnh sẽ khác biệt so với loại đắt tiền.

Chất lượng ảnh có sự chênh lệch như thế nào?

Với loại filter 4, khi sử dụng trên ống kính Tamron 28 - 75 f/2.8 cho máy ảnh Sony, khoảng cách lấy nét gần nhất ở tiêu cự 75mm đã giảm từ 39cm xuống còn 27cm, còn nếu chụp ở 28mm thì tiêu cự chỉ giảm từ 19cm xuống 18cm mà thôi. Lý do là filter cận cảnh chỉ hỗ trợ cho ống kính. Nếu ống kính lấy nét mặc định càng gần, tiêu cự càng lớn thì sự khác biệt lại càng rõ rệt.

Ở mức này, những bức ảnh chụp ra vẫn không thể coi là “macro” thực sự mà chỉ là “close-up”. Hoya đã biết điều này nên đã in chữ “close-up” rõ ràng ngay trên viền filter để tránh hiểu nhầm. Để chụp ảnh macro thực sự, cần phải áp dụng những “chiêu trò” khác mà WeBuy sẽ đề cập ở phần dưới.

Làm sao so sánh với ống kính macro cao cấp?

Để hiểu rõ hơn về khả năng chụp cận cảnh của filter này, WeBuy còn tìm một chiếc ống kính macro “chất” là Sony FE 90 f2.8, có giá lên tới hơn 20 triệu đồng. Chất lượng của ống kính này đã được khẳng định là rất tốt, là “must-have” đối với người dùng máy ảnh Sony muốn chụp ảnh macro chuyên nghiệp.

Tất nhiên, chiếc filter giá 700.000 đồng rõ ràng không thể sánh kịp với ống kính macro hàng hiệu, nhưng sự khác biệt không lớn như mọi người nghĩ, thậm chí ống kính 90mm f2.8 còn thua thiệt ở một khía cạnh quan trọng.

Đầu tiên, so sánh về mức độ phóng đại: Ở khoảng cách lấy nét tối thiểu, ống kính 90 f2.8 có thể đạt tỉ lệ phóng đại 1:1 (kích thước vật thể so với cảm biến bằng kích thước thực tế), trong khi combo Tamron 28-75mm kèm filter 4 chỉ đạt tỉ lệ 1:2.

Sự khác biệt lớn về góc chụp là do ống kính Sony gặp tình trạng “thở” (Focus Breathing), khi lấy nét càng gần, ảnh càng bị “zoom” sâu hơn, khiến tiêu cự của nó gần như tăng gấp đôi so với ban đầu. Với lens Tamron, độ phóng đại 4 của chiếc filter chỉ tăng tiêu cự 75mm lên cỡ ~93mm.

Độ nét rõ ràng là lens 90mm f2.8 ấn tượng hơn, nhưng nước ảnh nhìn chung không khác biệt nhiều, vì chất lượng quang học của ống kính Tamron 28-75 đã rất tốt và chiếc filter cũng không gây ảnh hưởng lớn. Tuy nhiên, viền tím (Chromatic Aberration) ở các chi tiết với độ tương phản cao vẫn là vấn đề của filter Hoya - bệnh chung của các loại kính lúp hay phân kì. Thậm chí nếu kết hợp filter close-up với các ống kính kém chất lượng, 'bệnh' sẽ càng nặng hơn.

Tuy vậy, lens macro thực thụ của Sony cũng gặp một số vấn đề cố hữu, như giảm độ sáng chiếu tới cảm biến. Ở cùng ánh sáng và thiết lập tốc/khẩu, chỉ số ISO khi chụp với lens này phải tăng lên nhiều để bù đắp. Đặc biệt, khi chụp ảnh macro, giảm khẩu để tăng khoảng nét thì ISO có thể đẩy lên mức vài nghìn, dễ làm 'nát' ảnh nếu máy ảnh có cảm biến không đủ tốt.

Còn lựa chọn nào khác ngoài filter cận cảnh?

Bên cạnh filter chụp cận cảnh, nếu muốn nhập môn macro giá rẻ thì không thể bỏ qua loại phụ kiện gọi là extension tube. Mức giá của chúng cũng rất rẻ, chỉ khoảng 500.000 - 800.000 đồng tùy loại, có sẵn cho nhiều dòng máy và dùng được cho mọi ống kính tương thích của dòng máy đó. Thậm chí bạn vẫn giữ được khả năng lấy nét tự động.

Dùng extension tube thì độ phóng đại lớn hơn nhiều lần, vật thể xuất hiện rõ nét đúng chất “macro”, đồng thời không xuất hiện thêm viền tím như khi dùng filter. Tuy nhiên, vì cách hoạt động của extension tube gần giống với ống kính macro (đẩy xa hệ thống ống kính ra khỏi cảm biến, đưa vật thể tới gần hơn) nên cũng sẽ gặp tình trạng giảm độ sáng ảnh.

Nên mua filter chụp cận cảnh khi nào?

Nếu có nhu cầu chụp “sương sương”, như chụp hoa lá cành, côn trùng cỡ lớn như bướm hay chuồn chuồn thì filter cận cảnh cỡ 4 là đủ, không gây “đau ví”. Hoặc nếu kết hợp với các lens chân dung thì giảm được khoảng cách lấy nét gần nhất để chụp ảnh chân dung cận mặt tốt hơn.

Khi dùng filter với độ phóng đại từ 10 trở lên, có thể chụp macro được, nhưng chất lượng ảnh sẽ giảm đáng kể về độ nét cũng như tình trạng viền tím. Tất nhiên, vẫn có nhiều cách để chỉnh sửa trong khâu hậu kỳ, nhưng nếu bạn không thực sự muốn sâu rộng vào bộ môn này thì có thể thấy khá phí tiền, vì nếu mua cả combo vài chiếc sẽ tốn tới hàng triệu đồng.

Điểm mạnh nhất của filter chụp cận cảnh là sự nhỏ gọn, dễ di chuyển, lắp đặt và sử dụng. Thay vì phải tháo lens khỏi máy ảnh khi muốn gắn thêm extension tube, filter chỉ cần vặn lên mặt trước của ống kính là xong, tiện lợi hơn để sử dụng khi đi du lịch hoặc trong điều kiện khắc nghiệt.

Extension tube thì phù hợp cho những người muốn chụp macro một cách chuyên nghiệp hơn, có thể là chụp các sản phẩm nhỏ như trang sức hoặc côn trùng như ruồi, muỗi... Ở thời điểm này, chỉ cần mua thêm bộ phông nền, đèn chiếu và tripod để chụp trong nhà là 'hoàn hảo', thậm chí có thể thay thế cả ống kính macro thực sự.

Ngoài ra, filter macro hoạt động tốt nhất khi gắn trên các ống kính có tiêu cự dài, từ 50mm trở lên để đạt tỉ lệ phóng đại cao. Trái lại, extension tube chỉ hiệu quả với các lens có tiêu cự nhỏ.

Dưới đây là một số hình ảnh chụp với filter close-up 4 từ Hoya, kết hợp với máy ảnh Sony A7ii và ống kính Samyang 12mm f2, Tamron 28-75 f2.8 tại 75mm.